Ὁ «ἔχων βυζαντινὴν τὴν καταγωγήν», κατὰ τὸν Σκαρλᾶτο Βυζάντιο, ναὸς τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς στὸ Χάσκιοϊ, ἀνοικοδομεῖται τὸ 1724 μὲ χορηγίες τοῦ ὀσποδάρου τῆς Οὐγγροβλαχίας Κωνσταντίνου Βραγγοβάνου καὶ ἄλλων πλουσίων Φαναριωτῶν, καὶ τὸ ἔργο ὁλοκληρώνεται μόνον τὸ 1752, ἐπὶ πατριαρχίας Κυρίλλου τοῦ Ε´. Ἐπιγραφὴ ποὺ ἀπαθανατίζει τὸ γεγονός, ἐντοιχισμένη στὸν γυναικωνίτη,...

Πρὶν ἀκόμη συνοικισθεῖ ἡ περιοχὴ καὶ ἑνωθεῖ μὲ τὸ Πέραν, ὑπῆρχε ἐδῶ τὸ ἀρχοντικὸ τῆς χήρας ἑνὸς Γάλλου ἀνακτορικοῦ γιατροῦ, τῆς Madame Feri, στὴν ὁποία εἶχαν δωριθεῖ γαῖες, ἀκατοίκητες τότε, γιὰ τὶς ὑπηρεσίες τοῦ ἄνδρα της. Ἡ ῥωμαίικη κοινότητα ὀργανώνεται μόλις στὰ μέσα τοῦ 19ου αἰώνα καὶ ἀφοῦ πρῶτα ἐξασφαλίζεται...

Σὲ συνοικία φτωχικὴ καὶ μᾶλλον κακόφημη, στὸ κάτω μέρος τοῦ λόφου, κοντὰ στὸν χείμαρρο τοῦ Κασὶμ πασᾶ, ὁ ὁποῖος μαζὶ μὲ τὰ νερὰ τῆς βροχῆς κατέβαζε καὶ τὰ νερὰ τῶν ὀχετῶν, συγκροτεῖται τὸ 1857, ἀφοῦ πρῶτα ἀποσπασθεῖ ἀπὸ τὴν ἐνορία τοῦ Ἁγίου Δημητρίου, ἡ ἐνορία τῆς Εὐαγγελιστρίας τῶν Προπόδων. Ὁ...

Ἂν καὶ μέχρι τὰ μέσα τοῦ 18ου αἰώνα τὰ Ταταῦλα ἦσαν μιὰ ἀπὸ τὶς λαϊκότερες συνοικίες - συνοικία ὡστόσο θρυλική, γιατί ἔτσι τὰ ἔλεγαν: τὰ «θρυλικὰ Ταταῦλα» - μὲ τὰ παλληκάρια της, τὰ «εὔθυμα καὶ ζωηρά», ὅπως τὰ χαρακτηρίζει ὁ ἐπίσκοπος Παμφίλου Μελισσηνός, παλληκάρια ποὺ δὲν δίσταζαν νὰ τὰ βάλουν...

Στὰ Ταταῦλα, τὴν «ἑλληνικότατη» ἀπὸ τὶς συνοικίες τῆς Πόλης - Γκιαοὺρ Ταταῦλα τὰ ἔλεγαν οἱ Τοῦρκοι -, βρίσκεται ἕνας ἀπὸ τοὺς μεγαλύτερους καὶ ὡραιότερους ναούς, ὁ Ἅγιος Δημήτριος. Ὁ Σκαρλάτος Βυζάντιος σημειώνει ὅτι τὸ ὄνομα αὐτῆς τῆς «ὡραιοτάτης καὶ ὑγειονοτάτης» συνοικίας παλιότερα ἦταν Ἅγιος Δημήτριος, ἐπικράτησε ὅμως τὸ Ταταῦλα ἐπειδὴ...

Τὸν ναὸ τῶν Ἅγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης συντήρησε καὶ ἀποκατέστησε ἡ Ἐμπορικὴ Τράπεζα τῆς Ἑλλάδος, καὶ τὰ ἐγκαίνια ἔγιναν στὶς 21 Μαΐου 1999. Μεγάλη ἐκκλησία καὶ τούτη καὶ πλούσια, κτίσθηκε τὸ 1861, τὰ δὲ «θυρανοίξια» ἔγιναν στὶς 9 Ἀπριλίου τοῦ ἰδίου ἔτους. Τὸ ἁγίασμα τοῦ ναοῦ βρίσκεται στὸ Κασὶμ Πασᾶ...

Τὸ Πέραν, μὲ τὰ λαμπρὰ μέγαρα ποὺ στεγάζουν τὶς ξένες πρεσβεῖες, τὰ ἀρχοντικὰ καὶ τὰ παλάτια, ὅπου κατοικοῦν οἱ πλούσιοι Ῥωμιοί, ἀκμάζει. Μετὰ τὴν ἵδρυση τῆς ἐκκλησίας τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου ἀκολουθεῖ ἡ ἵδρυση μιᾶς ἄλλης, τῆς μεγαλύτερης ἐν ἐνεργείᾳ καὶ πιὸ «προκλητικῆς» ἀπὸ ὅλες τὶς ἐκκλησίες στὴν Πόλη. Πρόκειται...

Στὸ πιὸ κεντρικὸ σημεῖο τῆς λεγόμενης εὐρωπαϊκῆς Πόλης, τὸ μέρος ποὺ ὅλοι γνωρίζουμε ὡς Πέραν, στὸ Σταυροδρόμι, ὁ ναὸς τῶν Εἰσοδίων τῆς Θεοτόκου καὶ τὸ ἐκκλησιαστικὸ συγκρότημα - γραφεία, κατοικίες ἱερέων, αἴθουσες, ἐντευκτήρια - ποὺ τὸν περιβάλλει, καλύπτει ἕνα ὁλόκληρο οἰκοδομικὸ τετράγωνο. Ἀπὸ τὴν ἔξω πλευρὰ τοῦ περιβόλου, μεσοτοιχία μὲ...

Στὴν πύλη τοῦ Ἁγίου Ῥωμανοῦ, ἡ ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Νικολάου θεμελιωμένη πάνω στὰ ἐρείπια παλαιότερων ναῶν ποὺ ἐνδεχομένως φθάνουν στὴν ἐποχὴ τῆς Μακεδονικῆς δυναστείας, εἶναι κτίσμα τοῦ 1831, ὅπως μαρτυροῦν ἐπιγραφές. Αὐτὲς οἱ ἐντοιχισμένες μαρμάρινες ἐπιγραφὲς ποὺ συναντᾶ κανεὶς τόσο συχνὰ στοὺς ναοὺς τῆς Πόλης, ἐπιγραφὲς ποὺ οἱ περισσότερες ἀναφέρονται...

Στὰ πρῶτα, μετὰ τὴν Ἅλωση χρόνια, τὰ Ψωμαθειὰ συνοικίζονται ἀπὸ τοὺς Καραμανίτες ἢ Καραμανλῆδες χριστιανούς, ἀπὸ τὰ μέρη τῆς Καππαδοκίας. Τὸ ἐκκλησιαστικὸ συγκρότημα εἶναι χτισμένο κοντὰ στὴν περίφημη, ἀλλὰ ἐρειπωμένη σήμερα Μονὴ Στουδίου (ἱδρύθηκε τὸ 463). Ἡ Μονὴ αὐτὴ εἶχε ἐπανδρωθεῖ ἀπὸ τὸ τάγμα τῶν «Ἀκοιμήτων» μοναχῶν, ἕνα αὐστηρὸ τάγμα...

Περπατώντας στὰ Ψωμαθειά, τὰ τείχη - ὅπου τὰ συναντᾶ κανείς - καὶ τὰ δρομάκια, ἡ ρυμοτομία ποὺ λίγο ἔχει ἀλλάξει στὸ πέρασμα τοῦ χρόνου, φέρνουν στὸν νοῦ, ἰδιαίτερα ἐδῶ, τὴν παλιὰ βυζαντινὴ πολιτεία. Ὁ ναὸς τοῦ Ἁγίου Νικολάου εἶναι μικρὸς καὶ τὸν χωρίζουν ἑκατὸ περίπου μέτρα ἀπὸ τὸν Ἅγιο Μηνᾶ....

Ὁ ναὸς τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ, ποὺ εἶναι χτισμένος σὲ ὕψωμα, κοντὰ στὶς σιδηροδρομικὲς γραμμές, γιόρταζε παλιὰ στὸ ὄνομα τῶν Ἁγίων Παπύλου καὶ Κάρπου, ποὺ ἔγινε Παπυλοκάρπου καὶ ἐκ παραφθορᾶς, Πολυκάρπου. Πιθανολογεῖται ὅτι στὸν ἴδιο τόπο ὑπῆρχε ἐκκλησία ἤδη ἀπὸ τὸν 10ο αἰώνα. Στὸν ὑπόγειο χῶρο τοῦ ναοῦ ποὺ χτίσθηκε τὸ...