Ὁ Παῦλος κατήγετο ἐκ Θεσσαλονίκης. Ὕστερα ὄμως ἦλθε εἰς τὴν Πόλι, ὅπου καὶ ἔγινε νοτάριος καὶ ὑπογραφεὺς τοῦ Ἀλεξάνδρου τοῦ ἀγιωτάτου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως, καὶ Διάκονος τῆς ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας. Μετὰ τὴν τελευτὴν τοῦ Ἀλεξάνδρου, οἱ Ορθόδοξοι τὸν προχειρίζονται Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως. Ὁ βασιλεὺς ὄμως Κωνστάντιος, ὄντας ἀρειανός, τὸν ἐκδιώκει ἀπὸ τοῦ θρόνου του καὶ ἀντ᾽ ἐκείνου τοποθετεῖ Εὐσέβιον τὸν Νικομηδείας.
Ἔτσι ὁ Παῦλος ἀνεχώρησε εἰς Ρώμην, ὅπου ηὗρε τὸν μέγαν Ἄθανασιον, ἐπίσης ἐκβεβλημένο ἀπὸ τοῦ οἰκείου θρόνου. Ἀργότερα διὰ γραμμάτων τοῦ βασιλέως Κώνσταντος, ἐπιστρέφουν ἀμφότεροι εἰς τοὺς οἰκείους θρόνους αὐτῶν, ἀλλὰ καὶ πάλιν ὁ Κωνστάντιος τοῦς ἐκβάλλει, ἀκολουθῶντας τῇ συμβουλῇ τῶν Ἀρειανῶν. Τότε γράφει Κώνστας πρὸς τὸν ἀδελφὸν αὐτοῦ Κωνστάντιον, ὅτι ἐὰν δὲν ἀπολάβουν τοὺς θρόνους αὐτῶν, τότε θὰ του ἐπετίθετο στρατιωτικῶς. Ἔτσι ὁ θεῖος Παῦλος ἀπέλαβε τὸν θρόνον του, ἀλλὰ μόνον γιὰ μικρὸ χρονικὸ διάστημα, διότι μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Κώνσταντος, ἐξορίζεται εἰς τὸν Κουκουσὸν Ἀρμενίας. Ἐκεῖ ἐνῷ ἦτο κλεισμένος καὶ λειτουργοῦσε ἐντὸς κάποιου οἰκήματος, ἀπεπνίγη παρὰ τῶν Ἀρειανῶν μετὰ τοῦ ἰδίου ὠμοφορίου, καὶ ἔτσι παρέδωσε τὴν ψυχήν του τῷ Κυρίῳ.
Ἡ μνήμη Παῦλου τοῦ Ὁμολογητοῦ ἑορτάζεται τῇ 6ῃ Νοεμβρίου.
Τὴν εἰς φάρυγγα Παῦλος αὐχῶν ἀγχόνην,
Λύει φάρυγξι ῥευμάτων τὴν ἀγχόνην.
Οὕνεκα ὡμολογεῖ Παῦλος Θεόν, ἄγχεται ἕκτῃ.
Κοντάκιον. Ἦχος β´. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἀστράψας ἐν γῇ, ὡς ἄστρον οὐρανόφωτον, τὴν καθολικήν, φωτίζεις Ἐκκλησίαν νῦν, ὑπὲρ ἧς καὶ ἤθλησας, τὴν ψυχήν σου Παῦλε προθέμενος, καὶ ὡς Ζαχαρίου καὶ Ἀβελ τρανῶς, βοᾷ σου τὸ αἷμα πρὸς Κύριον.
Ὁ Οἶκος
Ὁμολογίας στύλος ὑπάρχεις, καὶ ὁμώνυμος Παύλου τοῦ φωστῆρος τῆς γῆς, ὁμότροπός τε καὶ σύναθλος, τὰ στίγματα τοῦ Ἰησοῦ βαστάζων ἐν τῷ σώματι, Παῦλε ἰερομύστα· καὶ ἐν αὐτοὶς ἐντρυφῶν, καὶ καυχώμενος πάντοτε, ἐνώπιον βασιλέων κακοδόξων ὤφθης ἱστάμενος, καὶ μὴ πτοούμενος, μᾶλλον δὲ δυναμούμενος. Ὅθεν τρανώτερον βοᾷ σου τὸ αἷμα πρὸς Κύριον.