Ἡ Α. Θ. Παναγιότης, ὁ Πατριάρχης ἡμῶν, ἐπί τῇ ἑορτῇ τῆς Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, προέστη καί ἐφέτος, δι’ ἕκτην συνεχῆ φοράν, τῆς πανηγυρικῆς Θείας Λειτουργίας ἐν τῇ ἐν Τραπεζοῦντι παλαιφάτῳ καί σεβασμίᾳ Ἱερᾷ Πατριαρχικῇ καί Σταυροπηγιακῇ Μονῇ Παναγίας Σουμελᾶ, ἐν τοῖς περιχώροις τῆς Ματσούκας (Maçka), κατόπιν εἰδικῆς πρός τοῦτο ἀδείας τοῦ Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ καί Τουρισμοῦ τῆς Χώρας.
Ὁ Παναγιώτατος, συνοδευόμενος ὑπό τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν Ταλλίνης καί πάσης Ἐσθονίας κ. Στεφάνου, ἐπί κεφαλῆς τῆς Αὐτονόμου, ὑπό τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, Ἐκκλησίας ταύτης, Ἰταλίας καί Μελίτης κ. Γενναδίου καί Κωνσταντίας-Ἀμμοχώστου κ. Βασιλείου, ἐκ τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, καί τοῦ Πανοσιολ. Δευτερεύοντος κ. Θεοδώρου, ἀνεχώρησεν ἀεροπορικῶς ἐκ τῆς Πόλεως τό ἀπόγευμα τῆς Παρασκευῆς, 14ης Αὐγούστου, εἰς Τραπεζοῦντα, προπεμφθείς ὑπό τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Καλλιουπόλεως καί Μαδύτου κ. Στεφάνου, Πρωτοσυγκελλεύοντος.
Ἐν τῷ ἀερολιμένι τῆς Τραπεζοῦντος καί πρό τῆς μεταβάσεώς Του εἰς τό Ξενοδοχεῖον «Novotel» τῆς περιοχῆς, ἔνθα καί κατέλυσε μετά τῆς συνοδείας Του, ὁ σεπτός Προκαθήμενος τῆς Ἐκκλησίας ὡμίλησε πρός ἐκπροσώπους ἑλληνικῶν καί τουρκικῶν τηλεοπτικῶν σταθμῶν καί ἐξέφρασε τήν χαράν Του διά τήν παρουσίαν Του εἰς τόν Πόντον καί κατά τό παρόν ἔτος, ἐξῇρε τά κοσμοῦντα τόν πεπροικισμένον λαόν αὐτοῦ ἰδιαίτερα χαρίσματα, καί ἐπανέλαβε τήν ἰδιαιτέραν διά τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς σημασίαν τῆς θρησκευτικῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου, ἡ ὁποία ὡδήγησε καί ἐφέτος Αὐτόν καί ἑκατοντάδας πιστῶν εἰς τήν φερώνυμον Ἱεράν Μονήν Σουμελᾶ ὡς πρέσβεις εἰρήνης, ἀδελφωσύνης καί καταλλαγῆς.
Τήν ἐπομένην, 15ην Αὐγούστου, ὁ Πατριάρχης ἀνῆλθεν εἰς τήν Ἱεράν Μονήν Παναγίας Σουμελᾶ, ἔνθα ὑπεδέχθησαν Αὐτόν διά θερμῶν ἐκδηλώσεων πλήθη πιστῶν ἐξ Ἑλλάδος, Ρωσσίας, Οὐκρανίας, Γεωργίας καί ἄλλων Παρευξεινίων Χωρῶν, ὡς καί ἐξ Ἐσθονίας καί Κύπρου, καί ἐτέλεσεν ἐντός ἀτμοσφαίρας θρησκευτικῆς ἐξάρσεως πανηγυρικήν Θείαν Λειτουργίαν ἐν τῷ αὐλείῳ χώρῳ τῆς λελαξευμένης ἐπί τοῦ Ὄρους Μελᾶ ἱστορικῆς Μονῆς ταύτης, ἐν συλλειτουργίᾳ μετά τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν Ταλλίνης καί πάσης Ἐσθονίας κ. Στεφάνου καί Κωνσταντίας-Ἀμμοχώστου κ. Βασιλείου, ἐνῷ παρέστησαν συμπροσευχόμενοι ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Ἰταλίας κ. Γεννάδιος, ὁ Ἐξοχ. κ. Παναγιώτης Σκουρολιάκος, Βουλευτής τοῦ ΣΥ.ΡΙ.ΖΑ., ἐκπροσωπῶν τήν Βουλήν τῶν Ἑλλήνων, οἱ Ἐξοχ. κ. Κυριακός Λουκάκης καί Ἐντιμ. κ. Εὐάγγελος Σέκερης, Πρέσβυς ἐν Ἀγκύρᾳ καί Γεν. Πρόξενος ἐν τῇ Πόλει, ἀντιστοίχως, τῆς Ἑλλάδος, ὁ Ἐξοχ. κ. Ἰβάν Σαββίδης, πρῴην Βουλευτής τῆς Ρωσσικῆς Δούμα-Ἐπιχειρηματίας, καί λοιποί ἐπίσημοι, τοῦ Ἐντιμ. κ. Koray Kochan, Δημάρχου Ματσούκας, κωλυθέντος ἵνα παραστῇ αὐτοπροσώπως, λόγῳ τῆς κατ’ αὐτάς πραγματοποιουμένης ἐπισκέψεως τοῦ Ἐξοχ. κ. Recep Tayyip Erdoğan, Προέδρου τῆς Τουρκικῆς Δημοκρατίας, ἐν τῇ εὐρυτέρᾳ περιοχῇ.
Ὁ αὔλειος χῶρος τῆς Μονῆς καί τό ὁδηγοῦν εἰς αὐτήν κλιμακοστάσιον εἶχον ὑπερπληρωθῆ ἀπό ἐνωρίς ὑπό πλήθους πιστῶν, μεταξύ τῶν ὁποίων πολυπληθής ἀντιπροσωπεία ἔκ τε τῶν Ὁμοσπονδιῶν Ποντιακῶν Σωματείων ἀνά τήν ὑφήλιον καί ἐκ τῆς Παμποντιακῆς Ὁμοσπονδίας Ἑλλάδος, οἵτινες παρηκολούθησαν τήν Θείαν Λειτουργίαν ἐν ἐντόνῳ συγκινησιακῇ φορτίσει, πολλῶν ἐξ αὐτῶν μεταλαβόντων τῶν θείων καί ἀχράντων Μυστηρίων, ἐνῷ διά τήν ἐξυπηρέτησιν τῶν μή δυνηθέντων νά προσεγγίσουν τήν Μονήν, λόγῳ τῶν γεωγραφικῶν ἰδιαιτεροτήτων τῆς δυσβάτου περιοχῆς, εἶχον ἐγκατασταθῆ εἰς προσβασίμους χώρους εἰς τάς παρυφάς τοῦ Ὄρους γιγάντιοι ὀθόναι, δι᾽ ὧν μετεδίδοντο τηλεοπτικῶς ἀπ’εὐθείας τά τελούμενα.
Κατά τήν ὁμιλίαν Του, μετά τήν ἀνάγνωσιν τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου, ὁ Πατριάρχης ἀνεφέρθη εἰς τό νόημα τῆς ἑορτῆς, μνησθείς καί τῶν πρωτεργατῶν τοῦ ὁράματος περί τῆς Ἑλληνο-Τουρκικῆς φιλίας καί δεηθείς ὑπέρ τῆς εἰρήνης, τῆς καταλλαγῆς καί τῆς συμφιλιώσεως εἰς τήν Μέσην Ἀνατολήν, τήν Οὐκρανίαν, τήν Ἀφρικήν καί ἀλλαχοῦ, ὡς καί ὑπέρ τῆς ὑπερβάσεως τῆς πολυμόρφου παγκοσμίου κρίσεως. Ἐπίσης, ἀπηύθυνε τήν πατρικήν Αὐτοῦ εὐλογίαν πρός τούς ἐκκλησιασθέντας πιστούς καί τούς ἁπανταχοῦ Ποντίους, ἐπικαλεσθείς ἐπ’ αὐτούς τήν χάριν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.
Ὁ Παναγιότατος ὡμίλησεν ἀκολούθως διά βραχέων καί τουρκιστί, εὐχαριστήσας τάς Κυβερνητικάς καί τάς Τοπικάς Ἀρχάς ἐπί τῇ παροχῇ ἀδείας πρός τέλεσιν τῆς Θείας Λειτουργίας ἐν τῇ Μονῇ καί κατά τό παρόν ἔτος καί διά τάς διευκολύνσεις καί ἐξυπηρετήσεις αὐτῶν, καί ἐξάρας τήν ἰδιαιτέραν σημασίαν τοῦ ἱστορικοῦ τούτου καί τῶν παρομοίων γεγονότων διά τήν σφυρηλάτησιν σχέσεων καλῆς γειτονίας μεταξύ τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Τουρκίας.
Ὁ Πατριάρχης, κατά τήν μνημόνευσιν κατά τήν Μεγάλην Εἴσοδον, ἐδεήθη ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν τῶν ἐκεῖ ἀναπαυομένων πατέρων καί ἀδελφῶν ἡμῶν, μνησθείς λειτουργικῶς καί τῶν ἀειμνήστων Ἱεραρχῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου Τραπεζοῦντος Χρυσάνθου, Χαλδίας Κυρίλλου, Ροδοπόλεως Ἱερωνύμου, Κολωνείας Γαβριήλ καί Ἀργυρουπόλεως Καλλινίκου.
Τήν μεσημβρίαν τῆς ἰδίας ὁ Πατριάρχης ηὐλόγησε τό ἐν τῷ Ἑστιατορίῳ «Sümela Kamping Sümer» παρατεθέν ἄριστον, εἰς ὁ παρεκάθησαν ἅπαντες οἱ προμνημονευθέντες ἐπίσημοι.
Τό ἀπόγευμα τῆς ἰδίας, ὁ Πατριάρχης, καί ἀφοῦ κατά τήν διάρκειαν τῆς παραμονῆς Του ἐν τῇ αἰθούσῃ ἐπισήμων τοῦ ἐκεῖ ἀερολιμένος ἔσχεν ἐθιμοτυπικήν συνάντησιν μετά τοῦ Νομάρχου Τραπεζοῦντος Ἐντιμ. κ. Abdil Celil Öz, ἀνεχώρησεν ἐπιστρέφων εἰς τήν Πόλιν, ὑπαντηθείς ὑπό τοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. κ. Βαρθολομαίου Σαμαρᾶ, Ἀρχιγραμματέως τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου.
Σημειωτέον, ὅτι ὁ Πατριάρχης ἔσχε βραχεῖαν συνομιλίαν καί μετά τῆς μεθ᾽ ἧς συνεταξίδευσεν Εὐγεν. κ. Emine Erdoğan, συζύγου τοῦ Προέδρου τῆς Τουρκικῆς Δημοκρατίας, δι᾽ ἧς ἀπέστειλε τόν χαιρετισμόν καί τάς εὐχάς Του εἰς τήν Α. Ἐξοχότητα.