Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Ξάνθης κ. Παντελεῆμον, ἐκπρόσωπε τῆς Α. Μακαριότητος καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερρῶν καὶ Νιγρίτης κύριε Θεολόγε,
Ἱερώτατοι ἅγιοι Ἀδελφοί,
Ἐλλογιμώτατοι κύριοι Διευθυντὰ καὶ Καθηγηταὶ τῆς ἱστορικῆς ταύτης σχολῆς,
Ἀγαπητοί μας μαθήτριαι καὶ μαθηταί, εὐλογημένοι βλαστοὶ τῆς μεγάλης ἀπὸ πλευρᾶς παραδόσεως, ἱστορίας καὶ προσφορᾶς πόλεως τῶν Σερρῶν,
Χριστὸς Ἀνέστη!
Μὲ πολλὴν χαρὰν ἐπισκεπτόμεθα σήμερον ἕνα ἐκ τῶν πλέον ἱστορικῶν σχολείων τῆς Μακεδονίας, τὸ ὁποῖον συνέδεσεν ἀρρήκτως μὲ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ἡ δωρεὰ τοῦ ἀειμνήστου προκατόχου μας Πατριάρχου Γρηγορίου τοῦ Ζ΄, προκειμένου νὰ καλυφθῇ ἡ δαπάνη ἀνεγέρσεως τοῦ ἐπιβλητικοῦ τούτου κτηρίου μετὰ τὴν πυρκαϊὰν τοῦ ἔτους 1928, ἡ ὁποία κατέστρεψε τὸ προϋφιστάμενον κτήριον, μαζὶ μὲ πλεῖστα ἄλλα τῆς πόλεώς σας, ἀπολεσθείσης μιᾶς μεγάλης πολιτιστικῆς κληρονομίας.
Ὁ τὸν Οἰκουμενικὸν Θρόνον κλεΐσας εἰς ἐποχὰς δυσκόλους Πατριάρχης Γρηγόριος Ζ΄, προσέφερε διὰ τῆς μορφώσεως καὶ τῆς ἁπλότητός του, τῆς μακρᾶς ποιμαντορικῆς καὶ διοικητικῆς πείρας του, τῆς συνέσεως καὶ τῆς ἀγάπης του καὶ διὰ τοῦ παραδειγματικοῦ ἤθους του, πολλὰ εἰς τὴν πόλιν σας καὶ ὡς ποιμενάρχης αὐτῆς.
Αὐτὸ τὸ ἔργον τοῦ Πατριάρχου Γρηγορίου τοῦ Ζ΄ ἐπισκεπτόμεθα, τὸ ὁποῖον ὑπερέβη τὴν ἐποχὴν ἐκείνην τῶν ἀντιπαραθέσεων καὶ τῶν ἀντιθέσεων καὶ ἀπέβη προσφορά, πρὸς τὴν ὁποίαν καὶ διὰ τῆς ἐπισκέψεώς μας αὐτῆς εἰς τὸ σχολεῖον σας ἀποδίδομεν φόρον τιμῆς καὶ ἀναγνωρίσεως. Διότι γνωρίζομεν ὅτι ἡ πόλις σας τῶν Σερρῶν συνέβαλε μεγάλως εἰς τὴν καλλιέργειαν καὶ εἰς τὴν ἀνάπτυξιν τῶν γραμμάτων εἰς τὸν εὐαίσθητον χῶρον τῆς Μακεδονίας κατὰ τὴν δυσχερῆ περίοδον τῆς γνωστῆς κατοχῆς, ὅταν τὰ πάντα, ἔμψυχα καὶ ἄψυχα, τά «ἔσκιαζε ἡ φοβέρα». Μὲ τὴν ἵδρυσιν καὶ τῆς σχολῆς αὐτῆς ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων ἱστορικῶν σχολῶν τῆς εὐρυτέρας περιοχῆς, εἰς τὰς ὁποίας ἡ συμβολὴ τῆς Μητρός μας Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπῆρξε καθοριστική, διετηρήθη ἡ ταυτότης καὶ ἡ ἰδιοπροσωπία τοῦ λαοῦ, ἡ γλῶσσα καὶ ἡ πραγματικὴ γνῶσις τῆς ἱστορίας του, καὶ ἐφυτεύθη ὁ σπόρος τῆς ἐλευθερίας ἐν Χριστῷ καὶ διὰ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος σπόρος εἰς τὸν καιρόν του ἀπέδωσε πλουσίους καρπούς, ὄχι βεβαίως ἄνευ πολλῶν θυσιῶν, ὁλοκαυτωμάτων καὶ τραγωδιῶν.
Τὸ Οἰκουμενικόν μας Πατριαρχεῖον καὶ ἡμεῖς προσωπικῶς χαίρομεν καὶ συγχαίρομεν διότι ἡ πόλις σας ἀπετέλει ἀπὸ τῶν μέσων τοῦ 19ου αἰῶνος ἕνα ἐκ τῶν μεγαλυτέρων ἐκπαιδευτικῶν κέντρων τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Μακεδονίας καὶ ἦτο ἡ πρώτη πόλις ἡ ὁποία ἀπέκτησε τὸ ἔτος 1872 Διδασκαλεῖον ἀρρένων, μὲ τὴν ὑποστήριξιν τοῦ ὀτρηροῦ Μακεδονικοῦ Φιλεκπαιδευτικοῦ Συλλόγου Σερρῶν. Ἡ μέριμνα διὰ τὴν παιδείαν τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Γένους ἀποτελεῖ καὶ τὴν κυρίαν τοιαύτην τῆς Μητρὸς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, δηλαδὴ τῆς μεταδόσεως τῶν φώτων τῆς γνώσεως, τῆς θύραθεν καὶ κατὰ Χριστόν, καὶ συνιστᾷ σημεῖον φωτεινὸν εἰς τὴν διαχρονικὴν πορείαν τῆς ἐκπαιδεύσεως τοῦ Γένους. Μὲ τὴν φροντίδα της, εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν καὶ εἰς τὰς ἑτέρας ἐπαρχίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, εἰς τὴν καθ᾿ ἡμᾶς εὐρυτέραν Ἀνατολήν, τὴν Μακεδονίαν καὶ τὴν Θρᾴκην καὶ τὰς Νήσους τοῦ Αἰγαίου Πελάγους ἀνιδρύθησαν πλεῖστα ὅσα ἐκπαιδευτήρια, προκαλοῦντα καὶ σήμερον τὸν θαυμασμὸν διὰ τὸ ὑψηλὸν ἐπίπεδον παιδείας, ἤθους καὶ γνώσεως, τὰ ὁποῖα παρεῖχον, ἕνα ἐκ τῶν ὁποίων εἶναι καὶ τὸ ἰδικόν σας Γυμνάσιον.
Εὑρισκόμενοι ἀνάμεσά σας κατὰ τὴν ἀναστάσιμον αὐτὴν περίοδον καὶ εἰς τὸ περίπυστον τοῦτο ἐκπαιδευτήριον προσφορᾶς εὐρυτέρας μαθητείας ἀληθείας, ἰδιαιτέρως ἐπιθυμοῦμεν νὰ ἐπαναλάβωμεν τὴν βαρύτητα, τὴν ὁποίαν κατέχει διὰ τὴν παιδείαν μας ἡ διάπλασις τοῦ ἤθους καὶ τοῦ χαρακτῆρος τῶν μαθητῶν, στοιχεῖα τὰ ὁποῖα, δυστυχῶς, ὅλον καὶ περισσότερον, παραθεωροῦνται σήμερον. Οἱ μαθηταὶ δὲν ἀντιμετωπίζονται ὡς ψυχοσωματικαὶ ὀντότητες, ἔχουσαι ἀνάγκην διατροφῆς ὄχι μόνον τοῦ σώματος ἀλλὰ καὶ τῆς ψυχῆς, καὶ πνευματικῆς καλλιεργείας. Τὰ ἀποτελέσματα τῆς ἐλλείψεως τῆς τοιαύτης θεωρήσεως εἶναι τραγικὰ διὰ τὴν κοινωνίαν. Διὰ τοῦτο σᾶς ἀπευθύνομεν, ἀγαπημένα μας παιδιά, ὡρισμένας πατρικὰς νουθεσίας διὰ νὰ βοηθῆσθε εἰς τὴν θεμελίωσιν τῆς ζωῆς σας ἐπὶ σταθερῶν θεμελίων, τὰ ὁποῖα οὔτε οἱ ποικίλοι «ἀέρηδες» τῶν συγχρόνων πειρασμῶν καὶ τῶν κρίσεων, οὔτε αἱ θυελλώδεις βροχαί, οὔτε ἀντίξοοι ἄνεμοι, θὰ δυνηθοῦν νὰ γκρεμίσουν. Διότι θὰ στηρίζεται ἡ ζωή σας ἐπὶ ἰσχυρῶν θεμελίων καὶ ὄχι ἐπὶ τῆς «ἄμμου» τῶν συγχρόνων σειρήνων καὶ ὑποσχέσεων.
Αἱ προκλήσεις τῶν αἰσθήσεων ἀπαιτοῦν σήμερον, ὡς ἄλλα εἴδωλα, ἀπὸ τὴν ζωὴν ὅσων θέλουν νὰ ζοῦν χριστιανικῶς, τὴν ἐξαφάνισιν τῆς αἰσθήσεως τοῦ πνευματικοῦ κόσμου καὶ τῆς συνεχοῦς παρουσίας τοῦ Θεοῦ, τὸν ὁποῖον δυνάμεθα νὰ προσεγγίσωμεν μόνον μὲ τὴν πίστιν καὶ τὴν ἐλπίδα εἰς Αὐτόν. Καθὼς δέχεσθε, λοιπόν, καὶ σεῖς τὰς προκλήσεις τοῦ συγχρόνου ἀποπροσανατολιστικοῦ τρόπου ζωῆς, μὴ δειλιάσετε εἰς τὴν πορείαν σας καὶ μὴ ἐγκαταλείψετε τὸν δρόμον τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁδὸν τῆς ἀρετῆς, δρόμον δύσκολον ἀσφαλῶς, ἀλλὰ καταλήγοντα εἰς τὴν θέωσιν τοῦ προσώπου μας καὶ τὴν κληρονομίαν τοῦ Παραδείσου, μὲ ἕνα λόγον, εἰς τὸ φῶς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ καὶ εἰς τὸ φῶς τῆς καταξιώσεως τῶν ἐλπίδων καὶ τῶν προσδοκιῶν σας. Ὁδὸν καταλήγουσαν εἰς τὴν ἀληθῆ γνῶσιν, ἡ ὁποία ἐλευθερώνει τὸν ἄνθρωπον, καθὼς τὸν ἀπαλλάσσει ἀπὸ τὰς προκαταλήψεις καὶ τὰς δυσειδαιμονίας ποὺ προκαλεῖ ἡ ἄγνοια, ἤ, χειρότερον, ἡ μερικὴ γνῶσις – ἡ ἡμιμάθεια.
Μὴ φοβῆσθε τὰς δεσμεύσεις, τὰς ὁποίας ἐπιβάλλει ἡ ζωή. Ὑπάρχουν οὐσιαστικαὶ δεσμεύσεις: ἡ τήρησις τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου, ἐκεῖ ὅπου εὑρίσκεται ἡ ἀληθινὴ ἐλευθερία, ἡ ὁποία ἐπιτυγχάνεται μὲ σκληρὸν ἀγῶνα κατὰ τῶν ἀδυναμιῶν μας, ποὺ ἀποπροσανατολίζουν τὸν ἄνθρωπον ἀπὸ τὴν πορείαν του, καὶ ἐπιδιώκουν νὰ τὸν κρημνίσουν εἰς τὴν ἄβυσσον τῆς ἀπωλείας, κατὰ τὰ παρατηρούμενα καθ᾿ ἡμέραν τραγικὰ φαινόμενα καὶ συμπτώματα. Καὶ ζῶμεν δυστυχῶς πολλὰ τοιαῦτα τὰς ἡμέρας αὐτάς, ὅπως αὐτὸ τῆς ἀσκήσεως τῆς ἐνδοσχολικῆς βίας, ἡ ὁποία ἠμπορεῖ νὰ φθάσῃ εἰς τραγικὰς καταστάσεις ὡς αὐτὰς τὰς ὁποίας ἐβιώσαμεν μόλις προσφάτως. Καὶ εἶναι ἡ ἄσκησις τῆς ἐνδοσχολικῆς βίας ἕνα ἀκόμη δεῖγμα ἀπομακρύνσεώς μας -ἀπομακρύνσεως τῶν νέων- ἀπὸ τὸν Θεόν, διότι ὁ πιστεύων εἰς τὸν Θεὸν σέβεται, ἀγαπᾷ καὶ τιμᾷ τὸν συνάνθρωπόν του, τὸν πλησίον του, διότι τὸν ἀντιμετωπίζει ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, πλασθεῖσαν κατ᾿ εἰκόνα καὶ καθ᾿ ὁμοίωσιν Αὐτοῦ, καὶ γνωρίζει ὅτι τιμώντας τὸν πλησίον του –τὸν συμμαθητήν, τὸν συμφοιτητήν- ἐκδηλώνει τὴν πίστιν του καὶ τὴν ἀγάπην του πρὸς τὸν ἴδιον τὸν Θεόν.
Ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος δὲν ἀγωνίζεται ἐναντίον τῶν ἀδυναμιῶν του εἶναι δυστυχής, διότι καταντᾷ δέσμιος αὐτῶν, ἐνῷ νομίζει ὅτι εἶναι ἐλεύθερος. Εἰς τὴν πραγματικότητα ὅμως δὲν εἶναι ἐλεύθερος, διότι δὲν ἠμπορεῖ νὰ πραγματοποιήσῃ αὐτὸ ποὺ ἐπιθυμεῖ ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ ἐπιβάλλουν αἱ ἀδυναμίαι του, τὰς ὁποίας δὲν ἤλεγξε. Διὰ τοῦτο, ἀγαπητά μας παιδιά, ἀγωνισθῆτε ἀπὸ τώρα, ἀπὸ τὴν νεότητά σας, νὰ μείνετε πραγματικὰ ἐλεύθεροι, μὲ τὴν ἐλευθερίαν ἐκείνην τὴν ὁποίαν χαρίζει τὸ Ἅγιον Πνεῦμα καὶ τὴν ὁποίαν οὐδεὶς δύναται νὰ σᾶς ἀφαιρέσῃ, καὶ εἶναι ἡ ἐλευθερία ἀπὸ τὰ πάθη μας, ἀρκεῖ νὰ τὰ πολεμήσουμε.
Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ θέσῃ εἰς τὴν ζωήν του ὡρισμένας δεσμεύσεις –αὐτὰς ποὺ προβλέπει ἡ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας διὰ τὰ μέλη της-. Αἱ δεσμεύσεις αὐταὶ δὲν εἶναι εἰς τὴν πραγματικότητα δεσμεύσεις -καὶ καταχρηστικῶς χρησιμοποιοῦμεν τὸν ὅρον δέσμευσις, εἰς τὴν πραγματικότητα πρόκειται περὶ ὀργάνου, περὶ μέσου ἐπιτυχίας, διότι μὲ τὴν ἀνάληψιν τῶν δεσμεύσεων τὰς ὁποίας προβλέπει ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας μας, οὐσιαστικῶς ἀπαλλασσόμεθα ἀπὸ ἐξαρτήσεις, ἀποκτῶμεν τὴν πραγματικὴν ἐλευθερίαν, τὴν ἐλευθερίαν ἀπὸ τὰ πάθη καὶ τὰς ἀδυναμίας, καὶ καλλιεργοῦμεν τὰς ἀρετάς, μὲ τὰς ὁποίας καὶ τὸν ἑαυτόν μας βελτιώνομεν καὶ συμβάλλομεν εἰς τὴν κοινωνικὴν πρόοδον καὶ εὐημερίαν. Μήπως τὰς ἀρχὰς τῆς χριστιανικῆς μας πίστεως δὲν ἐφήρμοζαν οἱ πρόγονοί μας καὶ συνέβαλλον καθοριστικῶς εἰς τὴν ἀνάπτυξιν τῶν Κοινοτήτων μας, τῆς κοινωνίας μας καὶ τῆς πατρίδος μας;
Μὲ αὐτὰς τὰς συντόμους φιλικὰς ὑποθήκας, εὐχόμεθα πατρικῶς καὶ ὁλοψύχως ὁ Ἀναστὰς Κύριος νὰ εὐλογῇ τὸ Γυμνάσιον τοῦτο καὶ ὅλους τοὺς ἀγαπητοὺς καθηγητὰς καὶ μαθητάς, ὥστε νὰ συνεχίζῃ ἀμείωτον τὴν πολύτιμον προσφοράν του εἰς τὴν ἐκπαίδευσιν τῆς νεότητος τῶν Σερρῶν, ἀλλὰ καὶ νὰ προοδεύῃ εἰς τὴν διάπλασιν ἀνθρώπων οἱ ὁποῖοι θὰ ἀγωνίζωνται διὰ τήν κατάκτησιν τῆς ἀληθινῆς ἐλευθερίας, τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, καὶ συμφώνως πρὸς τὴν παράδοσιν καὶ τὸ ἦθος τοῦ Γένους μας, ἀλλὰ καὶ τῶν γενναίων καὶ ἱστορικῶν μορφῶν τῶν Σερραίων προπατόρων καὶ πατέρων σας.
Καὶ πάλιν Χριστὸς Ἀνέστη! Καλὴν πρόοδον εἰς τὰ μαθήματά σας καὶ καλὴν ἐπιτυχίαν εἰς τοὺς στόχους καὶ τοὺς ὁραματισμοὺς σας! Ἡ εὐχὴ καὶ ἡ εὐλογία τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας νὰ εἶναι πάντοτε μαζί σας!