Ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τοῦ πρώτου ὑπὸ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ κληθέντος μαθητοῦ, τοῦ διαπρυσίου κήρυκος τοῦ Εὐαγγελίου καὶ ἁλιέως χειμαζομένων ψυχῶν ἐκ τοῦ σκοτεινoῦ βυθοῦ τῆς ἁμαρτίας πρὸς τὴν σωτήριον ὁλκάδα τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, μᾶς συνήγαγεν ἐνταῦθα σήμερον, ἀφ̉ ἑνός μέν διὰ νὰ τιμήσωμεν τὴν μνήμην τοῦ πρωτοπόρου ἐκείνου Ἀποστόλου, ἀφ̉ ἑτέρου δέ διά νὰ πανηγυρίσωμεν τὴν Θρονικὴν Ἑορτὴν τῆς ὑπ̉ αὐτοῦ συσταθείσης ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία ἠξιώθη νὰ ἀνυψωθῇ εἰς τὸ Ἱερόν Κέντρον τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ νά κατασταθῇ ἡ Πρωτόθρονος Ἐκκλησία, ἡ ὁποία ἀκτινοβολεῖ τὸ φῶς τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καί τῆς λογικῆς λατρείας ἀνὰ τὴν οἰκουμένην.

Καὶ ποῖος θά εἶναι ὁ μίτος τοῦ θείου νήματος, μετά τοῦ ὁποίου ὁ Πατριαρχικός Ἄμβων θά πειραθῇ νά πλέξῃ τὸ ἐγκώμιον τοῦ ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου; Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα, ὡς ἄλλη Ἀριάδνη, θά ἔλθῃ ἀρωγὸς, ὑποδεικνύουσα τὴν «τῶν ὀνομάτων ἐπίσκεψιν», διὰ νὰ προσεγγίσῃ τὴν Κυριακὴν κλῆσιν καὶ ἐκλογὴν τοῦ εὐσεβοῦς ἐκείνου ἁλιέως καὶ θηρευτοῦ τῆς ἀληθείας. Διὰ τοῦτο καί ἐκρίθη σκόπιμον ὅπως ὁ λόγος ἄρξηται ἀπό τὸ τῆς «ἀνδρείας» ἐπώνυμον, διὰ νὰ χωρήσῃ ἐν συνεχείᾳ εἰς τὸ τοῦ «πρωτοκλήτου» προσωνύμιον.

Παναγιώτατε Πάτερ καὶ Δέσποτα,
Σεβασμία τῶν Ἱεραρχῶν χορεία,
Esteemed and Most Reverend Delegation of the Church of Rome,
Εὐλαβὲς ἱερατεῖον,
Χριστεπώνυμον πλήρωμα τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας,
Φιλέορτοι προσκυνηταί,

Ἡ διαχρονικότης τῆς ἑλληνικῆς γλώσσης ἐπέτρεψε τόσον τοὺς συγχρόνους τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ὅσον καί τάς ἀναριθμήτους γενεάς τῶν Χριστιανῶν, αἱ ὁποῖαι ἠκολούθησαν τήν μακραίωνα ἱστορίαν τῆς Ρωμιωσύνης ἐννοιολογικῶς, νὰ συνδέουν ἀρρήκτως καί ἀδιαιρέτως τὸν ἱδρυτὴν τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως πρός τὴν ἰδιότητα τῆς ἀνδρείας.

Εἰς τήν κατ̉ ἔτος Θρονικὴν Ἑορτὴν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, δίδεται ἡ εὐκαιρία οὐ μόνον εἰς τοὺς εὐλαβεῖς προσκυνητάς αὐτοῦ, ἀλλά καί εἰς τούς ἀνὰ τὸν κόσμον Χριστιανοὺς νὰ ἐπικαλεσθοῦν τὴν χάριν καὶ τάς μεσιτείας τοῦ πανευφήμου Ἀποστόλου καὶ νὰ «ἀνδρειωθοῦν» ἐκ τοῦ περισσεύματος τῆς αὐτοῦ ἀνδρείας. Νὰ παραδειγματισθοῦν ἐκ τῆς βιωτῆς καί τῆς δράσεως αὐτοῦ καί ἐνδεδυμένοι τὴν πανοπλίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τὴν τόλμην τῶν Ἀποστόλων, νὰ συνεχίσουν τὴν διακονίαν καὶ τὴν  μαρτυρίαν τῆς πίστεώς των, «μαθητεύοντες πάντα τὰ ἔθνη» (πρβλ. Ματθ. 28, 19), πρὸς δόξαν τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου Θεοῦ.

Διότι, τί ἄλλον, εἰ μὴ παράδειγμα καὶ κανὼν ἀνδρείας, ὑπῆρξεν ἡ ἐπίγειος πολιτεία τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου; Ἀνδρείαν ἀρίστην δὲν ἐπέδειξε μὲ τὴν τολμηράν ἀπόφασίν του νὰ γίνῃ πρωτοπόρος, ἀκολουθῶν τῷ Κυρίῳ, ἐκεῖνο τὸ ἴδιον ἀπόγευμα τῆς γνωριμίας των, εὐθὺς μετὰ τὸ πρῶτον ἄκουσμα τῆς μαρτυρίας τοῦ Τιμίου Προδρόμου, ὄντας ὁ ἴδιος ἁπλοῦς ἁλιεύς τῷ σχήματι, ἀλλὰ πνευματικῶς κατηρτισμένος ἐκ τῆς βαθείας πίστεως καὶ τῆς παιδιόθεν ἐντρυφήσεώς του εἰς τὰς γραφὰς, ὥστε νὰ τολμήσῃ τοιούτου εἴδους προσέγγισιν;

Ἀνδρείαν θαυμασίαν δὲν ἐπέδειξεν εὐθὺς ἀμέσως, μεταφέρων τὴν εἴδησιν εἰς τὸν ἀδελφόν του Σίμωνα Πέτρον, καὶ «ἄγων αὐτὸν πρὸς τὸν Ἰησοῦν» (πρβλ. Ἰω. 1, 42), καθὼς καὶ τὸν φίλον καὶ συντοπίτην του Φίλιππον, παρακινῶν καὶ προσκαλῶν ἀμφοτέρους εἰς τὴν χαρὰν τῆς Δεσποτικῆς συναναστροφῆς;

Ἀνδρείαν ὑπερβάλλουσαν δὲν ἀπαιτεῖται διὰ νὰ ἐγκαταλείψῃ οἱοσδήτις  τὰ ὑπάρχοντά του «εὐθέως» (Ματθ. 4, 22), ἅμα τῇ παρὰ Κυρίου γενομένῃ προσκλήσει καί νὰ Τὸν ἀκολουθήσῃ, διά νὰ καταστῇ «ἁλιεὺς ἀνθρώπων»;
Ἀποτέλεσμα  ἀνυπερβλήτου ἀνδρείας δὲν εἶναι τὸ ἀγλαόκαρπον ἱεραποστολικὸν ἔργον τοῦ ἑορταζομένου Ἀποστόλου, διά τοῦ ὁποίου ἐξεχριστιάνισεν ἀρχαίους λαοὺς, ὡς τοὺς Ἀλανούς, τούς Ἀβασγούς, τούς Ζηκχούς, τούς Βοσποριανούς, τούς Χερσονῖτας, μεταξύ τῶν ὁποίων λαῶν συγκαταλέγονται ἰδιαιτέρως βάρβαροι καὶ ἐχθρικοὶ πληθυσμοί, ὡς οἱ «ἀνθρωποφάγοι» τῆς Σινώπης, καθ̉  ἥν στιγμήν ὑπέμεινε θαρραλέως ποικίλα φρικτὰ βασανιστήρια, ἐξερχόμενος αὐτῶν, διά τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, νικηφόρος;

Ἀνδρεία τελεία δὲν ἦτο νὰ μαρτυρήσῃ περὶ τοῦ Χριστοῦ ἐνώπιον τῶν ἀντιπροσώπων τοῦ Νέρωνος, μεταστρέφων τὸν πρῶτον ἀνθύπατον τῶν Πατρῶν, καθὼς καὶ τὴν σύζυγον καὶ τὸν ἀδελφὸν τοῦ διαδόχου ἀνθυπάτου καὶ πλῆθος πιστῶν, κηρύσσων τὸ μέγα μυστήριον τοῦ Σταυροῦ, σταυρούμενος ἐν τέλει ὁ ἴδιος, κατά μίμησιν τοῦ Σωτῆρος, καί τερματίζων τήν ἐπίγειον πρωτοπόρον ἀποστολήν του διά τῆς διαβάσεώς του εἰς τὴν θριαμβεύουσαν Ἐκκλησίαν, ἀπ̉ ὅπου εὐλογεῖ καὶ μεσιτεύει ὑπὲρ τῆς στρατευομένης τοιαύτης, ἰδίᾳ δέ ὑπέρ τῆς Πρωτοθρόνου ἐν Κωνσταντινουπόλει Νύμφης τοῦ Χριστοῦ;

Διὰ τὴν ἀποστολικὴν ἀνδρείαν, τὴν ὁποίαν ἐπέδειξεν ὁ Πρωτόκλητος τῶν Ἀποστόλων πολλὰ καί ποκίλα ἔχει νὰ μαρτυρήσῃ ὁ Συναξαριστής: τάς ἀμετρήτους πορείας καθ̉  ἅπασαν τὴν Βιθυνίαν, τὸν Εὔξεινον Πόντον, τὴν Σκυθίαν, τὴν Γοτθίαν, τὴν Κριμαίαν, τὴν Ἰβηρίαν, τὴν Καππαδοκίαν, τὴν Γαλατίαν, καθ̉ ὁλόκληρον σχεδὸν τὴν Δυτικὴν Μικρὰν Ἀσίαν, καθὼς καὶ τὴν Θράκην, τήν Μακεδονίαν, τήν Ἤπειρον καὶ τὴν Ἀχαΐαν. Διά τῆς παρουσίας του καὶ τοῦ σωτηρίου κηρύγματός του, ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας ἐχαρίτωσε τόσον τὸν Πόντον ὅσον καὶ τὴν Κύπρον, διά δέ τοῦ μαρτυρικοῦ θανάτου του ἡγίασε τάς Πάτρας. Πρό πάντων ὅμως, διά τῆς χειροτονίας τοῦ Ἀποστόλου Στάχυος, ἑνός ἐκ τῶν ἑβδομήκοντα, εἰς πρῶτον Ἐπίσκοπον τοῦ Βυζαντίου, ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας ἐγένετο ὁ ἱδρυτὴς τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, προδιαγράφων τὴν παγκόσμιον αἴγλην καὶ οἰκουμενικότητά της.

Ἡ ἀνδρεία τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου καθίσταται ἰδιαιτέρως ἀναγκαία εἰς τὴν σημερινὴν ἐποχήν, ὅπου ὁ Χριστιανισμὸς διανύει τήν δευτέραν μεγίστην περίοδον διωγμῶν, ἡ ὁποία φαίνεται ὅτι ἀμιλλᾶται ἐκείνης τῶν πρώτων μετὰ Χριστόν αἰώνων! Οἱ Νέρωνες καὶ Διοκλητιανοὶ ἔδωκαν τάς θέσεις των εἰς νέους κήρυκας μίσους μιᾶς ἀκραίας θρησκευτικῆς ἰδεολογίας, μακράν ἀπεχούσης τοῦ Θεοῦ τῆς  ἀγάπης καί τῶν οἰκτριμῶν, ἑνὸς φονταμενταλισμοῦ κενοῦ οὐσίας, ὁ ὁποῖος παύει νὰ θεωρῇ τὸν ἄνθρωπον ὡς πλασθέντα κατ̉ εἰκόνα καὶ καθ̉ ὁμοίωσιν τοῦ Δημιουργοῦ του, ἀλλ̉  ὡς κτῆμα πρὸς νομήν, ἀντικείμενον ὑπαγόμενον εἰς τάς αἱμοδιψεῖς ὀρέξεις τῶν ἀρχόντων τοῦ κόσμου τούτου.

Εἰς τὴν θέσιν τῆς ἀνυποκρίτου ἀγάπης τίθεται τὸ πορρωτικὸν μῖσος, τὸ ὁποῖον ἐν τέλει, στρέφεται ἐναντίον τοῦ ἰδίου τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ «ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστίν». Εἰς τὴν θέσιν τῆς ἐθελουσίου σταυρικῆς θυσίας ὑπὲρ τῆς σωτηρίας τοῦ κόσμου, διά τῆς κενώσεως καὶ ταπεινώσεως, χάριν τῆς κατὰ Θεὸν ἀγαπητικῆς ἀλληλοπεριχωρήσεως, ἀναδύονται αἱ ἐσκεμμέναι θυσίαι τρίτων – πρωτίστως ἀμάχων, κυρίως Χριστιανῶν. Ὁ θεομάχος καὶ μισάνθρωπος φανατισμὸς εὑρίσκεται εἰς τοὺς ἀντίποδας τῆς πίστεως, ἡ ὁποία οἰκοδομεῖται καὶ παγιοῦται ἐπὶ προσωπικῆς βάσεως, συμφώνως πρός τά θεῖα παραδείγματα τοῦ ἰδίου Δεσπότου Χριστοῦ καὶ τῶν πανευφήμων ἀποστόλων Του, εἰς τάς τάξεις τῶν ὁποίων ἐκλήθη πρῶτος  -ἢ μᾶλλον πρῶτος αὐτοκλήτως προσῆλθεν- ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας.

Εἰς τὴν ἐποχήν μας, ἀναμφιβόλως, «θαρσεῖν χρῆ», καὶ τὸ θάρρος τοῦτο προέρχεται ἐκ τοῦ παραδείγματος τῆς ἀποστολικῆς ἀνδρείας καὶ τοῦ θείου ἔρωτος τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς Ἐκκλησίας ταύτης. Ἄλλωστε, τὴν δεινήν, τήν φρικτὴν καί σκληράν πραγματικότητα εἰς τὴν ὁποίαν βυθίζεται ὁ κόσμος μας σήμερον καί ἡ ὁποία καθίσταται παγκοσμίως γνωστή  κατὰ τὸ μᾶλλον ἢ ἦττον, διά τῆς συγχρόνου τεχνολογίας, ἡ μαρτυρικὴ πρωτόθρονος Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐκλήθη νὰ ἀντιμετωπίσῃ «πρωτοκλήτως» πολὺ ἐνωρίτερον καὶ, διά τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ἀνταπεξῆλθε μεθ̉ ὑποδειγματικῆς καρτερίας καὶ χριστιανικῆς μακροθυμίας, προβάλλουσα τὴν Ὀρθόδοξον μαρτυρίαν, ἀποστολικῷ τῷ τρόπῳ: “λοιδορουμένη εὐλογοῦσα, διωκομένη δεικνύουσα ἀνοχήν, βλασφημουμένη  ἀποτείνουσα λόγον φιλικόνʺ (πρβλ. Α’ Κορ. 4, 12), ἀποτίουσα τοιουτοτρόπως φόρον τιμῆς καὶ μαρτυροῦσα ἑαυτὴν ὡς γνήσιον γέννημα τοῦ ἐνθέου κηρύγματος τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, εἰς τὸν ὁποῖον δὲν θὰ ἦτο δυνατόν παρὰ νὰ ὁμοιάζῃ καὶ νὰ ἀκολουθῇ τὴν μαρτυρικὴν αὐτοῦ πορείαν.

Παρὰ τάς δοκιμασίας, τάς ὁποίας ἀντιμετωπίζει ἡ Πρωτόθρονος Ἐκκλησία τῆς Ὀρθοδοξίας ἐξ̉ αἰτίας τῶν ἱστορικῶς γνωστῶν συνθηκῶν διαβιώσεως εἰς τήν ἕδραν της, ἡ γενναιότης καὶ ἡ μακροθυμία τοῦ Παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου καὶ ὅσων ὑπηρετοῦν εἰς τό Πάνσεπτον τοῦτο Κέντρον, οἱ ὁποῖοι, κατά τόν Ἡράκλειτον, καθίστανται «ἀθάνατοι θνητοί», «ζῶντες τὸν ἐκείνων θάνατον, τὸν δὲ ἐκείνων βίον τεθνεῶτες»(ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΑΝΤΟΣ, LXVII), ἡ γενναιότης καί ἡ μακροθυμία λέγω, ἔρχονται νὰ ἐπιβεβαιώσουν τὸν λόγον τῆς Γραφῆς, ὅτι ʺἡ δύναμις ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦταιʺ (πρβλ. Β’ Κορ. 12, 9).

Κατά τήν διάρκειαν τῶν αἰώνων, παρὰ τοὺς διωγμούς, τάς βιαιοπραγίας, τάς κακουχίας, καί αὐτὸν τοῦτον τὸν θάνατον νὰ ἐπικρέμαται ἐπὶ τῆς κεφαλῆς τῶν οἰακοστρόφων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, οἱ ἑκάστοτε Προκαθήμενοι αὐτοῦ  πληρωθέντες, ὡς ἐκ θαύματος, τῆς ἀνδρείας τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἤντλουν καί ἀντλοῦν πίστιν ἀληθῆ, ἐλπίδα ἀκαταίσχυντον, ὑπομονήν ἀποστολικήν καί συνεχίζουν τὸ σωτήριον ἔργον τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, «ὡς πρόβατα ἐν μέσῳ λύκων» (Ματθ. 10, 16).
Μεταξύ κλυδώνων, διασαλευόντων καὶ διαταρασσόντων τὴν κοινωνίαν καὶ τὸν κόσμον, τὸ Φανάριον ὄντως προβάλλει ὡς φαεινὸς φάρος, φωτοφόρος φρυκτωρία, δεικνῦον τὸν εὔδιον λιμένα τῆς σωτηρίας, διότι ἡ μαρτυρία του κατέστη γνωστὴ εἰς τά πέρατα τῆς Οἰκουμένης καὶ τὸ παράδειγμα τῶν ἐνταῦθα διαβιούντων ἀδελφῶν ἡμῶν παραμένει ὡς λύχνος καιόμενος ἐνώπιον Κυρίου Παντοκράτορος. Ἡ ζῶσα αὕτη ἀκοίμητος κανδήλα καθίσταται τό σύμβολον τοῦ πανιέρου καί ὑπερεθνικοῦ τούτου θεσμοῦ.

Καιρός ὅμως διά τόν Πατριαρχικόν Ἄμβωνα νά ἔλθῃ εἰς τὸ δεύτερον σκέλος τοῦ σημερινοῦ λόγου, διὰ τοῦ τρόπου τῆς τῶν «ὀνομάτων ἐπισκέψεως». Ἀκολουθῶντες τὴν συμβουλὴν τοῦ ἀρχαίου φιλοσόφου Ἀντισθένους, ὀφείλομεν νὰ ἐξετάσωμεν τὸ προσωνύμιον τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἀποστόλου Ἀνδρέου τοῦ Πρωτοκλήτου. Ἤδη κατέστη γνωστὸν ὅτι ὁ Ἅγιος Ἀνδρέας ὑπῆρξεν ὁ πρῶτος μαθητὴς, ὁ ὁποῖος ἐκλήθη παρὰ Κυρίου, γνωστοῦ ὄντως ὅτι διετέλεσε καὶ μαθητὴς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ, ὅπερ σημαίνει ὅτι, καἴτοι ἁπλοῦς ἁλιεύς, διακατείχετο ὑπό πνευματικῶν ἀνησυχιῶν. Ἡ ψυχή του ἐδίψα τὴν ἀλήθειαν καὶ προφανῶς ἡ ὅλη δεκτικότης τῆς καρδίας του καὶ ἡ ἐν γένει πνευματική ἀνάπτυξίς του συνέβαλον καθοριστικῶς εἰς τὴν ἀπόφασιν τοῦ Κυρίου νὰ ἀπευθύνῃ τὴν ἀρχικὴν πρόσκλησιν τῆς μαθητείας εἰς αὐτὸν καὶ νὰ σχηματίσῃ μέσῳ αὐτοῦ τὴν ὁμάδα τῶν δώδεκα μαθητῶν.

Ἐνῷ, λοιπόν, δικαίως ἐπεκράτησε τὸ προσωνύμιον «πρωτόκλητος», συμφώνως πρός τὴν λογικὴν Εὐγενίου τοῦ Βουλγάρεως, ὁ ὁποῖος καὶ τεκμηριοῖ ἐναργέστατον τὴν σκέψιν του εἰς τὸν περίφημον πανηγυρικὸν λόγον, τὸν ὁποῖον οὗτος ἐξεφώνησε κατά τὸ ἔτος 1759/60, κατὰ τὴν ἡμέραν ταύτην, εἰς τὴν ἐπίσημον καθιέρωσιν τῆς Θρονικῆς Ἑορτῆς τοῦ σεπτοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἐπὶ Πατριαρχίας Σεραφεὶμ τοῦ Β’, καταδεικνύεται ὅτι ὁ ἑορταζόμενος σήμερον Ἀπόστολος δὲν ἦτο μόνον πρῶτος νὰ κληθῇ, ἀλλὰ καὶ πρῶτος νὰ ἀκολουθήσῃ, ὁ πρῶτος Χριστομόλος μαθητής. Ἐκεῖ, μεταξὺ ἄλλων, ὁ Εὐγένιος Βούλγαρις κατονομάζει τὸν Ἀπόστολον Ἀνδρέαν ὡς «αὐτόκλητον», διότι πάντες οἱ ἄλλοι ὑπῆρξαν ἑτερόκλητοι καὶ ἔλαβον τὴν ἐκλογὴν παρὰ τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Κατά δέ τὸν Ἐπίσκοπον Ταυρομενίας Θεοφάνην, «ὁ Ἀνδρέας ἀρχῆθεν ἐμαθητεύσατο, ὅτι ἐκεῖνον αὐτοκλητὶ παρεγένετο!» (ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΝΕΚΔΟΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΑΟΙΔΙΜΟΥ ΕΥΓΕΝΙΟΥ ΤΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΕΩΣ ΚΑΙ ΤΙΝΩΝ ΑΛΛΩΝ ΜΕΤΑΤΥΠΩΘΕΝΤΩΝ ΕΚΔΟΘΕΙΣΑ ΥΠΟ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Αινιάνος, ΤΟΜΟΣ Α´, σελ. 77.) Ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας κατέχει, ἐπίσης, καὶ τὴν τιμητικὴν διάκρισιν τοῦ «ἀποστόλου τῶν ἀποστόλων», ἀφοῦ ἐκήρυξε τὸν λόγον τῆς εὑρέσεως τοῦ Χριστοῦ εἰς τὸν ἀδελφόν αὐτοῦ Πέτρον, καθώς καὶ εἰς τὸν συμπατριώτην του Φίλιππον.
Ἐξ̉ ἀφορμῆς ταύτης τῆς πρωτοκλήτου ἢ μᾶλλον αὐτοκλήτου ἐκλογῆς τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου, ὁ Πατριαρχικός Ἄμβων σπεύδει νὰ ἐπισημάνῃ τὸ δεύτερον μέγα μήνυμα, τὸ ὁποῖον ἀναδύεται σήμερον, κατὰ τὴν εὔσημον καὶ ἐπίσημον ἑορτήν ταύτην: τὸ ἀποστολικὸν ἔργον, τὸ ὁποῖον πρωτοκλήτως ἢ αὐτοκλήτως ἀνέλαβε, ἡ προθυμία, διά τῆς ὁποίας ἐγκατέλειψε τὸ ἀμφίβληστρον (δηλαδὴ ἅπαντα τά περιουσιακά αὐτοῦ στοιχεῖα) καὶ ἠκολούθησε τῷ Κυρίῳ, ὁ ἔνθεος ζῆλος, ἡ πνευματέμφορος ὁρμὴ εἰς τήν ὁποίαν παρεδόθη, ὡδήγησαν εἰς τήν πραγμάτωσιν τῆς ἐντολῆς τοῦ Χριστοῦ: «πορευθέντες […] μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ῾Αγίου Πνεύματος» (Ματθ. 28, 19). Πάντα τά ἀνωτέρω μᾶς ὑπενθυμίζουν τὴν ἐξέχουσα σπουδαιότητα τῆς ἱεραποστολῆς καὶ τοῦ εὐαγγελισμοῦ.

Σήμερον, ὀφείλομεν ὡς Χριστιανοί -κληρικοί καὶ λαϊκοί ἀδιακρίτως- νά κοσμίσωμεν ἐκ νέου τὸν ἄκοσμον κόσμον μας, εἰς τόν ὁποῖον κυριαρχοῦν σκηναί ἀδικίας καί μισαλοδοξίας, διά τοῦ εὐαγγελίου τοῦ τῶν ὅλων κοσμήτορος Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τὸ μήνυμα τοῦτο θὰ ἔχει πολλαπλοὺς ἀποδέκτας, ἀφοῦ ἡ ἀνθρωπότης ἀπειλεῖται πολλαπλῶς. Ἀποτελεῖ ὀφειλομένην ἀπάντησιν καὶ σωτήριον πρόκλησιν καί πρόσκλησιν πρός τοὺς ʺμή εἰδότας ψάλλειν ἀλληλούϊαʺ, οἱ ὁποῖοι δικαιολογοῦν τὴν φονικήν δρᾶσιν των εἰς τὸ ὄνομα τοῦ θρησκευτικοῦ ὁλοκληρωτισμοῦ, ὅσον καὶ εἰς τοὺς ἀπροσώπους ἐκπροσώπους τῶν νεοταξικῶν σχεδίων, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίζονται διὰ τὸν ἀφανισμὸν τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ ἐκ τῆς συγχρόνου ὠργανωμένης κοινωνίας, εἰς τὸ ὄνομα μιᾶς ἄνευ προηγουμένου ποδηγετήσεως τῶν λαῶν, πρὸς ἴδιον ὄφελος. Πολλάκις, τὰ δύο ταῦτα ἀκραῖα στοιχεῖα συνεργάζονται, ὥστε εὐλόγως νὰ παρατηρεῖται ὅτι ἀποτελοῦν τάς δύο ὄψεις τοῦ ἰδίου θεομάχου νομίσματος.

Ἡ μόνη ἀπάντησις εἶναι αὐτὸς οὗτος ὁ λόγος τοῦ Σταυροῦ. Ὡς ἀναφωνεῖ ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, «Τῆς γὰρ ὑπὲρ ἡμῶν σωτηρίας καὶ τῆς ἐλευθερίας τῆς κοινῆς, καὶ τῆς ἐπιεικείας ἡμῶν τοῦ ∆εσπότου τοῦτό ἐστι τὸ σημεῖον» (Εἰς τὴν προσκύνησιν τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ σταυροῦ, τῇ μέσῃ ἑβδομάδι τῶν νηστειῶν) (PG 52, 836). Ἡ ἄκρα ταπείνωσις, τὸ ἐθελόθυτον τῆς καθ̉ ἡμᾶς ἀρχῆς καὶ ἐξουσίας, ἡ αὐτοπροσφορὰ ὡς πρᾶξις ἀνατρεπτικὴ, ἀγαπητικὴ καὶ κοινωνική, μὲ ἀπώτερον σκοπὸν τήν μίμησιν τοῦ τρόπου τοῦ Χριστοῦ, αὗται ὀφείλουν νὰ εἶναι αἱ καθημεριναί ἀποστομωτικαί ἀπαντήσεις μας εἰς τάς προκλήσεις καὶ τάς προσβολάς τοῦ ἐχθροῦ.

Καθώς ἡ Ἐκκλησία ἐθριάμβευσε, κατά τοὺς πρώτους ἀποστολικοὺς καὶ μετέπειτα πατερικοὺς αἰῶνας, οὕτω δύναται καί ὀφείλει καὶ σήμερον νὰ ἐξέλθῃ νικηφόρος καὶ τροπαιοφόρος, ἐπεκτείνουσα τὸ σωτηριῶδες κήρυγμά της εἰς τάς ψυχάς, αἱ ὁποῖαι στεροῦνται τῆς γνώσεως τοῦ Χριστοῦ, τῆς δυναμένης νὰ τάς ἐλευθερώσῃ ἐκ τῶν ἐγκοσμίων καὶ ψυχολογικῶν δεσμῶν, διά τῶν ὁποίων ἠχμαλωτίσθησαν. Αἱ ψυχαί αὗται, εἴτε ἐγκαταβιοῦν ἀπομεμονωμέναι εἰς τὴν ἔρημον ἢ διαβιοῦν ἀπομεμονωμέναι εἰς τάς πόλεις καὶ μεγαλουπόλεις, εἴτε πτωχαὶ καὶ ἀγράμματοι, εἴτε πλούσιαι καὶ κοσμικῶς πεπαιδευμέναι, θεολογικῶς δὲ ἀδαεῖς, ὁμοῦ μετά τῶν φαινομένων τῆς παγκοσμιοποιήσεως καὶ τῶν τεραστίων μετακινήσεων πληθυσμῶν καλοῦν τήν Ἐκκλησίαν νά δραστηριοποιηθῇ ἱεραποστολικῶς, διά μίαν νέαν σποράν τοῦ σωτηριώδους λόγου τοῦ Θεοῦ, πρὸς εὐαγγελισμὸν ἢ ἐπανευαγγελισμόν τῶν λαῶν.

Ὑπὸ τὸ πρῖσμα τοῦτο, ἅπασαι αἱ κατὰ τόπους Ἐκκλησίαι,  πρωτίστως δέ ἡ πρωτόθρονος καί πρωτεύθυνος Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως, εἶναι ἱεραποστολικαί, συνεχίζουσαι τήν δρᾶσιν τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου καὶ πάντων τῶν ἁγίων, ἐνδόξων, πανευφήμων καί πνευματοφόρων Ἀποστόλων. Ἡμεῖς δέ πάντες ἐμφορούμενοι ἐκ τῆς Παυλείου ρήσεως: ʺτοῖς πᾶσι γέγονα τὰ πάντα, ἵνα πάντως τινὰς σώσωʺ (Α’ Κορ. 9, 22), ἂς ἐξαιτήσωμεν τάς μεσιτείας τοῦ θείου Πρωτοκλήτου, διὰ νὰ προσδράμωμεν αὐτοκλήτως, ἐπιζητοῦντες τὴν χάριν, τὴν ὁποίαν δαψιλεύει πλουσιοπαρόχως ὁ Στεφανοδότης Κύριος, ὥστε νὰ ὑπηρετήσωμεν τὴν Ἐκκλησίαν Του μὲ ζῆλον καὶ αὐτοθυσίαν.

Εἰς τήν διακονίαν ἡμῶν ἀντλῶμεν δύναμιν, τόλμην καί ὑπομονήν ἐκ τῆς ἐμπνευσμένης καί συνετῆς οἰκοστροφίας τοῦ σοφοῦ καὶ τηλεκλειτοῦ πηδαλιούχου τῆς ἱερᾶς ὁλκάδος τοῦ Σεπτοῦ Κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας, τοῦ ἀερσινόου λειτουργοῦ τοῦ ὑπὲρ τῆς πίστεως ἡμῶν κοινοῦ ἀγῶνος καὶ τοῦ ἀριζήλου ἐνδιαφέροντος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου διὰ τὴν ἐξάπλωσιν τοῦ Εὐαγγελίου, μεταδίδοντες τὸ καλλίστευμα τοῦ σταυροαναστασίμου τρόπου μας εἰς τοὺς νῦν ἀπέλπιδας καὶ ἀνέλπιδας, δυνάμει δέ φερέλπιδας!

Λογιζόμενοι τὴν σπουδαίαν κληρονομίαν, τὴν ὁποίαν διαχειρίζεται ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ  Μεγάλη Ἐκκλησία, ἂς ἑτοιμασθῶμεν πνευματικῶς, ἔχοντες κατά νοῦν τὴν ἱερὰν παράδοσιν καὶ τὴν μακραίωνα ἱστορίαν μας. Ἂς ἐνθυμούμεθα ἀείποτε τὴν κοινήν μας τροφόν, τὴν Μητέρα Ἐκκλησίαν, ἡ ὁποία σπένδεται καὶ μαρτυρεῖ διὰ τὸν καθένα μας, διά τοὺς ἐγγὺς καὶ τοὺς μακράν. Ἂς σκεφθῶμεν τὴν διαχρονικὴν ἡρωϊκὴν πρωτοπορείαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ τούτου Θρόνου καὶ τὴν αὐτόκλητον ἐθελόθυτον διακονίαν του, διὰ τῆς ὁποίας φανεροῦται πολλαπλῶς καὶ πολλαχῶς ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ, ʺἡ σωτήριος πᾶσιν ἀνθρώποιςʺ (Τίτ. 2, 11).

Καί τέλος, ἂς παρακαλέσωμεν θερμῶς τὸν δι̉ ἡμᾶς Νηπιάζοντα  Κύριον ὅπως σκέπῃ, φρουρῇ καί ἐνδυναμοῖ ἐν παντί καί πάντοτε τὸν Παναγιώτατον Οἰκουμενικὸν Πατριάρχην, διὰ νὰ συνεχίζῃ τὸ κλυτότεχνον ἔργον Του, πρὸς δόξαν τοῦ ἐν Τριάδι προσκυνουμένου Θεοῦ, τό δέ κλεινόν Φανάριον, παρά τούς κλυδωνισμούς τοῦ νῦν αἰῶνος, θά ἐξακολουθῇ, διά τῶν ἀνυστάκτων μεσιτειῶν τῆς Ὑπερμάχου Στρατηγοῦ καί προστάτιδος τῆς Πόλεως Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί διά τῶν θερμουργῶν πρεσβειῶν τοῦ Πρωτοκλήτου τῶν Ἀποστόλων, νά καταγαύζῃ ἀνά τήν οἰκουμένην τὸ φαεσίμβροτον φῶς τῆς ἀποστολοπαραδότου πίστεως, ὁμοῦ μετά τῆς ἁγιοπατερικῆς πράξεως, χάριτι καί οἰκτιρμοῖς καί φιλανθρωπίᾳ  τοῦ Μεγάλου Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος, σὺν τῷ Πατρὶ καὶ τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.