Παναγιώτατε καί Πολυσέβαστε ἐν Χριστῷ Πατριάρχα,
Τό τελευταῖον καιρόν τά μέσα μαζικῆς ἐνημερώσεως μᾶς πληροφοροῦν περί τῶν δυσκολιῶν καί δοκιμασιῶν τάς ὁποίας διέρχεται τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί ἡ Ὑμετέρα Θειοτάτη Παναγιότης.
Ἡ κατάστασις αὕτη δίδει τήν ἀφορμήν εἰς τήν ἡμετέραν Μετριότητα ἵνα ἐκφράσωμεν πρός Ὑμᾶς καί πρός τήν Μεγάλην Ἐκκλησίαν Κωνσταντινουπόλεως λόγους ἐνθαρρύνσεως καί συμπονοίας.
Ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀπηύθυνε πρός πάντας ἡμᾶς τούς χαρακτηριστικούς λόγους: «εἰ ἐμέ ἐδίωξαν, καί ὑμᾶς διώξουσιν … Ταῦτα λελάληκα ὑμῖν ἵνα μή σκανδαλισθῆτε» (Ἰω. 15, 18 20; 16, 1).
Ὁ Χριστός ἔδειξε πόσον βαρύς εἶναι ὁ ζυγός αὐτῶν, οἱ ὁποῖοι θέλουν νά Τόν ἀκολουθήσουν καί νά μείνουν πιστοί εἰς Αὐτόν. Καί δέν ἔχει σημασίαν ἐάν ζῶμεν εἰς τόν 21ον αἰῶνα ἤ εἰς ὁποιονδήποτε ἄλλον. Ὁ κανών τῆς ἀγάπης καί τῆς ἀφοσιώσεως παραμένει ὁ ἴδιος: «εἰ ἐμέ ἐδίωξαν, καί ὑμᾶς διώξουσιν». Ἐάν «ὁ κόσμος» εἰς τόν ὁποῖον ζῶμεν εἶναι ξένος πρός τόν Χριστόν καί δέν Τόν ἀναγνωρίζῃ ὡς Κύριον καί Θεόν, τότε οὐδέν ἠμπορεῖ νά πράξῃ εἰ μή νά ἀποβλέπῃ εἰς τό νά πολεμήσῃ καί νά καταστρέψῃ τούς πιστούς μαθητάς τοῦ Χριστοῦ. Δέν ἠμπορεῖ νά ἐπιτρέψῃ οἱ μαθητές αὐτοί νά συνεχίσουν τό ἔργον τοῦ θείου Διδασκάλου των. «Καί ταῦτα ποιήσουσιν, ὅτι οὐκ ἔγνωσαν τόν Πατέρα οὐδέ ἐμέ» (Ἰω. 16, 3).
Παναγιώτατε, ἀπό πολλά χρόνια πιστῶς καί θαρραλέως ὁδηγεῖτε τήν ὀλκάδα τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἡ ὁποία πάντοτε εἷλκε τό βλέμμα τῆς παγκοσμίου Ὀρθοδοξίας. Ἡ καρτερικότης της καί ἡ ἀφοσίωσίς της ἀπετέλει πάντοτε πηγή παραμυθίας διά τούς ἄλλους. Εἴχομεν πάντοτε τήν συνείδησιν ὅτι: «ἰδού ἡ Μεγάλη αὕτη Ἐκκλησία δέν ὑπέκυψε, παρά τό γεγονός ὅτι ὁ κόσμος ἐστάθη ἐναντίον Αὐτῆς. Τῆς ἐστέρησαν τόσα πολλά καί Αὕτη δέν ἔκλινε τά γόνατά Της, δέν ἔσκυψε ἔμπροσθεν τοῦ κόσμου τούτου, διότι δέν εἶναι ἐκ τοῦ κόσμου τούτου».
Ἡ στάσις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου πλήρης «πιστότητος εἰς τό μαρτύριον» δέν ἔδωκεν εἰς ἡμᾶς τήν ἀφορμήν νά ὀλιγοψυχίσωμεν ὅταν μᾶς ἐστέρησαν τούς ναούς μας καί βιαίως ἐξετόπιζον τούς πιστούς μας εἰς ἄλλα μή Ὀρθόδοξα μέρη κ.ἄ.
Ὁ,τιδήποτε συναντᾷ μία Ἐκκλησία δέν μένει ἄνευ ἐπιδράσεως εἰς τάς λοιπάς. Πάσχει ἀλλά εἰς τά βάσανά του εὑρίσκει δύναμιν καί ἀντοχήν. Καί ὁ τελευταῖος ὁ ὁποῖος βιώνει τήν πνευματικήν αὐτήν ἄνθισιν γίνεται αἰτία διά τόν ἕτερον πού πάσχει διά νά ἐλπίζῃ νά ἴδῃ καί αὐτός τήν ἀνατολήν τοῦ ἡλίου καί ὅτι αὔριον «… ἔλθῃ ὁ Παράκλητος ὅν ἐγώ πέμψω ὑμῖν τοῦ Πατρός, τό Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας ὁ παρά τοῦ Πατρός ἐκπορεύται, ἐκεῖνος μαρτυρήσει περί ἐμοῦ• καί ὑμεῖς δέ μαρτυρεῖτε ὅτι ἀπ᾿ ἀρχῆς μετ᾿ ἐμοῦ ἔστε». (Ἰω. 7, 26-27).
Εἶναι μέγας σταυρός ἡ καθοδήγησις τῆς Ἐκκλησίας εἰς τοσοῦτον δυσκόλους καιρούς καί συνθήκας. Καί παρά τό γεγονός ὅτι σήμερον δέν καίονται οἱ Ναοί καί δέν ρέει τό αἷμα Χριστιανῶν Μαρτύρων, ἡ γῆ τῆς Τουρκίας ἀπορροφᾷ τά δάκρυα τῶν τοῦ Χριστοῦ μαθητῶν.
Παραμένουν κλεισταί αἱ Θεολογικαί Σχολαί, ὑπάρχει ἡ ἔλλειψις τῆς ἰσότητος καί δέν δύνανται ὅλοι νά ἀνοίγουν καί νά κτίζουν νέας ἐκκλησίας.
Εἰς τήν Ὑμετέραν Θειοτάτην Παναγιότητα ἐδόθη ἡ καθοδήγησις τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως εἰς τήν ἐποχήν ταύτην. Προστεθήσεται τοιουτοτρόπως τό ὄνομα Ὑμῶν εἰς τήν μακράν σειράν τῶν ὑμετέρων Παναγιωτάτων Προκατόχων εἰς τόν Πατριαρχικόν Θρόνον, Ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου ὁ ὁποῖος ἐξ αἰτίας τῶν ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν ἠναγκάσθη νά ἀποχωρήσῃ ἀπό τόν Θρόνον αὐτοῦ, τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου ὁ ὁποῖος τήν ὑπεράσπισιν τῶν χριστιανῶν ἀρετῶν ἐπλήρωσε μέ τήν ἐξορίαν καί τελικῶς μέ τόν θάνατον, τοῦ Ἁγ. Φωτίου τοῦ ἀδίκως ἀναθεματισθέντος, τοῦ πατριάρχου Κυρίλλου Λουκάρεως ὁ ὁποῖος ἑπτάκις ἐστερήθη τήν πατριαρχικήν του ἐξουσίαν καί τέλος τοῦ Ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Ε΄ τοῦ κρεσμασθέντος εἰς τάς θύρας τοῦ Πατριαρχείου.
Πάντας αὐτούς ἥνωσε ἡ πεποίθησις ὅτι μέ τήν ἀφοσίωσίν των εἰς τήν Ἐκκλησίαν διακονοῦν πιστῶς τόν Κύριον καί τήν Ἁγίαν Ὀρθοδοξίαν. Εἶχον πάντοτε εἰς τήν μνήμην αὐτῶν τά λόγια τοῦ Χριστοῦ: «εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί ἀράτω τόν σταυρόν αὐτοῦ καί ἀκολουθείτω μου». (Μτθ. 16, 24).
Ὁ σταυρός των ἦτο νά καθοδηγοῦν τήν ὀλκάδα τοῦ Πατριαρχείου εἰς τήν καλοκαιρίαν καί τήν κακοκαιρίαν, ἐνθυμούμενοι πάντοτε ὅτι αἱ ἡμέραι τῆς τελευταίας εἶναι περισσότεραι. Αὐτός ἦτο ὁ σταυρός των, ἡ ἀξιοπρέπειά των καί ἡ διαθήκη αὐτῶν. Ὑμεῖς εἰσήλθετε εἰς τόν κόπον αὐτῶν καί ἐλάβετε ταῦτα εἰς τούς ὥμους ὑμῶν. Ἀπεδείχθητε ἄξιος κληρονόμος τῆς ἁγίας αὐτῆς κληρονομίας.
Πολυσέβαστε Δέσποτα καί Πατριάρχα! Μείνατε εἰς τήν κλίσιν καί τήν κλῆσιν αὐτήν. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τῆς Πολωνίας παραμένει πάντοτε μεθ᾿ Ὑμῶν. Νά ἐνθυμῆσθε τούς λόγους τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν: «…θαρσεῖτε, ἐγώ νενίκηκα τόν κόσμον». (Ἰω. 16,33).
Κατασπαζόμεθα τήν Ὑμετέραν Θειοτάτην Παναγιότητα καί τά Ἅγια Μέλη τῆς Ἱερᾶς Ὑμῶν Συνόδου εὐχόμενοι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ νά συνοδεύῃ Ὑμᾶς εἰς πάσας τάς προσπαθείας πρός ἀγαθόν τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως καί Πάσης τῆς Ὀρθοδοξίας
Τῆς Ὑμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος
ὁ ἐλάχιστος ἀδελφός
+ ὁ Μητροπολίτης Βαρσοβίας καί Πάσης Πολωνίας
Σάββας