Παναγία τῶν Οὐρανῶν Σαλματοβρουκίου

Στὴν Πόλη, ὅταν ἐπιδιορθώνονται τὰ καλντερίμια, οἱ δρόμοι ψηλώνουν, γιατί τὸ καινούργιο τοποθετεῖται πάνω στὸ παλιό, κι᾽ αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ ἡ αὐλόθυρα, στὴν Παναγία Κυρία τῶν Οὐρανῶν ποὺ γιορτάζει τὸν Δεκαπενταύγουστο, εἶναι τώρα μισοχωμένη.
Δυστυχῶς ὁ ναὸς ὅσο καὶ τὸ σχολεῖο καὶ τὰ ἄλλα κτίσματα μέσα στὸν περίβολο, ὅπως καὶ τὸ ῥωμαίικο σχολεῖο ἀπέναντι εἶναι σὲ κακὴ κατάσταση.
Τὸ προσωνύμιο «Κυρία τῶν Οὐρανῶν» ἑρμηνεύεται ὡς ἐξελληνισμένη ἀπόδοση τῆς ἀρμενικῆς λέξης «Τακαβόρ» ἡ «Τακουαράν». Ἔτσι ἀποκαλοῦν οἱ Ἀρμένιοι τὴν Παναγία καὶ ὅπως ὁ παλιὸς ναὸς ἀνῆκε σὲ οἰκογένεια εὐγενῶν ἀπὸ τὴν Ἀρμενία, ἡ ὀνομασία ἄλλαξε καὶ ἔγινε «Τὰ Κορώνης» κι᾽ ἀργότερα «Κυρία τῶν Οὐρανῶν».
Τὸ συγκρότημα φροντίζει σήμερα ὁ Βασίλης Τραπζάνογλου μὲ τὴν γυναίκα του Μαριάνθη. Ὁ Τραπεζούντιος Τραπζάνογλου, ποὺ εἶναι ἐπίτροπος τῆς ἐκκλησίας, σαράντα χρόνια συνεχῶς, θυμᾶται τὴν ἐποχὴ ποὺ στὴν ἐνορία ὑπῆρχαν πενήντα οἰκογένειες. Τώρα ἔχει ἀπομείνει μόνον ἡ δική του.
Ἡ ἐκκλησία εἶναι ξυλόστεγη καὶ τὸ κεντρικὸ κλίτος θολωτό. Ἔχει ὡραῖο τέμπλο καὶ στὸ ἀριστερὸ κλίτος ὑπάρχει ἁγίασμα τῆς Ἁγίας Κυριακῆς. Τὸ ἁγιασματάρι εἶναι μαρμάρινο μὲ δύο κρουνούς, φέρει ἐγχάρακτο σταυρὸ καὶ τὴν ἐπιγραφὴ «Ἁγίασμα τῆς Ἁγίας Κυριακῆς» καὶ πιὸ κάτω «Ἀφιέρ. Λ. Τοπτσόγλου 1959».

Ἰσμήνη Καπάνταη
Ἐκκλησίες στὴν Κωνσταντινούπολη
Νικόλαος Γκίνης – Κωνσταντῖνος Στράτος