Σὲ μιὰ περιοχὴ ποὺ φημιζόταν γιὰ τὸ καλό της κλῖμα, ψηλὰ στὸν λόφο, μὲ θέα πρὸς τὴν θάλασσα, ἀνάμεσα σὲ πεῦκα, σκίνα καὶ κουμαριές, ἡ ἐκκλησία τῆς Μεταμορφώσεως στὸ Κανδυλλὶ οἰκοδομήθηκε τὸ 1850. Πυρκαγιὰ τὸ 1905 ἀποτέφρωσε τὸν ναὸ καθὼς καὶ τὸ ἐντὸς τοῦ περιβόλου σχολεῖο. Τὸ 1909, δαπάναις τῶν...
Εἶναι τόσο στενὰ δεμένος ὁ Χριστιανισμὸς μὲ τὸν ἀρχαῖο καὶ τὸν Βυζαντινὸ κόσμο, ὥστε λίγο νὰ ψάξῃ κανεὶς βρίσκει ἀξεδιάλυτα ἑνωμένες τὶς ρίζες τους. Τοῦτο τὸ παράξενο σὲ σχῆμα γιὰ Ναὸ κτίσμα στάθηκε κάποτε ὡς ὁ περίφημος ναὸς τῆς Θεοτόκου τῆς μονῆς τῶν Μετανοούντων. Καὶ μὲ τὴ σειρᾶ του ὁ...
Ἡ κεντρικὴ εἴσοδος στὸν αὐλόγυρο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ συγκροτήματος τοῦ Ἁγίου Παντελεήμονος βρίσκεται στὴν βάση τοῦ καμπαναριοῦ, ποὺ εἶναι «ἔργον τοῦ Μιχαὴλ Ἠλιοῦ διὰ δαπάνης τῆς κοινότητος Κουζκουντζουκίου, 1911». Ὁ ἐπισκέπτης θὰ πρέπει νὰ περάσῃ κάτω ἀπὸ τὸ κωδωνοστάσιο γιὰ νὰ ἀντικρίσῃ ἕνα ἀπὸ τὰ ὡραιότερα περιβόλια ποὺ μπορεῖ κανεὶς νὰ...
Χρυσούπολις, Σκουτάρι, Οὔσκουνταρ. Πολλὰ τὰ τοπωνύμια πολλὲς καὶ οἱ ἐτυμολογίες. Τὸ Χρυσούπολις ἀποδίδεται στὸ ὅτι σύμφωνα μὲ τὸν μύθο, πρῶτος οἰκιστὴς ἦταν ὁ Χρῦσος, ὁ γιὸς τοῦ Ἀγαμέμνονα καὶ τῆς Χρυσηΐδας, ὑπάρχει ὅμως καὶ ἡ ἐκδοχὴ πὼς ὀνομάστηκε ἔτσι γιατί ἦταν ὁ τόπος συγκέντρωσης τῶν φόρων. Ἡ ὀνομασία Σκουτάρι παραπέμπει...
Σὲ μιὰν ἐρημική σήμερα περιοχή, ἀνάμεσα στὸ Φαναράκι καὶ στὸ Μόδι, στὰ Καλαμίσια, στὸ κέντρο περίπου τοῦ κόλπου ποὺ σχηματίζεται - τοῦ κόλπου τοῦ Εὐτροπίου τῆς ἀρχαιότητας-, πάνω στὸν παραλιακὸ δρόμο ποὺ ὁδηγεῖ στὰ καινούργια πολυτελὴ θέρετρα, βρίσκεται ἡ ἐκκλησία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Κατὰ τὸν Β. Δ. Σταυρίδη,...
Ἐνῷ ἡ Ἁγία Εὐφημία βρίσκεται στὸ κέντρο τῆς παλιᾶς ἀγορᾶς τῆς Χαλκηδόνας, ἡ Ἁγία Τριάδα εἶναι χτισμένη στὶς καινούργιες συνοικίες ποὺ δημιουργήθηκαν ὅταν τὸ προάστιο μὲ τὴν προσέλευση νέων κατοίκων, ἐπεκτάθηκε. Ὁ σημερινὸς ἐπιβλητικός, καλλιμάρμαρος ναὸς ἀντικατέστησε ἕναν ξύλινο, προϋπάρχοντα ναΐσκο, ὁ θεμέλιος λίθος τοῦ ὁποίου ἐτέθη ἐπὶ Καλλινίκου Χαλκηδόνος...
Στὴν ἀσιατικὴ παραλία τοῦ Βοσπόρου, ἡ ἀρχαιότατη Χαλκηδὼν τῶν Μεγαρέων, προέκταση τῆς βυζαντινῆς Κωνσταντινουπόλεως, εἶναι σήμερα ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ πολυάνθρωπα προάστια τῆς Πόλης καὶ ἕδρα τῆς ὁμώνυμης Μητροπόλεως. Ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Εὐφημίας δὲν ἔχει καμιὰ σχέση μὲ τὸν περίλαμπρο ναὸ ποὺ εἶχε χτίσει, πάνω στὸν τάφο τῆς Ἁγίας,...
Ἀρχαῖος βυζαντινὸς οἰκισμὸς καὶ ὁ Ἅγιος Στέφανος, στὸ λιμάνι τοῦ ὁποίου ἀποβιβάστηκε τὸ ἱερὸ λείψανο τοΰ πρωτομάρτυρος Στεφάνου, ὅταν ὁ Μέγας Κωνσταντῖνος τὸ μετέφερε ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα στὴν πόλη του, μετονομάσθηκε σὲ Γεσίλκιοϊ (Πράσινο Χωριό) μετὰ τὸ 1922. Χτισμένος στὴν θέση ἄλλου, ἡμιυπόγειου προϋπάρχοντος ναοῦ, ὁ Ἅγιος Στέφανος ἀνακαινίσθηκε, ὅπως...
Ὅπως ἤδη ἀναφέρθηκε, στὴν δικαιοδοσία τῆς Μητρόπολης Δέρκων ἀνήκουν ὅλα τα γύρω ἀπὸ τὴν Ἀρχιεπισκοπὴ Κωνσταντινουπόλεως θρακικὰ προάστια καὶ χωριά. Ἀφήνοντας τὸν Βόσπορο, βρισκόμαστε ξανὰ στὴν Προποντίδα. Ἂν καὶ πολλοὶ μελετητές, παλιά, τοποθετοῦσαν λανθασμένα τὸ βυζαντινὸν Ἕβδομον κοντὰ στὶς Βλαχέρνες, ὑστέρα ἀπὸ τὴν δημοσίευση, τὸ 1891, τῆς μελέτης τοῦ Ἀλεξάνδρου...
Στὴν βόρεια ἄκρη τοῦ Βοσπόρου, ἡ Νέα Συνοικία (Γενῆ Μαχαλλέ) ἦταν τὸ 1862, κατὰ τὸν Σκαρλᾶτο Βυζάντιο, συνοικισμὸς «χριστιανῶν, ναυτῶν τῶν πλείστων, καὶ ἁλιέων». Σιγὰ σιγὰ καὶ μὲ τὴν προσέλευση ἐποίκων παρατηρεῖται ἄνθηση καὶ στὰ 1905 στὸ χωριὸ λειτουργεῖ Σχολὴ Ἀρρένων καὶ Νηπιοπαρθεναγωγεῖον. Ὁ ναός, ποὺ χρειάζεται ἐπειγόντως συντήρηση, ὅπως...
Τὸ ἴδιο γοητευτικὸ τοπίο καὶ ἐδῶ. Τεράστια πλατάνια, φλαμουριές, ἀγριοκαστανιὲς ποὺ φθάνουν καὶ τὰ ἑξήντα μέτρα ὕψος, ἡ θάλασσα καὶ οἱ γλάροι ποὺ σχίζουν τὸν αἰθέρα, συνθέτουν μιὰ εἰκόνα μαγευτική. Γιὰ νὰ εἰσέλθῃ κανεὶς στὸν περιφραγμένο χῶρο τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ συγκροτήματος πρέπει νὰ περάσῃ κάτω ἀπὸ μιὰ χτισμένη ἀψιδωτὴ αὐλόθυρα. Σὲ...
Βρισκόμαστε καὶ πάλι στὸν Βόσπορο. Συνεχίζοντας μιὰν ἀνοδικὴ πορεία, ἀμέσως μετὰ τὸ Νηχώρι, ὅπου σταματᾶ ἡ δικαιοδοσία τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Κωνσταντινουπόλεως, συναντοῦμε τὶς περιοχὲς ποὺ ὑπάγονται στὴν Μητρόπολη Δέρκων, ἡ ὁποία ἐκτείνεται ἀπὸ τὴν Προποντίδα καὶ τὸν Βόσπορο ἕως τὸ ἐσωτερικὸ τῆς ἀνατολικῆς Θράκης. Παλιά, ἡ ἕδρα τῆς Μητροπόλεως ἦταν στὶς...
