Κοίμησις Θεοτόκου Κουμαριωτίσσης Νεοχωρίου

Ἀφοῦ περάσει κανεὶς πρῶτα ἀπὸ τὸ Μετόχι τοῦ Παναγίου Τάφου (τὸ μοναστηριακὸ συγκρότημα τοῦ Ἁγίου Γεωργίου) ὅπου εἶναι θαμμένοι πατριάρχες τῶν Ἱεροσολύμων καθὼς καὶ μέλη τῆς οἰκογενείας Βεγλερῆ, συνεχίζει πρὸς τὴν ἐπόμενη ἐνορία, τὴν Κουμαριώτισσα.
Στοὺς δρόμους μὲ τὰ ὡραῖα ξύλινα σπίτια, παράθυρα στὰ ἰσόγεια εἶναι ἀνοιχτά. Κυρίες ἡλικιωμένες, μὲ τὸν ἀέρα μιᾶς ἄλλης ἐποχῆς, μπορεῖ νὰ σκύψουν, ἂν καταλάβουν πὼς οἱ ἐπισκέπτες εἶναι Ἕλληνες, καὶ νὰ ἀνταλλάξουν μαζί τους δύο κουβέντες. Θὰ δώσουν ὁδηγίες καὶ σίγουρα θὰ βροῦν μιὰν εὐκαιρία νὰ ἀναφερθοῦν στὸν σπουδαῖο λόγιο τοῦ Νεοχωρίου, ποὺ ὅλες τους τῶν θυμοῦνται, τὸν μακαρίτη Ἀλέξανδρο Βεγλερῆ.
Στὴν πρώτη παράλληλο τοῦ κεντρικοῦ δρόμου καὶ σὲ μικρὴ ἀπόσταση ἀπὸ τὴν παραλία, μέσα στὸν σκιασμένο ἀπὸ πυκνόφυλλα δέντρα περίβολό της, στέκεται ἡ Παναγία ἡ Κουμαριώτισσα. Ὄμορφη ἐκκλησία μὲ ἐντοιχισμένα ἀνάγλυφα κι ἕνα ψευδογοτθικὸ καμπαναριὸ μεταγενέστερο, διατηρεῖται σὲ καλὴ κατάσταση.

Στὸ Νηχώρι ὑπῆρχαν τρεῖς Σχολές: μία Σχολὴ Ἀρρένων, ἕνα Παρθεναγωγεῖο καὶ μία Δημοτική. Γιὰ τὸ Παρθεναγωγεῖο γνωρίζουμε ὅτι «ἀνηγέρθη τὸ 1872, δαπάνη τῆς Α. Ἐξοχότητος τοῦ Χρ. Ζωγράφου, ὅπερ προκισθὲν διὰ κεφαλαίου χιλίων λιρῶν, δικαίως ἐπωνομάσθη Ζωγράφειον».
Στὸ Νηχώρι (Γενίκιοϊ) σταματᾶ ἡ δικαιοδοσία τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ ἀρχίζει ἡ τῆς Μητροπόλεως Δέρκων.

Ἰσμήνη Καπάνταη
Ἐκκλησίες στὴν Κωνσταντινούπολη
Νικόλαος Γκίνης – Κωνσταντῖνος Στράτος