Ἅγιος Ἰωάννης Πρόδρομος Ἀντιγόνης

Θέρετρο τῆς μεσοαστικῆς ῥωμαίικης κοινωνίας τῆς Πόλης, ἡ Ἀντιγόνη φημιζόταν γιὰ τὸ θαυμάσιο κλῖμα της καὶ τὴν μακροβιότητα τῶν κατοίκων της, ὑπῆρξε δὲ κατὰ παράδοσιν, ὁ τόπος ὅπου ἀποχωροῦσαν οἱ ἔκπτωτοι πατριάρχες.
Ὁ Βυζάντιος πιθανολογεῖ ὅτι ἡ ὀνομασία τοῦ νησιοῦ ὀφείλεται στὸ ὅτι ἐκεῖ εἶχε κτήματα ὁ γιὸς τοῦ Καίσαρα Βάρδα Ἀντίγονος.
Ὁ μολυβδοσκέπαστος ἐπιβλητικὸς ναὸς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννη, ἔργο τοῦ Νικολάου Δημάδη, γιοῦ τοῦ ἀρχιτέκτονα τῆς Μεγάλης τοῦ Γένους Σχολῆς, χτίστηκε τὸ 1899 πάνω στὰ ἐρείπια τοῦ παλαιότερου ναοῦ.
Ἀδιάψευστο στοιχεῖο ἀποτελεῖ ἡ ὕπαρξη κάτω ἀπὸ τὴν ἐκκλησία ὑπόγειας καμαροσκεποῦς πλινθόκτιστης κρύπτης, στὴν ὁποία παρέμεινε φυλακισμένος γιὰ ἑπτὰ χρόνια μαζὶ μὲ δύο ληστὲς ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Μεθόδιος ὁ Ὁμολογητής. Μετὰ τὸν θάνατο τοῦ εἰκονοκλάστη αὐτοκράτορα Θεοφίλου, ὁ ὁποῖος τὸν εἶχε φυλακίσει, ὁ Μεθόδιος συνεκάλεσε τὴν Σύνοδο τοῦ 842 καὶ ἀναστήλωσε ὁριστικὰ τὶς εἰκόνες. Δίπλα στὴν κρύπτη ὑπάρχει ὑπόγεια κιστέρνα, γεγονὸς ποὺ ἐπιβεβαιώνει τὴν ἄποψη ὅτι πρόκειται γιὰ χῶρο μοναστηριακό.
Μέχρι τὰ τέλη τοΰ 19ου αἰώνα διασῴζονταν ὑπέργεια ἀρχιτεκτονικοὶ μέλη, μεταγενέστερα ἴσως τοῦ πρώτου ἀρχαίου κτίσματος, τὰ ὁποῖα πιθανολογεῖται ὅτι ἐνσωματώθηκαν στὸ κτήριο τοῦ 1899.
Ὁ ναός, χτισμένος μὲ γαλλικὰ τοῦβλα, φάνταζε ὁλοπόρφυρος καὶ θύμιζε καθολικὸ βυζαντινῆς μονῆς, ὅπως γράφει ὁ Μήλλας. Τὸ 1950 ὅμως, ὁ εὐσεβὴς ζῆλος τῶν ἐπιτρόπων, τοὺς ὤθησε νὰ προβοῦν σὲ ἐργασίες ἀνακαίνισης, μὲ ἀποτέλεσμα οἱ ἐξαντερικὲς ἐπιφάνειες νὰ ἐπιχρισθοῦν.
Ὁ ναὸς σήμερα διατηρεῖται σὲ πολὺ καλὴ κατάσταση.

Ἰσμήνη Καπάνταη
Ἐκκλησίες στὴν Κωνσταντινούπολη
Νικόλαος Γκίνης – Κωνσταντῖνος Στράτος