Ἀριθμ. Πρωτ.970

Κατόπιν τοῦ δημιουργηθέντος, ὡς μή ὤφελε, θορύβου, ἐκκλησιαστικοῦ καί θύραθεν, ἐξ ἀφορμῆς τῆς κανονικῆς ἀξιώσεως τῆς Μητρός Ἐκκλησίας,  ὅπως ἡ ἀναλαβοῦσα τήν ἐπιτροπικήν διοίκησιν τῶν ἐν Βορείῳ Ἑλλάδι ἐπαρχιῶν τοῦ καθ᾿ ἡμᾶς Οἰκουμενικοῦ Θρόνου  Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, τηροῦσα καί ἐφαρμόζουσα πάντας τούς ­ὅρους τῆς Πατριαρχικῆς καί Συνοδικῆς Πράξεως τοῦ 1928, ἀποστείλῃ ἡμῖν πρός ἔγκρισιν τόν κατάλογον τῶν πρός ἀρχιερατείαν ἐκλογίμων ἐν ὄψει τῆς πληρώσεως χηρευουσῶν Ἱερῶν τινων Μητροπόλεων, κρίνομεν ἀπαραίτητον, ὁμοφώνῳ ἀποφάσει καί τῆς περί ἡμᾶς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου, ὅπως ἐπικοινωνήσωμεν καί πρός ἕνα ἕκαστον τῶν ἀδελφῶν Ἱεραρχῶν τῆς συγκεκριμένης περιοχῆς κανονικῆς δικαιοδοσίας τοῦ καθ᾿ ἡμᾶς Πατριαρχικοῦ κλίματος, τοῦτο μέν ἵνα κοινοποιήσωμεν ὑμῖν ἀντίγραφα τῶν πρός τόν Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος, ὡς Πρόεδρον τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος,  προσφάτων σχετικῶν Γραμμάτων ἡμῶν, τοῦτο δέ ἵνα γνωρίσωμεν καί ὑμῖν, ὡς Ἱεράρχῃ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τάς θέσεις αὐτοῦ, πρός γνῶσιν καί ἀνάλογον ἐνέργειαν.

Μετά πολλῆς, ὄντως, ὀδύνης καί θλίψεως ἡ Μήτηρ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία βλέπει νά ἀναβιώνουν ἐσχάτως ἡ Φαρμακίδειος νοοτροπία καί ἡ σχετική ἐπιχειρηματολογία, διά νά πλήξουν τόν θεσμόν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὡς διαχρονικοῦ σωστικοῦ κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους, καί νά προκαλέσουν νέον σχίσμα εἰς τάς σχέσεις τῶν δύο Ἐκκλησιῶν. Ἐσυκοφαντήθη καί τότε ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, παρ᾿ ὅλον ὅτι ἐκ τῶν θυσιῶν καί αἱμάτων αὐτῆς ἀνεστήθη εἰς ἐλεύθερον πολιτικόν βίον τό  ἡμέτερον Γένος, ὅτι δέν δύναται πλέον νά ποιμαίνῃ ἐλευθέρους πολίτας, ὡς ὑπό δουλείαν οὖσα.

Ἡ ἐσταυρωμένη ὅμως αὕτη καί μαρτυρική Ἐκκλησία, κατέχουσα τόν θησαυρόν τῆς πίστεως ἐν ὀστρακίνοις σκεύεσιν, ἐν τῇ ἀνθρωπίνῃ δηλαδή ἀσθενείᾳ, «ἵνα ἡ ὑπερβολή τῆς δυνάμεως ᾖ τοῦ Θεοῦ καί μή ἐξ ἡμῶν», ἐπορεύθη ἐν παντί θλιβομένη, ἀλλ᾿ οὐ στενοχωρουμένη, ἀπορουμένη ἀλλ᾿ οὐκ ἐξαπορουμένη, διωκομένη ἀλλ᾿ οὐκ ἐγκαταλειπομένη, καταβαλλομένη ἀλλ᾿ οὐκ ἀπολλυμένη, περιφέρουσα τήν νέκρωσιν τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ ἐν τῷ σώματι αὐτῆς (πρβλ. Β´  Κορ. 4, 8-10).

Ὅτε δέ, κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος, ἑάλω ἡ Πόλις  καί ἤρξατο νέα περίοδος διωγμῶν καί μαρτυρίου, ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία παραλαβοῦσα τό Γένος διαλελυμένον καί ἐν πλήρει ἐξουθενώσει ἀνέλαβε νά τό περιθάλψῃ καί νά τό διασώσῃ. Τό  Φανάριον, ἐν τῇ ταπεινώσει αὐτοῦ,  συμφώνως πρός τό Κυριακόν «ὁ ταπεινῶν ἑαυτόν ὑψωθήσεται» (Λουκ. 14,11), ὑψώθη τῇ δυνάμει τοῦ Κυρίου εἰς ἰσχυρόν πνευματικόν καί ἐκκλησιαστικόν κέντρον, καί, ὡς λέγουν μέ θαυμασμόν οἱ ἱστορικοί, κατώρθωσεν ὄχι μόνον νά ἀνθέξῃ προσωρινῶς, ἀλλά καί νά ἀναστήσῃ τήν βυζαντινήν αὐτοκρατορίαν ὡς πνευματικήν πλέον ὀντότητα καί νά τήν ὑποκαταστήσῃ ὡς «Βυζάντιον μετά τό Βυζάντιον» (Ιorga). Εἶχε προίδει καί εἶχε θεμελιώσει αὐτήν τήν ἐξέλιξιν ὁ μέγας Πατριάρχης  Γεννάδιος Β´ ὁ Σχολάριος, εἰπών μέ προφητικήν ὄντως ἐνόρασιν, ὅτι «εἰ μέλλει ποτέ τό δείλαιον ἡμῶν Γένος τόν ἥλιον εὐτυχέστερον ὁρᾶν αὐτοῖς ἐπιλάμποντα, ἐξ ἡμῶν αὖθις τῶν ἱερωμένων καί μοναχῶν ἀνατεῖλαι δεῖ τήν τῆς πνευματικῆς ὑγιείας ἀρχήν ἐρρωμένως καί μετά σπουδῆς τήν τοιαύτην ἀναλαβομένων προαίρεσιν».

Καί ἀνέλαβεν ὄντως ἐρρωμένως καί μετά σπουδῆς ἡ ποιμαίνουσα καί ἐθναρχοῦσα Ἐκκλησία ὑπό συνθήκας σκληροτάτης δουλείας τήν διάσωσιν καί ἐνίσχυσιν τοῦ κατεπτοημένου Γένους, κινδυνεύοντος νά ἀπολεσθῇ ἐκ τῆς ἀπαιδευσίας, τῶν ἐξισλαμισμῶν καί τῶν ἐκλατινισμῶν. Μεγάλοι διδάσκαλοι τοῦ Γένους, κληρικοί καί μοναχοί, ἁπλοϊκοί ἀλλά καί θερμουργοί διδάχοι, μέ τήν εὐλογίαν καί πολλάκις τήν ἐντολήν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου,  φωτίζουν καί ἐνισχύουν τήν αὐτοσυνειδησίαν τῶν πιστῶν εἰς φανερά καί κρυφά σχολεῖα. Πεπαιδευμένοι πνευματικοί, ὅπως οἱ Ἅγιοι Κολλυβάδες, καί μετρίας παιδεύσεως πνευματεμφόροι ἄνδρες καί γυναῖκες, γίνονται καθοδηγοί τῶν νεομαρτύρων καί διαπρύσιοι κήρυκες τῆς μοναδικότητος τῆς ἀληθείας τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως, ἀσπίδες ἔναντι τῶν δυτικῶν μισσιοναρίων, παπικῶν καί προτεσταντῶν.

Ἡ Ἐκκλησία καί τό Γένος ἐβίωσαν ἐκ νέου κατά τήν ἐποχήν ἐκείνην ἡρωϊκούς καί ἁγίους χρόνους, τούς ὁποίους ἐπιστέφει καί σφραγίζει ὁ μαρτυρικός θάνατος τοῦ ἀοιδίμου προκατόχου ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Ε´. Ἡ μέχρι σήμερον κεκλεισμένη θύρα τοῦ Πατριαρχείου καί πλεῖστα  λογοτεχνήματα, ἀλλά καί ποικίλαι ἐκδηλώσεις τοῦ εὐγνωμονοῦντος Γένους, ἀποτελοῦν βαρύν πέλεκυν καί μαστίγιον συνειδήσεως δι᾿ ὅσους τολμοῦν νά λογίζωνται ἤ νά ἰσχυρίζωνται ὅτι ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία ὑπό τάς τότε συνθήκας οὖσα, σήμερον δέ δῆθεν ὑπό τόν Νομάρχην Κωνσταντινουπόλεως, ἀδυνατεῖ νά ἐπιτελέσῃ τό ἐκκλησιαστικόν αὐτῆς χρέος. Ἐκ τῆς τέφρας τοῦ μαρτυρίου καί τῆς θυσίας πλειάδος Πατριαρχῶν, κληρικῶν, μοναχῶν καί πιστῶν λαϊκῶν ὑπό τήν διαποίμανσιν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου προέβαλε τό φῶς τῆς πνευματικῆς καί πάσης ἄλλης ἐλευθερίας, τό ὁποῖον ἐσβέσθη δυστυχῶς εἰς τάς καρδίας ὡρισμένων, λάμπει ὅμως εἰσέτι εἰς τάς καρδίας τῶν συνετῶν κληρικῶν καί λαϊκῶν.

Ἀποτελεῖ ὄντως ἱστορικήν ἀνακρίβειαν ὁ ἰσχυρισμός τινων, τῶν ὁποίων ἡ ὅρασις ἀπώλεσε  τό εὐρύ ὀπτικόν πεδίον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Χριστιανισμοῦ καί Ἑλληνισμοῦ καί κινεῖται εἰς  στενά τοπικά ὅρια, ὡς νά ἀρχίζῃ ἡ ἱστορία ἡμῶν ἐκ συγκεκριμένης ἱστορικῆς περιόδου, ὅτι δῆθεν ἀποτελεῖ ἐθνικόν κίνδυνον καί προσβάλλει τήν ἐθνικήν ἀκεραιότητα καί ἑνότητα ἡ διατήρησις τῶν κανονικῶν δικαιωμάτων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐπί τῶν ἐν τῇ Ἑλληνικῇ Ἐπικρατείᾳ ἐπαρχιῶν αὐτοῦ. Ἦτο, λοιπόν, ἐπιζημία διά τό Γένος ἡ διαποίμανσις ὄχι μικροῦ τμήματος, ἀλλά συνόλου τοῦ Χριστιανικοῦ Ἑλληνισμοῦ, καί οὐχί μόνον αὐτοῦ, κατά τήν δίσεκτον ἐκείνην ἐποχήν ὑπό συνθήκας πολύ χειροτέρας τῆς σημερινῆς καταστάσεως; Δέν ἀντιλαμβάνονται οἱ ταῦτα ὑποστηρίζοντες ὅτι «ρίχνουν νερό εἰς τόν μύλον» τῶν ἀθέων λογίων καί τῶν ἀντιεκκλησιαστικῶν καλάμων, ὅταν ἰσχυρίζωνται ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἑδρεύουσα εἰς Χώραν ἀλλόθρησκον καί ἀλλογενῆ  ἀδυνατεῖ νά ἐκπληρώσῃ τό ποιμαντικόν καί πάσης ὑφῆς πνευματικόν αὐτῆς χρέος; Θά διαγράψωμεν, λοιπόν, τήν ἄλλως ἔχουσαν καί διδάσκουσαν ἱστορίαν; 

Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κρήτης καί τῆς Δωδεκανήσου,  τό Ἅγιον Ὄρος καί αἱ ἐν τῇ Διασπορᾷ Ἐπαρχίαι τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου κυβερνῶνται χωρίς παρεμβάσεις  τοῦ Κράτους τῆς ἕδρας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἡ ὑποστήριξις τοῦ ἀντιθέτου προσβάλλει τόσον τήν ἀλήθειαν ὅσον καί τό ἐλεύθερον φρόνημα τῶν πιστῶν τῶν περιοχῶν αὐτῶν.

Ποῦ, λοιπόν, στηρίζεται ἡ ἀνησυχία ὡρισμένων ἀδελφῶν καί τέκνων ἐκ τοῦ ὑπάρχοντος καθεστῶτος ἐν ταῖς ἐν Ἑλλάδι καί ἀλλαχοῦ ἐπαρχίαις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὥστε νά δικαιολογῇ τούς φόβους καί τάς ἐπιφυλάξεις διά τήν διατήρησιν τοῦ καθεστῶτος αὐτοῦ;

Οἱ λόγοι δυστυχῶς τῆς πρός τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἀντιπαραθέσεως  δέν εἶναι πνευματικοί. Ὁ ἑκάστοτε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, οἷος καί ὅστις καί ἄν ᾖ,  εἶναι σύμβολον καί ἐγγυητής τῆς ἑνότητος τοῦ Γένους ἡμῶν, τοῦ εὑρισκομένου εἴτε ἐντός εἴτε ἐκτός τῶν ὁρίων τοῦ Ἑλληνικοῦ Κράτους, ὡς ἐπίσης καί, κατά τούς ἱερούς κανόνας, συντονιστής προεδρικῶς  καί ἐκφραστής τῆς ἑνότητος ἁπασῶν τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Ἡ θέσις αὐτοῦ αὕτη ὑποβλέπεται ὑπό διαφόρων κέντρων, ἑτεροδόξων καί ὁμοδόξων. Οὐδείς  ὁμαίμων ἤ μή θά ἔδει νά συντελῇ εἰς τόν παραγκωνισμόν τοῦτον τῆς Μητρός Ἐκκλησίας, ἔστω καί ἄν τοῦτο θά ἐπέφερε τήν ἰδίαν αὐτοῦ ἀναβάθμισιν καί προσωπικήν προβολήν, διότι ἡ ἀνατροπή τῆς καθιερωμένης καί ἀποδεκτῆς κανονικῆς θέσεως καί διακονίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου θά συνεπιφέρῃ ἀφεύκτως μέγαν κλυδωνισμόν εἰς τό σκάφος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ ἀπροβλέπτους δυσμενεῖς συνεπείας. Παράδειγμα ἔστω ὁ οὐχί μικρός σάλος, ὁ ὁποῖος προεκλήθη ἐκ τῆς παρούσης ἀρνήσεως ἐφαρμογῆς μιᾶς ἐπί μέρους κανονικῆς ρυθμίσεως, οἵα ἡ ἀφορῶσα εἰς τόν κατάλογον τῶν ἐκλεξίμων.

Μετά καταπλήξεως, ὡς ἐκ τούτου,  παρακολουθοῦμεν  τάς ἀναληθεῖς καί ἀνυποστάτους φήμας περί τοῦ ὅτι εὑρίσκεται δῆθεν ἐν κινδύνῳ τό αὐτοκέφαλον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἤ ἡ ἑνότης τοῦ Ἑλληνικοῦ Γένους ἐκ τοῦ ἰσχύοντος ἐν Ἑλλάδι ἐκκλησιαστικοῦ καθεστῶτος καί τῆς ἐφαρμογῆς τῶν ὅρων τῆς Πατριαρχικῆς καί Συνοδικῆς Πράξεως τοῦ 1928, ἅτινα καί προβάλλονται ὡς εὐλογοφανεῖς δικαιολογίαι διά τήν ἄνευ προηγουμένου καταστρατήγησιν τῆς κανονικῆς, ἐκκλησιολογικῆς καί λειτουργικῆς τάξεως τῆς Ἐκκλησίας.

Σημειωτέον ὅτι τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἐν πάσῃ εὐκαιρίᾳ ὑπέμνησε, καθ᾿ ὅ ἔχει ἱστορικοκανονικόν χρέος, ὅτι ἐζήτησεν οὐδέν πλέον  τῆς πιστῆς ἐφαρμογῆς τῶν τεθεσπισμένων κανονικῶς καί ἀποδεκτῶν γενομένων ὑπό τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ὡς πρός τήν κανονικήν αὐτοῦ δικαιοδοσίαν ἐν Ἑλλάδι, ἥτις παραμένει καί θά παραμένῃ ἀμείωτος ὡς ἐθεσπίσθη καί καθηγιάσθη ὑπό τῶν σοφῶν καί συνετῶν πατέρων ἡμῶν, συνεπικουρούσης καί τῆς ἐντίμου Ἑλληνικῆς Πολιτείας.

Ἐν πάσῃ περιπτώσει, δέον νά ὑπογραμμισθῇ ὅτι τό ἀνακῦψαν πρόβλημα δέν εἶναι τόσον νομικόν, ὅσον ἐκκλησιαστικόν.

Αἱ κανονικαί βάσεις, αἱ τεθεῖσαι εἰς τήν Πατριαρχικήν καί Συνοδικήν Πρᾶξιν τοῦ 1928, κατά καιρούς ὑπό τινων, διακατεχομένων ὑπό ἐθνικιστικοῦ πνεύματος, ἀλλοτρίου πρός τό ἐκκλησιαστικόν ἦθος καί φρόνημα, ἠμφεσβητήθησαν καί ἐν συνεχείᾳ ἐπεχειρήθη ἡ ἀνατροπή τούτων. Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί οἱ διακονοῦντες ἐν αὐτῷ, ἐκφρασταί τῆς ἱστορικῆς συνεχείας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, φρουροί τῆς κανονικῆς τάξεως καί εὐπρεπείας αὐτῆς, ἐπενέβησαν ἐπανειλημμένως καί ἀποκαθίστων, ὅτε ἔδει, τήν κανονικήν τάξιν,  διότι  ἀνατρεπομένης  ταύτης  δημιουργεῖται  σύγχυσις ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ, ἥτις σύγχυσις δεινά μόνον δύναται νά ἐπιφέρῃ εἰς τόν λαόν τοῦ Θεοῦ.

Ἐσχάτως ὅμως τό γεγονός τοῦτο ἔλαβεν, ὡς μή ὤφελε, σοβαράς διαστάσεις ἔναντι τοῦ Ἁγιωτάτου καί μαρτυρικοῦ Θρόνου τῆς Κωνσταντινουπόλεως.

Διεκδικεῖ  ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν τόν τίτλον τοῦ Ἀρχιεπισκόπου καί ἐν  ταῖς ἐπαρχίαις τῶν Νέων Χωρῶν· ἱερουργῶν τιτλοφορεῖται ποιμενάρχης, ὅπερ δέν πράττει οὔτε θά ἠδύνατο νά πράξῃ καί ἡ ἡμετέρα Μετριότης· ἀποκαλεῖ τούς Ἱεράρχας τῶν Μητροπόλεων τούτων Ἱεράρχας τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος· ἀνέτρεψεν ἅμα τῇ ἐκλογῇ αὐτοῦ τόν τρόπον τῆς κανονικῆς μνημονεύσεως τοῦ Πατριαρχικοῦ ὀνόματος ὑπό τῶν Ἱεραρχῶν τῶν ἐπαρχιῶν τούτων· εἰσηγεῖται ἐν συνεδρίᾳ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας, κατόπιν σχετικῆς προτάσεως, τήν προσθήκην εἰς τήν μνημόνευσιν ὑπό τῶν Μητροπολιτῶν τῶν Ἐπαρχιῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καί τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν, ἀνατρέπων ἐν τῇ οὐσίᾳ τήν Πατριαρχικήν Πρᾶξιν τοῦ 1928· διεκδικεῖ τόν τίτλον τοῦ Πρώτου ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ἑλλάδος καί οὐχί τοῦ Προέδρου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, ὡς εἶναι καθωρισμένον ὑπό τοῦ Τόμου τοῦ 1850· καί πλεῖστα ἄλλα. Πάντα ταῦτα φανερώνουν ἐκδήλως τό κανονικόν καί ἐκκλησιολογικόν πρόβλημα τό ὁποῖον ἀνέκυψεν.

Οὐδεμία ὑπάρχει ἀμφιβολία, ὅτι διά τῶν  ἀνωτέρω  καί διά  τοῦ ἐπιχειρήματος ὅτι ἕνεκα τοῦ ἑνιαίου τῆς Ἑλλαδικῆς ἐπικρατείας, δέον νά ὑπάρξῃ καί ἑνιαία ἐν αὐτῇ Ἐκκλησία, ἐπιχειρεῖται, διά  πράξεων καί ἐνεργειῶν, ἄλλοτε ἐμφανῶς καί ἄλλοτε λεληθότως, ἀλλά καί διά τῶν λεγομένων καί γραφομένων ὑπό ὡρισμένων λαϊκῶν, ἀλλά ἀτυχῶς καί Ἱεραρχῶν, ἡ ἔνταξις εἰς τήν Αὐτοκέφαλον Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος τῶν Ἐπαρχιῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν Ἑλλάδι. Ὑπολογίζουν ἆραγε οἱ θιασῶται  τοῦ ὁράματος τούτου τάς ἐκκλησιολογικάς καί ἄλλας συνεπείας, τήν ζημίαν ἥτις θά προκύψῃ εἰς τήν μέχρι τοῦδε ἑνότητα καί αἴγλην τοῦ Γένους, τό ὁποῖον διακονοῦν; Πρέπει τό Γένος νά συρρικνωθῇ εἰς τά ὅρια ἑνός κράτους; Νά ὁδηγηθῇ εἰς ἀσφυξίαν καί ἀφανισμόν, ἀτυχῶς ὑπό ὁμαίμων ἀδελφῶν καί τέκνων,  ὁ ἱερώτατος θεσμός τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τό κλέος καί καύχημα τοῦτο τοῦ ἡμετέρου Γένους, τόν ὁποῖον θεσμόν, ἄν διέθετον, ὡς προσφυῶς ἐλέχθη καί ἐπεσημάνθη, ἄλλα ἔθνη, θά ἔπραττον τό πᾶν διά νά τόν ἐνισχύσουν, ἔστω καί ἄν ἦτο ἐκτός τῶν κρατικῶν αὐτῶν ὁρίων; Ἄλλοι ἀγωνίζονται νά ἀποκτήσουν ἐρείσματα ἐπί ἱστορικῶν καί ἁγίων τόπων καί ἡμεῖς -φεῦ!- τά ἀπεμπολοῦμεν λόγῳ προσωπικῶν φιλοδοξιῶν καί διενέξεων.

Ἐν τῷ σημείῳ τούτῳ ἰδιαιτέρως ἐπιθυμοῦμεν ἵνα ἐπισημάνωμεν ἅπαξ καί διά παντός, ὅτι διά τήν κληρουχίαν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου οὐδείς πλήν αὐτοῦ ἔχει δικαίωμα νά ἀποφασίζῃ, ἀκόμη καί ἄν κατορθωθῇ σχηματισμός οἱασδήτινος πλειονοψηφίας. Ἰδιαιτέρως, δέον ὅπως ἐπισημανθῇ ὅτι οὐδείς ἔχει δικαίωμα νά ἀποφασίζῃ διά τά ἀναφαίρετα κανονικά δίκαια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τά δοθέντα ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι ὑπό τῶν Πατέρων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Ἡ πλειονοψηφία, ἰδίᾳ εἰς τήν διατύπωσιν τῆς Συνοδικῆς διαγνώμης, ἔχει ἀξίαν, ὅταν δι᾽ αὐτῆς δέν ἐπιδιώκεται αὐτογνωμόνως ἀνατροπή τῆς κανονικῆς τάξεως, ἐν ἐναντίᾳ δέ περιπτώσει, εἶναι ἐκκλησιαστικῶς ἀνίσχυρος. Καί ἐν πάσῃ περιπτώσει, οὐδεμία ἀπόφασις πλειονοψηφίας τῆς Συνόδου μιᾶς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας, εἰς τήν ὁποίαν μετέχουν καί Ἱεράρχαι τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, καί ἡ ὁποία ἀπόφασις ἀφορᾷ εἰς κανονικά θέματα αὐτοῦ, ἔχει ἐκκλησιολογικήν βάσιν καί κανονικήν ἰσχύν.

Ἰδιαιτέρως ἐν προκειμένῳ δέον ὅπως ἐπισημανθῇ ἡ εὐθύνη τῶν Ἱεραρχῶν τῶν Ἐπαρχιῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ἐν Ἑλλάδι, ὡς ἡ ὑμετέρα Ἱερότης, ὡς πρός τήν διατήρησιν τοῦ καθεστῶτος τοῦ καθορισθέντος ὑπό τῆς Πατριαρχικῆς καί Συνοδικῆς Πράξεως τοῦ 1928, δοθέντος ὅτι οἱ Ἱεράρχαι οὗτοι λογίζονται καί εἶναι Ἱεράρχαι τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἔχοντες ὡς ἐκ τούτου  ὑποχρεώσεις καί καθήκοντα πρός αὐτό. Διερωτώμεθα ἐάν εἶναι δυνατόν Ἱεράρχαι τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου νά ψηφίζουν προτάσεις, στρεφομένας κατά τῶν θεσμίων αὐτοῦ, εἰς ὅν ἀνήκουν κανονικῶς. Τό τοιοῦτον δύναται νά ἑρμηνευθῇ ὡς ἀνταρσία κατά τοῦ ἔχοντος ἐν αὐτοῖς τό ἀνώτατον κανονικόν δικαίωμα, ἤτοι τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, εἰς τόν ὁποῖον ἔχουν οὗτοι τήν τελικήν κανονικήν καί πνευματικήν ἀναφοράν.

Μεγίστην ἀσφαλῶς εὐθύνην ἐν προκειμένῳ, καί δή καί ἐν ὄψει τῆς ἐπικειμένης Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐπωμίζονται ὡς πρός τήν διατήρησιν τοῦ ἰσχύοντος καθεστῶτος οἱ ἀδελφοί Ἱεράρχαι τῶν Νέων Χωρῶν, μεταξύ τῶν ὁποίων συμπεριλαμβάνεται καί ἡ ὑμετέρα φίλη Ἱερότης, ἔχουσα τήν  ἐκκλησιολογικήν αὐτῆς καί κανονικήν ὑπόστασιν ἀρρήκτως μετά τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου συνηνωμένην, μεθ᾿ ὅλων τῶν ἐκκλησιολογικῶν καί κανονικῶν συνεπειῶν. Σημειοῦμεν δέ ὅτι ἐν περιπτώσει καθ᾿ ἥν θέλουσιν ἀγνοηθῆ αἱ κανονικαί, πνευματικαί καί ἐκκλησιολογικαί θέσεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τοῦτο δέν πρόκειται νά ἀναγνωρίσῃ οἱανδήποτε ἐκλογήν ἐν ταῖς ἐπαρχίαις τῶν Νέων Χωρῶν, δυναμένην ἀναποφεύκτως νά διαταράξῃ τήν κοινωνίαν μετά τῆς Μητρός Ἐκκλησίας.

Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἐν τῇ πολυχρονίῳ αὐτοῦ ζωῇ καί πείρᾳ γνωρίζει ἄριστα τά κελεύσματα καί τάς ἀποφάσεις τῶν Συνόδων. Ἐπί τῇ βάσει δέ αὐτῶν παρεχώρησε τό 1850 τό κανονικόν αὐτοκέφαλον εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος, διαγράφον σαφῶς τά ὅρια τοῦ κανονικοῦ αὐτῆς ἐδάφους καί ὁρίζον ὅτι, ἐκτός τῆς ἐν τοῖς Διπτύχοις μνημονεύσεως ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τοῦ κατά καιρόν Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καί τῆς λήψεως τοῦ Ἁγίου Μύρου καί ἄλλων τινῶν, δέον ὅπως «ἐν τοῖς συμπίπτουσιν ἐκκλησιαστικοῖς πράγμασι, τοῖς δεομένοις συσκέψεως καί συμπράξεως πρός κρείττονα οἰκονομίαν καί στηριγμόν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ μέν ἐν Ἑλλάδι Ἱερά Σύνοδος ἀναφέρηται πρός τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην καί τήν περί αὐτόν Ἱεράν Σύνοδον, ὁ δέ Οἰκουμενικός Πατριάρχης μετά τῆς περί αὐτόν Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου παρέχῃ προθύμως τήν ἑαυτοῦ σύμπραξιν, ἀνακοινῶν τά δέοντα πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος». Τά αὐτά ἔπραξε καί κατά τό 1866 καί τό 1882 μεταβιβάζον πλήρως τήν κανονικήν αὐτοῦ δικαιοδοσίαν ἐπί τῶν ἐπαρχιῶν τῆς Ἑπτανήσου καί τῆς Θεσσαλίας εἰς τήν αὐτοκέφαλον Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος καί ὁρίζον καί πάλιν σαφῶς τά γεωγραφικά ὅρια τῆς κανονικῆς δικαιοδοσίας αὐτῆς.

Ἐπί διαφορετικῆς ὅμως χρείας καί ἑτέρων ἀναγκῶν μή καταλλήλων τῷ καιρῷ καί ταῖς περιστάσεσι, πάντα πρός οἰκοδομήν πράττουσα ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, κατά τήν ἀποστολικήν ἐντολήν, διά τῆς Πατριαρχικῆς καί Συνοδικῆς Πράξεως τοῦ 1928 δέν ἐνεσωμάτωσε  τάς Ἐπαρχίας τῶν καλουμένων «Νέων Χωρῶν» εἰς τήν αὐτοκέφαλον Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος, διατηρήσασα τό ἐπ᾿ αὐτῶν ἀνώτατον κανονικόν δικαίωμα τοῦ Ἁγιωτάτου Πατριαρχικοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου. Ἐάν, λοιπόν,  τηρῶνται τά τεθεσπισμένα καί μάλιστα τά ἐκκλησιολογικῶς καί ἱστορικοκανονικῶς καθιερωμένα οὐδέν πρόβλημα θά ὑπάρχῃ. Ἡ διαφαινομένη ὅμως πρόθεσις καί προαίρεσις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐπί τῶν ἡμερῶν τοῦ νῦν ἀδελφοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν εἶναι ἀτυχῶς νά καταπατῇ τά ἀπαράγραπτα δίκαια τῆς Μητρός Ἐκκλησίας ἐπί τῆς ἐν Βορείῳ Ἑλλάδι κληρουχίας αὐτῆς, ὡσεί νά δύναταί τις ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τοῦ Χριστοῦ αὐθαιρέτως καί αὐτοπροαιρέτως νά μετακινῇ ὅρια, ἅ ἔθεντο οἱ πατέρες ἡμῶν.

Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον κατέβαλεν ὅμως καί καταβάλλει μέγα τίμημα ἐκ λαθῶν καί ἁμαρτιῶν τρίτων. Μήπως, ἆραγε, θά ἔδει νά καταβάλῃ σήμερον καί νέον τίμημα; Οὐδόλως δυνάμεθα νά διανοηθῶμεν τοῦτο. Πάντες, οἷοι καί ἄν εἶναι, ὀφείλουν νά σέβωνται τά ἅπερ παρέλαβον, καί ὄχι νά ἀπειλοῦν προσφυγήν εἰς τόν λαόν καί ἄλλας ἐνεργείας, ὀθνείας καί ξένας πρός τήν πνευματικήν δομήν καί ἀποστολήν τῆς Ἐκκλησίας, οἰκείας δέ μόνον εἰς τούς φρονοῦντας τά τοῦ κόσμου.

Πέραν τούτων, τό ἀνακῦψαν θέμα περί τῆς ἐγκρίσεως τοῦ καταλόγου τῶν ἐκλογίμων εἶναι θέμα σχετιζόμενον πρός τά κανονικά δικαιώματα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐν ταῖς Ἐπαρχίαις αὐτοῦ ἐν Ἑλλάδι καί δεικνύει τό ὀξύτατον πρόβλημα, τό ὁποῖον ὑφίσταται καί τό ὁποῖον ὑπεγραμμίσθη ἀνωτέρω.

          Τούτων οὕτως ἐχόντων, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον δηλοῖ ἀπεριφράστως ὅτι δέν θά ἐπιτρέψῃ ἀλλοίωσιν τοῦ καθεστῶτος τῶν Ἐπαρχιῶν αὐτοῦ ἐν ταῖς λεγομέναις Νέαις Χώραις· ἐπ᾽ οὐδενί λόγῳ θά δεχθῇ τετελεσμένα γεγονότα· καί θά διατηρήσῃ τά ἀπαράγραπτα κανονικά του δικαιώματα ἐπί τῶν Ἐπαρχιῶν τούτων.

Τά ἀνωτέρω ἐκ χρέους καί καθήκοντος καί εὐθύνης καθιστῶντες γνωστά καί τῇ ὑμετέρᾳ προσφιλεῖ Ἱερότητι, οὐδαμῶς ἀμφιβάλλομεν ὅτι αὕτη θά ἐνεργῇ ἑκάστοτε ὡς Ἱεράρχης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, στερρῶς ἐχόμενος τῆς Ὀρθοδόξου ἐκκλησιολογίας, τῆς κανονικῆς τάξεως, τῆς παραδόσεως, τῶν προνομίων καί δικαίων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου καί τῶν τεθεσπισμένων καί κοινῶς ἀποδεκτῶν γενομένων, λαμβάνων πάντοτε ὑπ᾿ ὄψιν τάς προεκτεθείσας ἀδιαπραγματεύτους θέσεις τῆς Μητρός Ἐκκλησίας καί ἀποφεύγων πᾶσαν συμμετοχήν εἰς ἀποφάσεις δυναμένας νά ὁδηγήσουν εἰς σύγκρουσιν μετά τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

Ἐπί δέ τούτοις, στερρῶς τήν ἐλπίδα καί τήν πίστιν ἔχοντες ὅτι καί ἡ ὑμετέρα Ἱερότης θά ἀρθῇ εἰς τό ὕψος τῶν περιστάσεων καί θά ἐνεργήσῃ ὡς Ἱεράρχης τῆς πολυάθλου Μητρός Ἐκκλησίας, περιπτυσσόμεθα ὑμᾶς ἐν ἀδελφικῇ ἀγάπῃ καί ἐπικαλούμεθα ἐφ᾿ ὑμᾶς τήν χάριν καί τό ἄπειρον ἔλεος τοῦ Θεοῦ.

βγ´  Ὀκτωβρίου κγ´

Ἀγαπητός ἐν Χριστῷ ἀδελφός

+ ὁ Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαῖος