* * *
Ἐντιμολογιώτατε καί λίαν ἀγαπητέ Ἄρχων Κυαίστωρ κύριε Ἀπόστολε Τζιτζικώστα,
Ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, ἀεί σεμνυνομένη ἐπί τῇ κατά Χριστόν ἀναστροφῇ καί τῇ εὐλογημένῃ προκοπῇ τῶν τέκνων αὐτῆς, ἐπιβραβεύει σήμερον τήν ἰδικήν σας καλήν μαρτυρίαν, ἀπονέμουσα ὑμῖν, διά τῶν χειρῶν τῆς ἡμῶν Μετριότητος, τό ὑψηλόν ὀφφίκιον τοῦ Ἄρχοντος Κυαίστορος, διά πρώτην φοράν απονεμόμενον.
Εἰς τήν Ἀνατολικήν Ρωμαϊκήν Αὐτοκρατορίαν, ὁ Κυαίστωρ εἶχε τήν εὐθύνην συντάξεως αὐτοκρατορικῶν νόμων καί τοῦ διακανονισμοῦ αἰτημάτων, τά ὁποῖα ὑπεβάλλοντο ὑπό τοῦ λαοῦ πρός τόν αὐτοκράτορα. Κατεῖχεν, ἐπίσης, τόν ρόλον τοῦ νομικοῦ συμβούλου τοῦ ἱεροῦ Παλατίου. Ὡς δηλοῖ καί ὁ λατινικῆς προελεύσεως τίτλος του, προερχόμενος ἐκ τοῦ ρήματος «quaerere», «ἐρευνᾶν», ὁ Κυαίστωρ ἐνήργει καί ὡς ἐρευνητής ἐπί ποινικῶν πράξεων. Πέραν τῶν ἁρμοδιοτήτων τούτων, ἐλάμβανεν ἀποφάσεις εἰς περιπτώσεις παραπόνων τῶν γεωργῶν ἤ τῶν ἐνοικιαστῶν κτημάτων ἐναντίον τῶν γαιοκτημόνων. Ἐνημέρωνε τόν αὐτοκράτορα περί περιπτώσεων παρανομίας καί ἐσφράγιζε τάς διαθήκας, αἱ ὁποῖαι ἠνοίγοντο πάντοτε παρόντος αὐτοῦ. Ὁ Κυαίστωρ ἐβοηθεῖτο εἰς τό ἔργον του ὑπό εἰδικῶν γραμματέων, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ὁ «ἐπί τῆς ἀλληλογραφίας», ὁ «ἐπί τῶν ἐφέσεων καί αἰτήσεων τῶν δικαστηρίων» καί ὁ «ἐπί τῶν ἑλληνικῶν». Εἰς τήν ἱεραρχίαν τῶν ὀφφικίων, ὁ Κυαίστωρ εὑρίσκετο ἀμέσως μετά τόν Μέγαν Λογοθέτην.
Σᾶς συγχαίρομεν, ἀγαπητέ Ἄρχων, διά τήν επάξιαν ἀνύψωσίν σας εἰς ὀφφικιάλιον τῆς Μητρός Ἐκκλησίας. Εἶσθε προσωπικότης τῆς πολιτικῆς καί διοικητικῆς ζωῆς, μέ ἀμφιλαφῆ παιδείαν, μέ σύνεσιν καί πεῖραν. Συνδυάζετε τήν ἀφοσίωσιν εἰς τό δημόσιον λειτούργημα μετά τῆς ὀρθοδόξου χριστιανικῆς πίστεως καί τοῦ σεβασμοῦ πρός τήν Μητέρα Ἐκκλησίαν καί τάς παραδόσεις της. Ὑπηρετήσατε ἐπί μακρόν τήν περιφερειακήν ἀνάπτυξιν ἐν Ἑλλάδι, διετελέσατε Περιφερειάρχης Κεντρικῆς Μακεδονίας καί, ἀπό τῆς 1ης Δεκεμβρίου 2024, ὡς Ἐπίτροπος Βιωσίμων Μεταφορῶν καί Τουρισμοῦ τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως, καλεῖσθε νά διοχετεύσητε τόν δυναμισμόν σας εἰς τήν ὑπηρεσίαν τῆς εὐρωπαϊκῆς ἰδέας, ἡ ὁποία ἔχει τάς βαθυτέρας ρίζας της εἰς χριστιανικά ἰδεώδη.
Ἡ δικαιοσύνη καί ἡ ἀγάπη ἐκπροσωποῦν, εἰς τήν ἱστορίαν τοῦ πολιτισμοῦ μας, τόν ἀπόλυτον σεβασμόν τῆς ἱερότητος τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Ἡ ἀνθρωπίνη ἀξιοπρέπεια εἶναι ἀδύνατον νά θεμελιωθῇ ἐπί μιᾶς ἁπλῶς νατουραλιστικῆς ἤ ὀρθολογιστικῆς θεωρήσεως τῆς ὑπάρξεώς μας καί χρῄζει ὑπερβατικῆς θεμελιώσεως. Ὁ δημιουργηθείς κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ καί καθ᾽ ὁμοίωσιν Αὐτῷ ἄνθρωπος ἔχει ἀσύγκριτον καί ἀνυπέρβλητον ἀξίαν, ἀνεξαρτήτως ἐθνικότητος, θρησκείας, κοινωνικῆς θέσεως καί πολιτισμικῶν καταβολῶν, συμφώνως καί πρός τό Παύλειον: «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδέ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδέ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θῆλυ» (Γαλ. γ´, 28). Ἡ πίστις εἰς Χριστόν παραμένει ἀνεξάντλητος πηγή ζωτικῶν ἀληθειῶν διά τόν ἄνθρωπον καί τόν κόσμον.
Εἴμεθα βέβαιοι ὅτι κατά τήν εὐθυνέμφορτον θητείαν σας εἰς τάς Βρυξέλλας θά ἀποδείξητε ἐμπράκτως τήν ἀφοσίωσίν σας εἰς τάς χριστιανικάς ἀξίας καί τήν ἀγάπην σας διά τόν εὐρωπαϊκόν πολιτισμόν. Ἡ ἡμετέρα Μετριότης ἐκτιμᾷ ἀνθρώπους προσφορᾶς καί ὑπευθυνότητος, ὅπως ὑμεῖς, Ἐντιμολογιώτατε. Διά τῆς διαμορφώσεως πολιτικῶν ὑπέρ τῆς κοινωνικῆς συνοχῆς καί τῆς περιβαλλοντικῆς προστασίας, σᾶς προτρέπομεν νά παραμείνητε πάντοτε πρόθυμος καί σταθερός εἰς τήν διακονίαν τοῦ κοινοῦ καλοῦ, πιστός εἰς τάς παραδόσεις τοῦ Γένους καί τῆς Ὀρθοδοξίας.
Ἐντιμολογιώτατε Ἄρχων,
Σᾶς ὑποδεχόμεθα εἰς τήν χορείαν τῶν ὀφφικιαλίων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, οἱ ὁποῖοι προσέφερον πολλά καί ἀνεκτίμητα εἰς τήν Ἐκκλησίαν καί τό Γένος, καί συνεχίζουν καί σήμερον τό θεοφιλές ἔργον διακονίας. Οἱ Ἄρχοντες τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας συμβάλλουν εἰς τήν διατήρησιν καί διάδοσιν τῶν ἱερῶν παραδόσεων, τήν στήριξιν τῶν ἔργων φιλανθρωπίας καί ἀγωνίζονται διά τήν προάσπισιν τῶν δικαίων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου.
Γνωρίζετε καλῶς ὅτι ἡ πολιτική δέν εἶναι ἁπλῶς ἄσκησις ἐξουσίας, οὔτε τό πεδίον ἀνταγωνισμοῦ καί συμφερόντων, ἀλλά κατ᾽ ἐξοχήν χῶρος πραγματώσεως ὑψηλῶν ἰδανικῶν, δημοκρατικοῦ ἤθους καί ἐξασφαλίσεως τῶν ὅρων σεβασμοῦ τῆς ἀνθρωπίνης ἀξιοπρεπείας, ἀγών διά δικαιοσύνην, εἰρήνην καί ἐλευθερίαν. Ἡ Εὐρώπη, ἀντιμετωπίζουσα σήμερον μεγάλας προκλήσεις καί κρίσεις, χρειάζεται ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι διακονοῦν αὐτά τά ὑψηλά ἰδανικά, ἀπέναντι εἰς τήν ἀλαζονείαν τῆς ἰσχύος, τάς ἀκρότητας τοῦ οἰκονομισμοῦ καί τήν σύγχρονον ἠθικήν σύγχυσιν. Σᾶς προτρέπομεν νά συνεχίσητε τήν εὔορκον διακονίαν σας μέ ἐμπιστοσύνην εἰς τήν πρόνοιαν τοῦ Θεοῦ. Κάθε ὀρθόδοξος φωνή, εἰς τήν Εὐρώπην καί ἁπανταχοῦ, ὀφείλει νά ἐκπροσωπῇ τόν πολιτισμόν τῆς ἀλληλεγγύης.
Περαίνοντες τόν λόγον, ἐκφράζομεν εἰς ὑμᾶς, Ἐντιμολογιώτατε καί προσφιλέστατε Ἄρχων, ἅπαξ ἔτι τάς θερμάς συγχαρητηρίους εὐχάς τῆς ἡμῶν Μετριότητος, καλωσορίζομεν ἐγκαρδίως τούς οἰκογενεῖς σας, τήν εὐγενεστάτην σύζυγον καί τήν δέσποιναν μητέρα σας, τα προσφιλή τέκνα σας, καθώς καί τά λοιπά ἐντιμότατα μέλη τῆς συνοδείας σας, ἐπικαλούμενοι ἐπί πάντας τούς παρόντας καί συνευχομένους εἰς αὐτήν τήν ὡραίαν τελετήν, τήν ἄφθονον χάριν καί τά σωτηριώδη ἐλέη τοῦ Θεοῦ τῆς δικαιοσύνης, τῆς εἰρήνης καί τῆς ἀγάπης.
Ἄξιος!
Ομιλία Απόστολου Τζιτζικώστα στην τελετή Αναγόρευσής του σε Άρχοντα του Πατριαρχείου
Παναγιώτατε,
Σεβασμιώτατοι Αρχιερείς,
κ. Πρέσβη της ΕΕ
Κυρίες και κύριοι.
Είναι για μένα μεγάλη τιμή να στέκομαι ενώπιών σας σήμερα, σε αυτήν τη βαθιά συμβολική τελετή, όπου έχω την τιμή να αναγορεύομαι σε Άρχοντα του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Μια τιμή που δεν αφορά μόνο στο πρόσωπό μου, αλλά κυρίως στις αξίες που υπηρετώ μέσα από τη δημόσια πορεία μου.
Παναγιώτατε,
Κυρίες και κύριοι.
Η Ορθοδοξία μέσα στους αιώνες, υπήρξε φάρος φωτός για τον Ελληνισμό και την Ευρώπη. Και συνεχίζει να είναι. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η Μητέρα Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης, παραμένει η κιβωτός της πίστης μας, αλλά και θεματοφύλακας των πανανθρώπινων αξιών.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, με όλα της τα επιτεύγματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει, στηρίζεται στις ίδιες αρχές που η Ορθοδοξία δίδαξε μέσα στους αιώνες:
την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, το διάλογο και το σεβασμό σε κάθε άνθρωπο.
Δεν είναι τυχαίο ότι αυτό που ονομάζουμε και αντιλαμβανόμαστε ως ευρωπαϊκό πολιτισμό, πέρα και πάνω από την πολιτειακή συγκρότηση που τον ακολουθεί, ανεξαρτήτως αιώνα και δεκαετίας, έχει πολύ συγκεκριμένα θεμέλια:
Τον αρχαίο ελληνικό κλασικό πολιτισμό.
Τη ρωμαϊκή παρακαταθήκη δικαίου.
Και βέβαια το Χριστιανισμό.
Αυτές είναι οι ρίζες μας, και δεν πρέπει ποτέ να το ξεχνάμε.
Παναγιώτατε.
Κυρίες και κύριοι.
Η σημερινή ημέρα αποτελεί για μένα μια κορυφαία στιγμή.
Μια στιγμή που την αντιλαμβάνομαι όχι μόνο ως τιμή, αλλά πρωτίστως, ως βαριά ευθύνη.
Μια ευθύνη που αποδέχομαι με σεβασμό.
Μια ευθύνη που με δεσμεύει να συνεχίσω να υπηρετώ με αφοσίωση τις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, της βιώσιμης ανάπτυξης και της ευρωπαϊκής συνοχής.
Ευθύνη, να στέκομαι αταλάντευτα υπέρ της αλληλεγγύης, μιας αλληλεγγύης που τόσο έχει ανάγκη ο κόσμος μας, ιδιαίτερα στις δύσκολες συγκυρίες που βιώνουμε.
Σε αυτές τις συγκυρίες και τις προκλήσεις, στις οποίες αγωνιζόμαστε να ανταπεξέλθουμε, έχουμε την ανάγκη ξανά, να προστρέξουμε σε έναν λόγο οικουμενικό, έναν λόγο ενοποιητικό, βασισμένο σε πανανθρώπινες αρχές και αξίες, αλλά ταυτόχρονα σύγχρονο.
Έναν λόγο που κατανοεί, αναστοχάζεται αλλά ταυτόχρονα καθοδηγεί.
Γιατί απέναντι στην θραύση και τον κατακερματισμό της παγκόσμιας κοινότητας, απέναντι σε απειλές που ανήκουν σε περασμένες εποχές,απέναντι στην αλλαγή προτεραιοτήτων και την όξυνση των ανταγωνισμών, μόνο ένας τέτοιος λόγος μπορεί να είναι βάλσαμο, αλλά και φάρος ελπίδας και αισιοδοξίας.
Για αυτό είμαστε παραπάνω από τυχεροί, που η θεία πρόνοια μας έφερε στην ευτυχή συνθήκη, όλα αυτά τα πολύ δύσκολα χρόνια, να βρίσκεται στην Κεφαλή της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας ένας πνευματικός ηγέτης που μετέρχεται του λόγου αυτού.
Που είναι σταθερός πομπός αυτών των μηνυμάτων.
Που διακονεί με την στάση και τον λόγο του όχι μόνο την Εκκλησία, αλλά και τις αξίες που αυτή πρεσβεύει.
Και φυσικά αναφέρομαι στον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο,
που οι παρεμβάσεις του, είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και αξιών.
Που με τη σταθερή υποστήριξή του, γίνονται σημαντικά βήματα στο διάλογο μεταξύ των χριστιανικών εκκλησιών.
Που με το πρωτοποριακό του έργο, έδειξε πρώτος το δρόμο για την προστασία του περιβάλλοντος.
Είναι άλλωστε παγκοσμίως αναγνωρισμένος ως ο «Πράσινος Πατριάρχης».
Όμως και με τη συνολική στάση του, υπηρετεί όλα αυτά τα χρόνια με συνέπεια, ένα θεσμό, που είναι Κιβωτός Αξιών.
Παναγιώτατε,
Στο πρόσωπό σας συμβολίζονται αιώνες αγώνων του γένους και της εκκλησίας μας.
Της εκκλησίας που πορεύεται αταλάντευτα, καταφέρνοντας πάντα να κρατά όρθια τα μεγάλα ιδανικά και τις πανανθρώπινες αξίες.
Διδάσκετε, με το παράδειγμά σας, την ταπεινοφροσύνη, τη μετριοφροσύνη, την καρτερικότητα και την ισχυρή πίστη.
Είναι τα ιδανικά που συναντάμε σε όλες τις σπουδαίες προσωπικότητες του Ελληνισμού, στους μεγάλους ιεράρχες και θεμελιωτές της Ορθόδοξης Πίστης μας.
Το έργο σας είναι πραγματικά σπουδαίο. Είναι παρακαταθήκη για εμάς και για όλες τις επόμενες γενιές.
Κυρίες και κύριοι.
Σε μία τέτοια ημέρα, δεν θα μπορούσα να παραλείψω ορισμένες στιγμές, που είναι και θα είναι πάντα χαραγμένες στο νου μου.
Επιτρέψτε μου λοιπόν, να γυρίσω το χρόνο λίγο πίσω. Και λέω λίγο, γιατί πραγματικά το θυμάμαι σαν χθες:
Ήταν 22 Οκτωβρίου του 1991, στον πάνσεπτο Πατριαρχικό Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι, όταν συνοδεύοντας τον αείμνηστο πατέρα μου, μόλις 13 χρονών τότε, είχα τη μοναδική ευλογία να παρίσταμαι στην ενθρόνισή σας στο Θρόνο του Αποστόλου Ανδρέα.
Ήταν για εμένα μία μοναδική στιγμή, να βρίσκομαι εκεί, όταν μέσα σε ατμόσφαιρα κατάνυξης, αναλαμβάνατε το πηδάλιο της Ορθοδοξίας και εκφωνούσατε τον Ενθρονιστήριο Λόγο σας.
Αλλά και μερικά χρόνια αργότερα, το 2010, είχα την ευλογία να είμαι ένας από τους Έλληνες, που παρακολούθησαν την πρώτη μετά από 9 δεκαετίες, Θεία Λειτουργία, που τελέσατε στην Παναγία Σουμελά στην Τραπεζούντα, σε μια ιστορική εξέλιξη, όπου ήχησαν και πάλι οι καμπάνες και τα σήμαντρα του πιο ιστορικού μοναστηριού, του συμβόλου του Ποντιακού Ελληνισμού.
Καρπός και αυτός, του αδιάκοπου αγώνα σας.
Του αγώνα που διεξάγετε όλα αυτά τα χρόνια, με καρτερικότητα, πειθώ και πίστη.
Και αναμένω σύντομα με αισθήματα συγκίνησης την επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, που θα γίνει πράξη μετά από τις αδιάκοπες προσπάθειές σας, Παναγιώτατε.
Κλείνω κυρίες και κύριοι,
με δύο λόγια για αυτή του σπουδαία τιμή και ευθύνη, την αναγόρευσή μου σε Άρχοντα του Πατριαρχείου. Για εμένα αυτή δεν είναι μια παράπλευρη ιδιότητα. Είναι το επιστέγασμα μια βιωματικής σχέσης με την Εκκλησία αλλά ταυτόχρονα και μια νέα ώθηση, να συνεχίσω να εργάζομαι για τις μεγάλες αξίες μας.
Για περισσότερη αλληλεγγύη.
Για την υποστήριξη της κοινωνικής συνοχής.
Για τη δημιουργία ενός πιο βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης, και μια ολιστική αντίληψη της σχέσης μας με τον πλανήτη και το περιβάλλον.
Γιατί με αυτό τον τρόπο αντιλαμβάνομαι προσωπικά τη σημερινή αναγόρευση:
Ως επιβεβαίωση ότι η Ορθοδοξία δεν είναι μόνο η κιβωτός της πίστης μας.
Είναι ένας ζωντανός θεσμός που συνομιλεί με την εποχή μας. Στηρίζεται στις αξίες της παράδοσης, αλλά ταυτόχρονα ανοίγεται στις προκλήσεις του μέλλοντος. Αυτή η τιμή λοιπόν, με γεμίζει με αποφασιστικότητα να συνεχίσω το έργο μου με την ίδια δύναμη, έμπνευση και αφοσίωση, για όλους τους Ευρωπαίους πολίτες.
Θέλω να ευχαριστήσω σε αυτό το σημείο τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, Βαρνάβα, για τη στενή μας συνεργασία και τις συμβουλές του όλα αυτά τα χρόνια, τη Μητέρα και τον Πατέρα μου, που μου φύτεψαν νωρίς τον σπόρο της πίστης και μου έδωσαν τις αρχές, τις αξίες και τα ιδανικά που με συνοδεύουν στη ζωή μου, τη σύζυγό μου, Ελεάνα, που είναι αναμφίβολα το στήριγμά μου όλα αυτά τα χρόνια σε δύσκολες και εύκολες στιγμές, τα παιδιά μου, Γιώργο και Ναταλία, που έδωσαν έναν νέο σκοπό στη ζωή μου και τους φίλους και συνεργάτες μου, που βρίσκονται πάντα δίπλα μου στην πορεία αυτή.
Με αυτές τις σκέψεις, εκφράζω και πάλι την ευγνωμοσύνη μου προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο και τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την εξαιρετική αυτή τιμή.
Δεσμεύομαι ότι θα σταθώ αντάξιος αυτής της υψηλής διάκρισης και ότι θα συνεχίσω να υπηρετώ τις αρχές που ενώνουν την Ορθοδοξία, την Ελλάδα και την Ευρώπη, υπερασπιζόμενος πάντα τον Οικουμενικό Θρόνο.
Σας ευχαριστώ.
