Παναγιώτατε Δέσποτα,
Σεβασμιώτατοι Άγιοι Αρχιερείς, κύριε Υπουργέ, Άρχοντες Οφφικιάλιοι, κύριε Γενικέ Πρόξενε, εκλεκτή ομήγυρις!
Σεπτή και λίαν τιμητική προτροπή της Παναγιότητός Σας, του προσκυνητού μας αυθέντου και Δεσπότου, εκλήθην, σύμφωνα με παλαιά παράδοση, κατά την σήμερον ημέραν, εν μέσω του Αγίου Δωδεκαημέρου, πρώτη Ιανουαρίου, ημέρα της Δεσποτικής Εορτής της Περιτομής του Ιησού Χριστού και της μνήμης του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου να διερμηνεύσω ταπεινώς ενώπιον Υμών, εδώ, στην αίθουσα του Θρόνου του Πατριαρχείου μας, τα αισθήματα των εν τη Πόλει διατριβάς ποιούντων Αρχόντων οφφικιαλίων της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Οι υπό της Σης Παναγιότητος με το ύψιστο αξίωμα τούτο τιμηθέντες λαϊκοί, επί τω νέω έτει αιτούμεθα ευγνωμόνως τας ευχάς και τας ευλογίας Σας και Σας ευχόμεθα έτη πολλά εν υγεία.
Η ανύψωσή μας στο οφφίκιο του Άρχοντος δημιουργεί αδιάλυτο πνευματικό δεσμό με τον θεσμό του Οικουμενικού Πατριαρχείου και με τον Προκαθήμενο της Ορθοδοξίας. Σεις, ο σοφός Πατριάρχης μας, εκτιμώντας την ποικίλη διακονία ενός εκάστου εξ ημών, μας απονείματε τον σταυρόν της Μεγάλης Εκκλησίας, και εμείς οφείλουμε να συστρατευόμεθα επαξίως, ως αρωγοί, στον πνευματικό αγώνα της Μητρός Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, τόσο οι εντός, όσο και οι εκτός των ιστορικών τειχών της Πόλεως, απαξάπαντες. Είπατε πριν από λίγες ημέρες σε συνέντευξή Σας, επί λέξει: «Προβάλλονται ἐνώπιόν μας, ἰδιαιτέρως σήμερον, πολλαὶ ἀξίαι, αἱ περισσότεραι κίβδηλοι καὶ ἐπιφανειακαί, μὲ ἀποτέλεσμα τὴν σύγχυσιν».
Σκέπτομαι ότι ημείς, οι οφφικιάλιοι εσωτερικού και εξωτερικού, δεν θα πρέπει να μένουμε σιωπηλοί, αδρανείς και ουδέτεροι σε αυτό το νοσηρό φαινόμενο, αρκούμενοι μόνο στις τιμητικές εμφανίσεις εντός των Ναών και κεκρυμμένοι υπό τον μανδύα του οφφικίου, αλλά έκαστος, κατά την δύναμιν αυτού, δι’ έργου και λόγου, να στηρίξουμε τις γνήσιες αξίες της Ορθοδόξου Εκκλησίας, του Πατριαρχείου μας, αγωνιζόμενοι κατά κίβδηλων και φανατικών θεωρήσεων και, κυρίως, κατά του θρησκευτικού φανατισμού. Άλλωστε, η υμετέρα σοφή και σεπτή Κορυφή συμπληρώνει: «Ο θρησκευτικός φανατισμός και ο φονταμενταλισμός απομακρύνουν τους ανθρώπους από τον Θεό. Εάν, μάλιστα, ανεχτούμε κι εμείς οι Ορθόδοξοι την δημιουργία τέτοιων φαινομένων στις ενορίες και στις κατά τόπους Μητροπόλεις, τότε, να ξέρετε ότι, τα παιδιά μας στο μέλλον δεν θα μπορούν να βρουν και να συναντήσουν βιωματικά τον Θεό της ειρήνης».
Αυτά τα φαινόμενα εντός ορισμένων Μητροπόλεων τα χαρακτηρίζει η λέξη “φανατισμός”, η οποία προέρχεται από το λατινικό fanum=ιερό-ναός και ερμηνεύεται ως ο υπερβολικός ζήλος υπέρ κάποιας θρησκείας. Είναι, λοιπόν, ο φανατισμός στρεβλός ζήλος και νοσηρό πιστεύω. Δυστυχώς, τον ευρίσκουμε σήμερα και εντός της Ορθόδοξής μας Εκκλησίας. Τώρα, που το Φανάρι, τα Πατριαρχεία μας, ανέκαμψαν μερικώς από το βάρος των πολλαπλών πιέσεων των χαλεπών καιρών, και η εδώ Ομογένειά μας και η νεολαία αναπνέει, χάρη στο οξυδερκές όραμά σας, δυστυχώς εκτοξεύονται κατά καιρούς από χείλη Επισκόπων, των εκτός, αήθεις επιθέσεις, ακατανόητες και ακατάληπτες θεωρήσεις εναντίον της Μητρός Εκκλησίας, αλλά και σκόπιμες παρερμηνείες των δράσεων και της ζωής του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου. Διαβάζουμε ακόμη και ύβρεις εναντίον της Κωνσταντινουπολίτιδος Εκκλησίας και της Υμετέρας Σεπτής Κορυφής από επωνύμους και ανωνύμους. Η «μόδα» να κατηγορούν αδίκως το Οικουμενικό Πατριαρχείο για δήθεν «προδοτική» οικουμενική κίνηση, για δήθεν συμπροσευχές και συλλειτουργίες με τους ετεροδόξους, αμφισβητώντας παράλληλα την οικουμενικότητα και την πρωτοκαθεδρία, αλλά και την Μεγάλη Σύνοδο, δυστυχώς, καλά κρατεί.
Όλες αυτές οι συκοφαντίες εκτοξεύονται υπέρ μιας νοσηράς Ορθοδοξίας, που δεν είναι τίποτα άλλο, παρά μία φατριαστική-φασίζουσα τάση και στάση Μητροπολιτών τινων και λαϊκών, εν πολλοίς ευεργετηθέντων από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Παραπλανώνται, δυστυχώς -και αυτό είναι πάρα πολύ λυπηρό- και ορισμένοι ανύποπτοι πιστοί των ενοριών, και, έτσι, παρεμποδίζονται, όπως ακριβώς αναφέρατε, στο «να βρουν και να συναντήσουν βιωματικά τον Θεό της ειρήνης». Θα ήταν φυσικό να εκφράζονταν διαφορετικές θέσεις με άσκηση ελέγχου και κριτικής. Εδώ, όμως, έχουμε σκληρούς χαρακτηρισμούς, ύβρεις και προσβολές, και τα βέλη είναι εξ οικείων: ομαίμωνες, ομόδοξοι, και όχι ετερόδοξοι, αλλά ούτε και αλλόδοξοι. Μεγαλαυχούν και προκαλούν κακό στις ψυχές των πιστών. Πρόκειται για “σοφιστικέ αντιρρησίες” της υποστάσεως του Φαναρίου και του Προκαθημένου αυτής. Η γλώσσα και η κάλαμός τους εκ του ασφαλούς, εξ αποστάσεως, με προκαταλήψεις και με φοβικότητες, δίχως να έχουν προσκυνήσει την στήλη της Φραγγελώσεως του Ιησού Χριστού, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Ο εορτάσας χθες Άγιος Ιάκωβος ο Αδελφόθεος στην θαυμάσια Επιστολή του αναφέρει: «οὕτω καὶ ἡ γλῶσσα μικρὸν μέλος ἐστὶ καὶ μεγαλαυχεῖ. ..πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται …τὴν δὲ γλῶσσαν οὐδεὶς δύναται ἀνθρώπων δαμάσαι· ἀκατάσχετον κακόν, μεστὴ ἰοῦ θανατηφόρου». (Καθ. Ιακ. 3,5-8).
Εις πείσμα όλων αυτών των παραπάνω, ως τείχος άρρηκτον κατέχων την Πίστιν, αίρει τὴν φωνὴν του ἀληθῶς καὶ ορθοτομεί τον λόγον της Αληθείας στην Πὀλη μας και σε όλη την Οικουμένη, ο ασκητικός, ο μετριόφρων, ο συνετός, ο απλός, ο εν αγιωσύνη ακηλίδωτο βίο διάγων, ο ανθρωπιστής, ο παραδοσιακός μας Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Ουδείς δικαιούται να Σας προσάψει οποιαδήποτε κατηγορία. Άλλωστε, οι φίλαυτοι επικριταί και υβρισταί θα λησμονηθούν σε λίγα χρόνια, ενώ η Πρωτόθρονος Εκκλησία θα πορεύεται προς την αιωνιότητα. Οι αυτοχειροτόνητοι προστάτες δήθεν, ζηλωταί της Ορθόδοξου Εκκλησίας, έχουν απένταντί τους όλους εμάς, τον κλήρο και τον λαό, και η “προβολή”, ας μου επιτραπεί η λέξη, της ορθής πίστης μας είναι και χρέος όλων ημών των οφφικιαλίων του Θρόνου. Με τα πνευματικά μας όπλα, που είναι η αγάπη και η ειρήνη του Θεού, με την πίστη μας και την αφοσίωση μας στην Μεγάλη Εκκλησία, την οποίαν πρωτίστως ο Χριστός στηρίζει, γιατί είναι δική Του, θα λυτρωθούμε από συκοφαντίας ανθρώπων.
Ας μιλήσουμε για την καταλλαγή των ανθρώπων, και για την συμφιλίωση των θρησκειών. Και, το κυριότερο: ας προτρέψουμε όλους να στρέψουν, επιτέλους, τα όμματά τους προς την Πόλη, εδώ, όπου κυριαρχεί –αυτονόητα- η πίστη στον Χριστό και στην παράδοσή μας, δίχως καμία παρέκκλιση προς άλλη κατεύθυνση, όπως κάποιοι κακώς ισχυρίζονται. Να έρθουν στην αγαπημένη μας Πόλη (ο Μάρκ Τουαίν έλεγε πως «τα ταξίδια είναι θανατηφόρα για τα στερεότυπα), και να παρατηρήσουν τις πολυάριθμες Ορθόδοξες Εκκλησίες των Κοινοτήτων μας, τα Μοναστήρια μας, όπου όλες οι Ακολουθίες τελούνται ανελλιπώς και δίχως παρεκκλίσεις∙ να δούν τα ιστορικά Σχολεία μας, τους Συλλόγους και τους Συνδέσμους μας, τα πάσης φύσεως Ιδρύματά μας, που είναι, τρόπον τινά, το δεύτερο σπίτι μας. Οι περισσότερες Εκκλησιές μας είναι κτισμένες στα ερείπια των βυζαντινών, αλλά και παλιότερων ιερών. Μέσα σ’ αυτές, στα απαράμιλλα αυτά έργα τέχνης, συν τοις άλλοις, ενώνεσαι νοερά με το παρελθόν, το ένδοξο και χαλεπό, αλλά, παράλληλα, ελπίζεις υπό την σκέπην του Δεσπότου Χριστού για το μέλλον. Μέσα στα ιστορικά, επίσης, και ταυτόχρονα πρωτοπόρα Σχολεία μας είσαι η συνέχεια των φιλοπρόοδων προγόνων σου, αλλά και των διδασκάλων του Γένους σου. Οι εναπομείναντες Σύλλογοι και Σύνδεσμοί μας με τα δραστήρια μέλη τους, αποφεύγουν την καύχηση με την συνεχή προβολή του ένδοξου και χαμένου παρελθόντος, αλλά επικεντρώνονται στην δυναμική προσπάθεια και την δράση του παρόντος, ως αντάξιοι, φίλεργοι συνεχισταί της παράδοσης. Όλα τα παραπάνω είναι ενωτικά στοιχεία της ιστορικής μας παρουσίας εδώ, της Ρωμιοσύνης μας, που είναι ριζωμένη και προσηλωμένη στην Ορθόδοξη Πίστη.
Προνόμιο είναι το να ζεις σε Πόλη, όπου όλοι οι ιεροί χώροι είναι αδιάψευστοι μάρτυρες του κόπου και του μόχθου αυτών που κατέθεσαν την πίστη τους στον Θεό, αφιερώνοντας το βιός τους. Σχεδόν όλα τα μεγάλα ιστορικά έργα και καλλιτεχνήματα των ανθρώπων είναι έργα θρησκευτικά. Ό,τι πιο λαμπρό, ό,τι πιο τέλειο δημιουργείται με την δύναμη της πίστης. Εκεί που ευρίσκονται όλα αυτά, στις Κοινότητές μας, από μικρά παιδιά και ως έφηβοι, ζώντες εντός του περιβάλλοντος αυτού, προβάλαμε την δράση μας και ό,τι μας διαφοροποιούσε από το περιβάλλον: τον γνήσιο ορθόδοξο πολιτισμό μας, που είναι από αιώνες ριζωμένος εδώ, αλλά και την θρησκευτική και πολιτιστική από αιώνων παρουσία μας.
Αυτό το οικουμενικό μοντέλο και τον ορθόδοξο τρόπο ζωής ασπαζόμεθα. Ουδεμία σχέση έχει τούτος, άπαγε της βλασφημίας, ούτε με αιρέσεις, ούτε με στρεβλή πίστη. Αυτό είναι το από αιώνων προνομιακό και Ορθόδοξο βίωμα της ελπίδας και εδώ, και στην Ορθόδοξη Οικουμένη, υπό την σκέπη της Μεγάλης Εκκλησίας, του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, και, τώρα, υπό την πεφωτισμένη ηγεσία του Πατριάρχου Βαρθολομαίου.
Δύο πρόσφατες θαυμάσιες φωτογραφίες του συνεργάτου Σας και φίλου Νίκου Μαγγίνα εκφράζουν, όχι χίλιες, άλλα μύριες λέξεις. Η μία στον ΕΡΘΟ, στην Χριστουγεννιάτικη εκδήλωση, όπου Σας περιβάλλουν δεκάδες παιδιά και νέοι, και η άλλη στα νήπια της Αγίας Τριάδος, όπου κάθεστε στα χαμηλά καρεκλάκια των παιδιών. Ο Μέγας και οραματιστής Πατριάρχης, μετά των μικρών και των νέων της Ομογένειας, με ελπίδα αποτυπώνει το μεγαλείο της Ορθόδοξης βιωτής και την αισιόδοξη πορεία προς το μέλλον.
Παναγιώτατε,
Την εύσημον ταύτην ημέραν της Πρωτοχρονιάς του σωτηρίου έτους 2018, αιτούμενοι και πάλιν την ευχή και την ευλογία Σας εφ’ όλους ημάς, που συμπλέουμε μετά της Μητρός Εκκλησίας και της σοφής Κορυφής, επιτρέψτε μου να επαναλάβω προς την ομήγυρη αυτά, που είπατε προ ετών στην Θεσσαλονίκη: «Συνεχίζομεν τὴν πορείαν μας ἐν προσευχῇ, καὶ ὁ τελευταῖος προσευχητικὸς λόγος μας ἐκ Κωνσταντινουπόλεως εἷναι ἡ ἀκροτελεύτιος εὐχὴ τῆς Θείας Λειτουργίας τοῦ Κωνσταντινουπόλεως Ἰωάννου τοῦ Χρυστοστόμου, τοῦ ἀεὶ διδάσκοντος: «Σοὶ παρακατατιθέμεθα τὴν ζωὴν ἡμῶν ἅπασαν καὶ τὴν ἐλπίδα, Δέσποτα Φιλάνθρωπε».
Είησαν τα έτη Σας πολλά.
Αντώνιος Χατζόπουλος
Πόλη, 1.1.2018