Μακαριώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κύριε Ἱερώνυμε,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Καστορίας κύριε Σεραφείμ,
Ἱερώτατε καί Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί,
Ἐξοχώτατοι Ἄρχοντες τοῦ Τόπου,
Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἐκφράζοντες τάς βαθείας εὐχαριστίας τῆς ἡμετέρας Μετριότητος διά τούς φιλόφρονας καί εὐγενεῖς λόγους σας, ἀδελφέ ἅγιε Καστορίας, χρέος θεωροῦμεν νά ἐκφράσωμεν καί πάλιν τήν πολλήν χαράν διά τήν πραγματοποίησιν τῆς ἐπισκέψεώς μας ταύτης εἰς τήν πόλιν τῆς Καστορίας, μέ ἀφορμήν τήν ἁγιοκατάταξιν τῆς πλησίον αὐτῆς, ἐν τῇ Ἱερᾷ Μονῇ Κλεισούρας, ἀσκητικῶς βιωσάσης Ὁσίας Σοφίας Χοτοκουρίδου.

Μετά τήν τέλεσιν τοῦ πανηγυρικοῦ ἑσπερινοῦ, δοξάζομεν ἐκ ψυχῆς τόν Κύριον καί τήν Πάναγνον Μητέρα Αὐτοῦ διά τήν δοθεῖσαν εὐλογίαν τῆς κατατάξεως εἰς τάς ἁγιολογικάς δέλτους τῆς Ἐκκλησίας μας τῆς μακαρίας ταύτης γυναικός, ἡ ὁποία μετά οἰκειότητος καί ἁπλότητος συνωμίλει μετά τῆς Θεοτόκου. Χαίρομεν διότι διά τῶν ἀρξαμένων ἐπισήμων τούτων τελετῶν, αἱ ὁποῖαι κορυφοῦνται αὔριον καί ἐπιστεγάζονται μέ τό προσκύνημα εἰς τόν τάφον τῆς Ὁσίας καί εἰς τόν τόπον τῆς ἀσκήσεως αὐτῆς, γίνεται ἡ ἁγία καί πανελληνίως πλέον γνωστή, καί διαδίδεται εὐρύτερον ἡ τιμή πρός αὐτήν. Τοιουτοτρόπως, ὄχι μόνον ἡ πόλις καί ἡ εὐρυτέρα περιοχή τῆς Καστορίας ἔχουν τήν ἁγίαν προστάτιδα καί πρέσβειραν πρός Κύριον, ἀλλά καί κάθε πιστός χριστιανός δύναται πλέον εὐχερέστερον παρά προηγουμένως νά τήν ἐπικαλῆται εἰς βοήθειαν καί μεσιτείαν. Διότι οἱ ἅγιοι εἶναι φίλοι καί προστάται τῶν ἀνθρώπων καί διά τῶν προσευχῶν καί μεσιτειῶν τους εὐεργετοῦν αὐτούς. Δέν εἶναι ἐξωπραγματικά ὄντα, διαβιοῦντα ἐκτός τόπου καί χρόνου, ἀλλά μέλη τῆς κοινωνίας μας, καί μάλιστα ἐνεργῶς ἐνδιαφερόμενα διά τούς συνανθρώπους των. Ἡ Ἐκκλησία μας συνιστᾷ καθημερινῶς νά ζῶμεν σύν πᾶσι τοῖς Ἁγίοις, καί νά ἐπικαλούμεθα τήν βοήθειάν των εἰς ὅλας τάς δυσκολίας καί τάς περιπτώσεις τῆς ζωῆς μας.

Συγχρόνως, ἡ ἁγία τοῦ τόπου σας γίνεται καί κτῆμα τῆς οἰκουμένης, διότι κάθε ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας εἶναι οἰκουμενικός καί καθολικός, ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ τόν συνδέει μέ ὅλους τούς ἀνθρώπους, τούς ὁποίους ἀνακεφαλαιώνει ἡ ἀνθρωπίνη φύσις τοῦ Κυρίου, τήν ὁποίαν προσέλαβε διά τήν σωτηρίαν ἡμῶν. Οὕτω καί ἡ ὁσία Σοφία εἶναι πλέον ἕνας οἰκουμενικός θησαυρός, ἀφοῦ ἤδη ἀπό αὐτήν τήν ζωήν μέ σκληρούς ἀγῶνας καί κόπους ἀπέδειξεν ὅτι ὁ ἀπρόσιτος Θεός «μετέχεται κατά χάριν», καί ἥνωσεν εἰς τόν ἑαυτόν της τά παρόντα μέ τά ἔσχατα.

Δέν ἦτο λοιπόν δυνατόν ἡ ἡμετέρα Μετριότης νά ἀρνηθῇ τήν πρόσκλησιν τοῦ ἀγαπητοῦ ἀδελφοῦ καί συλλειτουργοῦ κυρίου Σεραφείμ νά προστῇ τῶν πανηγυρικῶν τελετῶν, καθ’ ὅτι τό Πατριαρχεῖον Κωνσταντινουπόλεως ἀποτελεῖ σήμερον τόν ἐκφραστήν τῆς οἰκουμενικῆς διαστάσεως τῆς Ἐκκλησίας μας, ὡς σῶμα κρατοῦν τήν ἀλήθειαν τοῦ σώματος τοῦ ζῶντος Χριστοῦ, ὡς μία κοινότης ἀγωνιζομένη διά τήν ἐπί γῆς πραγμάτωσιν τοῦ «ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου», συνάγουσα ἐπί τό αὐτό πλῆθος ἀνθρώπων ἐκ παντοδαπῶν ἐθνῶν, γλωσσῶν καί γενῶν, διά νά ποιήσῃ αὐτούς μετόχους ξενίας δεσποτικῆς.

Συγχαίρομεν φιλαδέλφως τόν Ποιμενάρχην τῆς Μητροπόλεως ταύτης, διότι τοσαύτην ἔμπρακτον ἀγάπην ἔδειξε διά τήν ἀνάδειξιν τῆς τιμῆς καί τῆς προβολῆς τῆς ἁγίας, συνεχίζων καλλικάρπως τό πνευματικόν ἔργον τοῦ μακαριστοῦ προκατόχου αὐτοῦ κυροῦ Γρηγορίου, ὁ ὁποῖος ἐμερίμνησε διά τήν ἐπάνδρωσιν καί ἐπαναλειτουργίαν ὡς γυναικείου κοινοβίου τοῦ ἱεροῦ σεμνείου τῆς Θεοτόκου ἐν Κλεισούρᾳ, ὅπου ἔζησεν ἡ ἁγία, διά συνοδείας σεμνῶν μοναζουσῶν ἐκ τοῦ ἐν Ἕβρῳ Ἰβηριτικοῦ Μετοχίου Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου.

Ἡ τιμωμένη ἁγία Σοφία, ἀδελφοί καί τέκνα ἐν Χριστῷ, μᾶς διδάσκει τήν τέχνην νά ἀνοιγώμεθα ὅλον καί περισσότερον εἰς τήν θείαν ἀγάπην. Καί ἡ τέχνη αὐτή δέν ἠμπορεῖ νά εἶναι ἄλλον τι, εἰ μή ἡ διαρκής θυσία τοῦ ἑαυτοῦ μας. Ἄς μήν ἀπατώμεθα: ἀγάπη ἄνευ θυσίας δέν ὑπάρχει. Οὕτω καί πρόοδος εἰς τήν πνευματικήν ζωήν δέν ἠμπορεῖ νά ὑπάρξῃ, ἐάν ὁ ἄνθρωπος δέν ὑποβάλῃ τόν ἑαυτόν του ἑκουσίως εἰς συνεχεῖς θυσίας, χάριν τῆς ἀγάπης τοῦ πλησίον καί τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ὑπέβαλεν ἑαυτήν ἡ μακαρία ἀσκήτρια Σοφία. Ἡ μακαρία Σοφία, καίτοι ἔζη ἐν πλήρει ἀφανείᾳ καί ταπεινώσει, ἦτο λύχνος φαίνων ἐν τῇ σκοτίᾳ καί ὁδηγῶν ὡς νεφέλη τούς συνανθρώπους αὐτῆς εἰς τήν πηγήν τῆς ζωῆς. Εἶχεν ἀσκήσει εἰς τό ἔπακρον τάς τρεῖς θεμελιώδεις ἀρετάς τῆς μοναχικῆς ζωῆς: τήν παρθενίαν, τήν ταπείνωσιν καί τήν ἀκτημοσύνην.

Εἰς τήν ταπείνωσιν ἐμιμεῖτο τήν προστάτιδα αὐτῆς Παναγίαν. Εἰς τήν ἐργασίαν ἐκείνην τοῦ σκυτοτόμου τῆς Ἀλεξανδρείας, τόν ὁποῖον ἐπεσκέφθη ὁ ὅσιος Ἀντώνιος ὁ Μέγας, ὅστις ἔλεγε: «ὅλοι σώζονται, μόνον ἐγώ ἀπόλλυμαι», ὡς μαρτυρεῖ τό περιστατικόν ἐκεῖνο τοῦ βίου της, κατά τό ὁποῖον ἔσωσε τό πλοῖον τό ὁποῖον μετέφερεν αὐτήν μετά τῶν ἄλλων προσφύγων εἰς Ἑλλάδα ἀπό τόν καταποντισμόν, εἰποῦσα εἰς τήν ἐμφανισθεῖσαν εἰς αὐτήν Θεοτόκον: «Παναγία μου, ἐγώ νά ἀπολεσθῶ, διότι εἶμαι ἡ ἁμαρτωλή, ἵνα σωθῇ ὁ κόσμος».

Τοσαύτη ἦτο ἡ ἁγιότης τοῦ βίου αὐτῆς, ὥστε δέν ἦτο ἀπαραίτητος εἰς αὐτήν ἕνας ἄνθρωπος διά νά ὑπακούῃ εἰς αὐτόν, ἀλλά ὑπήκουεν ἀπ’ εὐθείας εἰς τήν Παναγίαν, οὖσα ἑτοίμη νά ἐκτελέσῃ ὅ,τι θά τῆς ἐζήτει, ὑποβάλλουσα ἑαυτήν εἰς κάθε θυσίαν καί ἀγῶνα, χαρακτηριστικόν ἀσφαλῶς τελειότητος. Ἡ ὑπακοή, ἡ ὁποία ἐχαρακτήριζε τήν μακαρίαν Σοφίαν ἦτο ἡ ὑπακοή τήν ὁποίαν διδάσκει ἡ ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας, ἤτοι ἡ ἀναζήτησις καί ὑπακοή εἰς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἡ ὑπακοή ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ δέν συνίσταται εἰς μίαν πειθαρχίαν, βασιζομένην εἰς τήν ὑποταγήν τοῦ κατωτέρου ἱεραρχικῶς εἰς τόν ἀνώτερον, ἤ τοῦ νεωτέρου εἰς τόν πρεσβύτερον ἤ τῆς μειονότητος εἰς τήν πλειονότητα, ὡς συμβαίνει εἰς τάς συγχρόνους δημοκρατικάς κοινωνίας. Ἡ ὑποταγή αὕτη, καίτοι συχνάκις ἀπαραίτητος διά τήν διατήρησιν τῆς ἀνθρωπίνης κοινωνίας, ἔχει μέσα της τόν ἐξαναγκασμόν καί εἶναι ὑποταγή εἰς μίαν ἀνθρωπίνην βούλησιν. Ἡ ὑπακοή ὅμως ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἡμῶν εἶναι ἐλευθέρα ὑποταγή εἰς ἕνα ἄνθρωπον, τόν πνευματικόν ὁδηγόν, διά τήν ἐκπλήρωσιν τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, Ὅστις καί ἀποτελεῖ τόν μόνον τελικόν σκοπόν της. Αὐτήν τήν ἀναζήτησιν καί ἐκπλήρωσιν τοῦ θείου θελήματος εἶχεν ἡ μακαρία Σοφία ὡς μόνιμον χαρακτηριστικόν τοῦ βίου της.

Ἡ δέ ἀκτημοσύνη ἦτο ἡ ἀρετή, ἡ ὁποία κατ’ ἐξοχήν τήν ἐστόλιζεν. Ἐμιμήθη τόν Κύριον ἡμῶν, Ὅστις ἐζήτει τόσον ὀλίγον τά ἀγαθά τοῦ κόσμου τούτου, ὥστε «οὐκ εἶχε ποῦ τήν κεφαλήν κλίνῃ» (Ματθ. 8, 20). Διά τῆς ἀδιαλείπτου ἀπαρνήσεως καί ἀποταγῆς τῶν πάντων ἐκέρδισε μίαν ἐλευθερίαν ἀληθινῶς βασιλικήν: τήν ἐλευθερίαν τῆς δόξης τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ.

Δέν πρέπει νά λησμονῶμεν, ὅμως, ὅτι ἡ ἀληθινή ἀκτημοσύνη δέν ἔγκειται μόνον εἰς τήν ἀπάρνησιν τῶν ὑλικῶν κτήσεων, ἀλλά καί τῶν διανοητικῶν. Σήμερον, δυστυχῶς, οἱ ἄνθρωποι βλέπουν εἰς τάς ἐπιστημονικάς γνώσεις των ἕνα πνευματικόν πλοῦτον, καί δέν ὑποπτεύονται τήν ὕπαρξιν μιᾶς ὑψηλοτέρας γνώσεως, ἑνός πλούτου ἀπαραμίλλου καί ἀδαπανήτου. «Ὁ γευσάμενος τῶν ἄνω, εὐχερῶς τῶν κάτω καταφρονεῖ», λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κλίμακος. Τόν πλοῦτον αὐτόν τόν εἰρηνόδωρον καί εἰρηνοποιόν, κατεῖχεν ἡ ἁγία, ἀπαρνηθεῖσα διά τῆς μακαρίας ἁπλότητος καί κάθε διανοητικήν «ἰδιοκτησίαν», ἡ ὁποία δύναται νά ἐξορίσῃ τήν ἀγάπην τοῦ Θεοῦ καί τοῦ πλησίον.

Μέ τήν τελείαν ἀκτημοσύνην αὐτῆς ἡ ἁγία μᾶς δεικνύει τήν ὁδόν καί σήμερον, ἐν μέσῳ οἰκονομικῆς κρίσεως καί δυσπραγίας. Διότι οἱ ἄνθρωποι δέν ἐπιθυμοῦν νά ἐννοήσουν ὅτι πηγή τῶν ἀναριθμήτων συμφορῶν τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι πάντοτε οἱ ἀθέμιτοι πόθοι των. Ὡς πρό πολλῶν αἰώνων λίαν εὐστόχως εἶπεν ὁ ὅσιος Ἰωάννης ὁ ἐν Σιναίῳ τῷ Ὄρει ἀσκησάμενος, ἡ φιλοχρηματία εἶναι ἡ μήτηρ πάντων τῶν κακῶν. Αὐτή εἶναι καί σήμερον ἡ πηγή τῶν χωρισμῶν, τῆς ἔχθρας, τοῦ μίσους, τῆς σκληρότητος, τῶν φόνων, τῶν πολέμων.

Ἀξιωθεῖσα, λοιπόν, παρὰ Κυρίου ἡ ὁσία Σοφία νά αἴρῃ καθημερινῶς τόν σταυρόν τῆς μοναχικῆς ζωῆς, ὡς «κῆρυξ τῆς ἐρχομένης Βασιλείας» κατά τόν ἅγιον Γρηγόριον Παλαμᾶν, ἔζη ἐντεῦθεν, διά τῶν οὐρανίων καὶ ἀγγελοειδῶν ἀρετῶν τούτων τήν πληρότητα τῆς μοναχικῆς ἀφιερώσεως, καί ἀνεδείχθη στύλος πνευματικός διά τήν τοπικήν Ἐκκλησίαν Καστορίας, ἀλλά καί διά σύμπαντα τόν κόσμον.

Ἡ πνευματική ζωή, ἀδελφοί καί τέκνα, ἔχει τούς νόμους αὐτῆς. Καί μόνον ὅταν τούς γνωρίζωμεν, ὅπως τούς ἐγνώριζεν ἡ Ὁσία Σοφία, μόνον ὅταν τούς τηρῶμεν, ὅπως τούς ἐτήρει αὕτη μετά ἀκριβείας, δυνάμεθα ἀληθῶς νά ἀντιμετωπίσωμεν τάς παγίδας τοῦ πονηροῦ, νά ὑπερνικήσωμεν τά πάθη μας, νά ἑνοποιήσωμεν τόν ἑαυτόν μας, νά ἀνακαλύψωμεν τό πραγματικόν πρόσωπόν μας καί νά προσφέρωμεν θυσίαν ἀγάπης καί εὐχαριστίας εἰς τόν πλησίον καί εἰς τόν Θεόν.

Εὐχαριστοῦμεν καί πάλιν πάντας τούς κοπιάσαντας διά τήν ὀργάνωσιν τῶν πανηγυρισμῶν ὑπό τήν ἄγρυπνον ἐπίβλεψιν τοῦ πρωτοστατήσαντος καί πλέον πάντων μοχθήσαντος Μητροπολίτου Καστορίας, ὡς καί τόν πιστόν λαόν τῆς πόλεως, ὅστις προσῆλθε διά νά τιμήσῃ μέ τήν παρουσίαν του τήν ἁγίαν, ἀλλά καί ὅλους τούς ἐκ δυσμῶν καί βορρᾶ καί θαλάσσης καί ἑῴας προστρέξαντας ἐνταῦθα, ἁπλοῦς πιστούς καί ποιμένας, μέ προεξάρχοντα τόν Μακαριώτατον ἀδελφόν καί συλλειτουργόν ἡμῶν Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κύριον Ἱερώνυμον.

Ἡ χάρις καί προστασία καί σκέπη τῆς ἁγίας Σοφίας εἴησαν πάντοτε μαζί μας, καί ἰδιαιτέρως μετά τοῦ ἀγαπητοῦ λαοῦ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Καστορίας.