Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Μιχαλουπόλεως καί Κασσοβίας κύριε Γεώργιε,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Prešov κύριε Rastislav,
Σεβασμιώτατε Ἀρχιεπίσκοπε τῶν ἐν Košice Ρωμαιοκαθολικῶν κ. Bernard Bober,
Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί,
Ἐξοχώτατοι καί Ἐντιμότατοι Ἄρχοντες,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Διανύοντες τήν κοσμοχαρμόσυνον περίοδον τοῦ ἀναστασίμου Πεντηκοσταρίου, καθ’ ἥν ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μετ’ ἰδιαιτέρας λαμπρότητος ἐπιτελεῖ τό Πάσχα τοῦ Κυρίου, ἀπευθυνόμεθα πρός ὑμᾶς διά τοῦ συνήθους ἐπικαίρου χαιρετισμοῦ Χριστός ἀνέστη!
Εἴμεθα ὄντως εὐλογημένοι παρά τοῦ οὐρανίου Πατρός, ἀδελφοί ἠγαπημένοι καί τέκνα εὐλαβέστατα ἐν Κυρίῳ, διότι ἄνθρωποι διαφόρων φυλῶν, γλωσσῶν καί πολιτισμῶν ἠξιώθημεν νά γίνωμεν μέλη τοῦ μυστικοῦ Σώματος τοῦ ἀναστάντος Χριστοῦ καί νά ἔχωμεν τήν δυνατότητα τῆς προσωπικῆς θεώσεως ἡμῶν, ἐκμεταλλευόμενοι πάσας τάς παρεχομένας εὐκαιρίας ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας μας.
Τήν πραγματικότητα αὐτήν εἶχον ἀντιληφθῆ οἱ φωτισταί τῆς ὡραίας αὐτῆς χώρας μέ τάς πολλάς φυσικάς καλλονάς, καί προσεπάθησαν καί ἐπέτυχον νά ἑνώσουν διά τῆς κοινῆς πίστεως εἰς τόν Χριστόν, τῆς κοινῆς γραφῆς, τῆς κοινῆς λατρείας, τῆς κοινῆς πνευματικῆς παραδόσεως, τοῦ κοινοῦ ποτηρίου τῆς ζωῆς, ὅλους τούς σλαβικούς λαούς, γενόμενοι δημιουργοί μιᾶς νέας χριστιανικῆς παραδόσεως, ἑνός καινοῦ πολιτισμοῦ καί ποιήσαντες μίαν βαθεῖαν τομήν εἰς τήν ἱστορίαν τῶν λαῶν τούτων.
Αἱ εὐκαιρίαι αὗται τῆς προσωπικῆς θεώσεως ἡμῶν μᾶς δίδονται δωρεάν παρά τοῦ φιλανθρώπου Σωτῆρος, τοῦ ἐκ νεκρῶν ἀναστάντος ἀρχηγοῦ καί θεμελιωτοῦ τῆς πίστεως ἡμῶν, Ὅστις μέ τήν θεόσωμον ταφήν καί τήν τριήμερον ἔγερσίν Του ἤνοιξεν ἡμῖν τάς πύλας τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, «παρέστησεν ἑαυτόν ζῶντα μετά τό παθεῖν αὐτόν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις, δι’ ἡμερῶν τεσσαράκοντα ὀπτανόμενος αὐτοῖς καί λέγων τά περί τῆς βασιλείας τοῦ Θεοῦ» (Πράξ. α΄, 3-4). Εἰς τύπον τῶν τεσσαράκοντα τούτων ἡμερῶν, κατά τάς ὁποίας ὁ Κύριος ἦτο συνεχῶς μαζί μέ τούς μαθητάς Του ἐξηγῶν αὐτοῖς τά τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἡ Ἐκκλησία μας καθιέρωσε τήν περίοδον τοῦ Πεντηκοσταρίου, κατά τήν ὁποίαν καί μέχρι τῆς ἀποδόσεως τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα, ὅλη ἡ ὑμνολογία εἶναι ἀναστάσιμος καί τά πάντα λουσμένα εἰς τό φῶς τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου.
Μάλιστα κατά τήν Κυριακήν ταύτην ἑορτάζομεν τήν ἀνάμνησιν τοῦ θαύματος τῆς ὑπό τοῦ Κυρίου ἰάσεως τοῦ παρά τήν κολυμβήθραν Βηθεσδᾶ Παραλύτου, ὡς περιγράφεται ἀριστουργηματικῶς εἰς τό κατά Ἰωάννην ἅγιον Εὐαγγέλιον. Τό θαῦμα τοῦτο ἐνθυμίζει ἡμῖν ὅτι ἔχομεν «ἄνθρωπον Ἰησοῦν Χριστόν», ὁμοιωθέντα κατά πάντα πρός ἡμᾶς πλήν τῆς ἁμαρτίας, καί ἐν ὀνόματι Αὐτοῦ ἄς συνεχίζωμεν ἕκαστος τόν ἐπίπονον ἀγῶνα τοῦ προσωπικοῦ μας ἁγιασμοῦ καί τῆς ἰάσεως ἐκ τῶν παθῶν μας, ἐμβαίνοντες εἰς τήν ἰαματικήν κολυμβήθραν τῆς Ἐκκλησίας, τῆς Ἐκκλησίας ἥτις εἶναι καί θά παραμένῃ πάντοτε ἡ μόνη φιλότεκνος Μήτηρ μας. Ζῶντες ἐν Χριστῷ οὐδέποτε θά μείνωμεν μόνοι καί ἀβοήθητοι. Εἶναι μαζί μας τό ἀμέτρητον νέφος τῶν Ἁγίων μέ ἐπί κεφαλῆς τήν Πάναγνον Θεομήτορα, εἰς τόν ναόν τῆς Ὁποίας σήμερον προσευχητικῶς ἡνώθημεν. Ἐσεῖς μάλιστα ἔχετε καί ἕνα ἰδιατέρως ἀγαπητόν προστάτην καί πρότυπον ἀρετῆς, τόν ἅγιον Ἰωάννην Ἐλεήμονα, ὅστις μέ τήν κοσμοῦσαν αὐτόν ἀρετήν τῆς ἀφειδωλεύτου ἐλεημοσύνης, ἔδειξεν εἰς τήν ζωήν του καί ἐμαρτύρησεν ὁπόσον εὔσπλαγχνος καί ἀγαθός εἶναι ὁ Δεσπότης ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
Χαίρομεν λοιπόν καί δοξάζομεν τόν ἀναστάντα Χριστόν διότι ἠξίωσεν ἡμᾶς νά προσκυνήσωμεν σήμερον εἰς τόν Ἱερόν τοῦτον Ναόν τῆς Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου καί τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος εἰς Košice Σλοβακίας, μέ ἀφορμήν τήν συμπλήρωσιν τῶν 1150 ἐτῶν ἀπό τῆς ἐλεύσεως τῶν αὐταδέλφων Ἀποστόλων Κυρίλλου καί Μεθοδίου εἰς τήν Μοραβίαν, μετά τήν ὁποίαν οὐσιαστικῶς ἀρχίζει ἡ χριστιανική περίοδος τῆς ἱστορίας αὐτῆς.
Ἀντεποκρίθημεν μετά πολλῆς χαρᾶς εἰς τήν πρόσκλησιν τῆς ἁγιωτάτης Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Τσεχίας καί Σλοβακίας καί ἐπραγματοποιήσαμεν τό ταξίδιον τοῦτο εἰς τά ἴχνη τῶν δύο αὐτῶν ἐκλεκτῶν ἁγίων τῆς Μητρός Ἐκκλησίας μας. Χάρις εἰς τήν φιλόθεον μέριμναν καί φροντίδα τήν ὁποίαν εἶχε τό βαθύτατα χριστιανικόν καί ὀρθόδοξον βυζαντινόν κράτος, μέ ἕν πνεῦμα ἀληθῶς προοδευτικόν, οἰκουμενικόν καί ἀνοικτόν τοῖς πᾶσι, ἀλλά κυρίως χάρις εἰς τήν αὐταπάρνησιν, τήν ἀκράδαντον πίστιν καί τόν θεῖον καί ἀποστολικόν ζῆλον τῶν δύο Αὐταδέλφων, οἱ ὁποῖοι εἶχον τήν θείαν ἔμπνευσιν νά φθάσουν μέχρι τήν χώραν ταύτην καί μετά ἀπό πολλάς καί φοβεράς δοκιμασίας καί περιπετείας νά ἀποκαλύψουν τήν ὀρθοδοξίαν εἰς τούς Τσέχους καί Σλοβάκους, σήμερον εἴμεθα μέλη τοῦ αὐτοῦ ἀδιαιρέτου καί ἀδιασπάστου Σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς μιᾶς ἁγίας, καθολικῆς καί ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας Του.
“Ὡραῖοι οἱ πόδες τῶν εὐαγγελιζομένων εἰρήνην, τῶν εὐαγγελιζομένων τά ἀγαθά” (Ρωμ. ι, 15), ὤργωσαν ὁλόκληρον τήν περιοχήν ταύτην διά νά ἐγκαταστήσουν ἐδῶ τά ὀρθόδοξα ἤθη, νά φέρουν τό φῶς τῆς καινῆς καί ἁγίας αὐτῆς ἡμέρας, τῆς ὀγδόης ἡμέρας. Ἡ προσπάθειά των εὐωδώθη πλήρως, ἐάν κρίνωμεν ἀπό τούς πρώτους ἁγίους, τούς ὁποίους ἀνέδειξεν αὕτη ἡ χώρα κατά τήν ἰδίαν περίπου ἐποχήν, τόν ἅγιον Ἰωάννην τόν Τσέχον, τήν ἁγίαν μάρτυρα Λουντμίλα, τόν μάρτυρα Βατσλάβον, τόν ἅγιον Προκόπιον τῆς Μονῆς Σαζάβου.
Ὡσαύτως εὐχαριστοῦμεν τόν Θεόν διότι κατά τάς ἡμέρας ταύτας ἔσχομεν τήν εὐλογίαν νά γνωρίσωμεν ἐκ τοῦ σύνεγγυς τόν εὐγενῆ καί πιστόν αὐτόν λαόν, ὁ ὁποῖος συγκροτεῖ τό πλήρωμα τῆς μικρᾶς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Τσεχίας καί Σλοβακίας, λαόν χρηστόν καί σοφόν καί ἐκκλησίαν μικράν καί ταπεινήν, ἀλλά μαρτυρικήν. Εἶναι ἀληθῶς θαῦμα καί δοξάζομεν τόν Θεόν, πῶς τό μικρόν τοῦτο ποίμνιον, ὁ ὀρθόδοξος λαός οὗτος, ἵσταται ἀκόμη ὄρθιος καί δέν ἔχει ἐξαφανισθῆ ἀπό προσώπου τῆς γῆς μετά τά ὅσα δεινά ἔπεσον ἐπ᾿ αὐτοῦ κατά τό διάστημα τῆς ὑπερχιλιετοῦς ἱστορίας του. Ποσάκις αἱ δυνάμεις τοῦ σκότους δέν προσεπάθησαν νά ἐξαλείψουν τήν ὀρθόδοξον πίστιν καί ζωήν του!
Ὁ ὀρθόδοξος οὗτος ναός, εἰς τόν ὁποῖον εὑρισκόμεθα νῦν, ἀλλά καί τά ἀμέτρητα ἐξωκκλήσια ἀπό τά ὁποῖα εἶναι κατάσπαρτος ἡ ὡραία χώρα σας, μαρτυροῦν διά τήν πλουσίαν καρποφορίαν τοῦ ἔργου τῶν ἁγίων Ἀποστόλων μέχρι σήμερον.
“Συναλιζόμενος παρήγγειλεν αὐτοῖς ἀπό Ἱεροσολύμων μή χωρίζεσθαι, ἀλλά περιμένειν τήν ἐπαγγελίαν τοῦ πατρός” (Πράξ. α΄, 4-5). Διά τοῦτο, ἀδελφοί καί τέκνα, ἄς μή χωριζώμεθα καί ἡμεῖς ἀπό τῆς πνευματικῆς Ἱερουσαλήμ, ἤτοι τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἀλλά νά μετέχωμεν εἰς τήν ἁγιαστικήν ζωήν αὐτῆς, καί μένοντες ἐν αὐτῇ ἄς προσμένωμεν τήν ἐπαγγελίαν τοῦ Πατρός, ἤτοι τήν ἔλευσιν τοῦ Παναγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖον κατέρχεται ἐφ’ ἡμᾶς διά τῶν μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας μας καί ἁγιάζει ὅλην τήν ὕπαρξίν μας.
Μέ τό Ἅγιον Πνεῦμα γινόμεθα ὅλοι πλέον μία Ἐκκλησία, ζῶντες ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, ζῶμεν καί τρεφόμεθα καί ἑνούμεθα μέ τόν Υἱόν καί τόν Πατέρα, εἴμεθα ἕν σῶμα ἡνωμένοι, μυστικῷ τῷ τρόπῳ μέ τήν Ἁγίαν Τριάδα.
Τοῦτο σημαίνει, ἀδελφοί μου, ὅτι ἡ προσωπική θέλησίς μας πρέπει νά εἶναι ἡ θέλησις τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἡ θέλησις τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ἦτο ἡ θέλησις τῶν ἁγίων, ἡ θέλησις τῶν αὐταδέλφων Κυρίλλου καί Μεθοδίου. Αὕτη ἡ θέλησις ὅμως εἶναι πλήρως ἐλευθέρα, διότι ἀρετή ἄνευ τῆς ἐλευθερίας δέν ὑπάρχει πραγματικῶς. Ἡ ὑπακοή μας εἰς τό θέλημα τοῦ Θεοῦ δέν ἔχει καμμίαν ἀξίαν, ἐάν δέν εἶναι ἐλευθέρα, ἐάν δέν πηγάζῃ ἀπό τήν ἐσωτερικήν βούλησίν μας. Ἀλλά καί ἡ ἐλευθερία μας δέν θά ἔχῃ καμμίαν ἀπολύτως ἀξίαν, ἐάν δέν θά εἶναι μία ὑπακοή εἰς τόν Θεόν, ἐάν δέν θά εἶναι μία ταύτισις τῆς σκέψεως καί τοῦ θελήματός μας μέ τήν σκέψιν καί μέ τήν θέλησιν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τῆς Ἐκκλησίας μας.
Ὅταν θά ἐπιτύχωμεν τόν συνδυασμόν τοῦτον τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ὑπακοῆς μας εἰς τήν Ἐκκλησίαν, ἤτοι τήν ἄρνησιν τοῦ θελήματός μας, τήν ἑκούσιον ἄρνησιν τοῦ ἑαυτοῦ μας, καί τήν ἑκούσιον ἀνάπτυξιν τῆς προσωπικότητος ἡμῶν ἐν Χριστῷ ὥστε νά θέλωμεν καί νά ἐπιθυμοῦμεν μόνον αὐτό τό ὁποῖον θέλει ὁ Θεός, τότε γινόμεθα ἀληθῶς ἄρτιοι ἄνθρωποι ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. Τότε ἀποδεικνύομεν ὅτι ἀγαπῶμεν τόν Θεόν, ἀγαπῶμεν τήν Ἐκκλησίαν, ἀγαπῶμεν τήν οἰκογένειάν μας, ὅπως τά τρία Πρόσωπα ἀγαπῶνται ἐντός τῆς Ἁγίας Τριάδος. Καί τότε ἡ Ἁγία Τριάς θά ἔλθῃ καί θά ἐνοικήσῃ ἐν ἡμῖν, ὅπως ἀψευδῶς εἶπεν ὁ Θεός: “ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καί ἐμπεριπατήσω, καί ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καί αὐτοί ἔσονταί μοι λαός” (Β΄ Κορ. ς΄, 16).
Αὐτήν τήν ἐλευθέραν ἀπάρνησιν τοῦ θελήματός των εἶχον οἱ δύο Ἀπόστολοι. Ἔκαμον ἑκουσίως ὑπακοήν εἰς τήν Ἐκκλησίαν. Δέν ἐσκέφθησαν τάς δυσκολίας τοῦ ταξιδίου των, δέν ἐτρόμαξαν ἐμπρός εἰς τό ἄγνωστον, δέν ἐπτοήθησαν ἀπό τούς κινδύνους. Εἶχον ἀπαρνηθῆ τό θέλημά των καί τό εἶχον δώσει ὁλοκληρωτικῶς εἰς τόν Χριστόν. Διά τοῦτο τό ἔργον των ἐπέτυχεν ἀπολύτως καί μέχρι σήμερον τιμῶνται καί δοξάζονται ὑπό τῆς Ἐκκλησίας μας καί θά τιμῶνται καί θά δοξάζωνται εἰς τούς αἰῶνας.
Μέ τάς σκέψεις αὐτάς εὐχόμεθα πλουσίαν τήν εὐλογίαν τῶν ἁγίων εἰς τήν ἐνορίαν τοῦ Κοšice, νά τήν στερεώνουν εἰς αἰῶνας αἰώνων διά νά ἁγιάζῃ τά τέκνα της, νά τά ὁδηγῇ εἰς μίαν ζωήν καινήν, ἀναστάσιμον, μακράν ἀπό τά πάθη καί τά μίση καί τάς ἀνθρωπίνας κακίας, καί νά τά κάνῃ νά προγεύωνται ἐξ αὐτῆς ταύτης τῆς ἐπιγείου ζωῆς τήν ἀνέσπερον ἡμέραν τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἔνθα τά πάντα τοῖς πᾶσι Χριστός!
Χριστός ἀνέστη!