Ἱερώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Καρελίας καί πάσης Φιλλανδίας, κύριε Λέων,
Σεβασμιώτατε Ἀρχιεπίσκοπε Τούρκου καί πάσης Φιλλανδίας κ. Kari Makinen,
Σεβασμιώτατε Ἐπίσκοπε Ἑλσιγκίου καί Πρόεδρε τοῦ Οἰκουμενικοῦ Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν Φιλλανδίας κ. Teemu Sippo SCJ,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἡ ἐπίσκεψις τῆς ἡμετέρας Μετριότητος εἰς τήν ὡραίαν Φιλλανδίαν, διά τόν ἑορτασμόν ἱστορικῆς ἐπετείου-σταθμοῦ ἐν τῇ ζωῇ καί τῇ μαρτυρίᾳ τῆς τοπικῆς Ὀρθοδόξου Αὐτονόμου Ἐκκλησίας, μᾶς δίδει ἀφ᾿ ἑνός μέν τήν χαράν γνωριμίας καί ἐπικοινωνίας μεθ᾿ ὑμῶν ἐν τῷ ἱστορικῷ τούτῳ ἰδιαιτέρας ἀρχιτεκτονικῆς διαρρυθμίσεως καί εὐαισθησίας Ναῷ, ἐν τῷ ὁποίῳ στεγάζεται ἀπό τοῦ ἔτους 2004 ἡ Λουθηρανική Ἐπισκοπή Δυτικῶν Συνοικιῶν καί περιχώρων Ἑλσιγκίου, ἀφ᾿ ἑτέρου δέ τήν εὐκαιρίαν καρποφόρου, ὡς πεποίθαμεν, ἀνταλλαγῆς σκέψεων καί ἀπόψεων ἐπί διαφόρων πρακτικῶν τῆς καθ᾿ ἡμέραν ζωῆς θεμάτων, τά ὁποῖα ἀπασχολοῦν σήμερον τούς χριστιανούς. Διό καί δέν θά ἀναφερθῶμεν εἰς τούς διεξαγομένους μεταξύ τῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁμολογιῶν Διαλόγους.

Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, τό ὁποῖον ἐκπροσωποῦμεν σήμερον, γνωρίζετε ἅπαντες ἔκ τε τῆς ἱστορικῆς μαρτυρίας καί ἰδιαιτέρως ἐκ τῶν δραστηριοτήτων αὐτοῦ κατά τόν παρελθόντα αἰῶνα, ὅτι πάντοτε πρεσβεύει τόν διάλογον καί τήν καταλλαγήν μεταξύ τῶν χριστιανῶν καί ἀποβλέπει εἰς τήν καλλιέργειαν σχέσεων ἀμοιβαίας κατανοήσεως καί συνεργασίας ἐντός τῶν ὑφισταμένων συγχρόνων ἀδιεξόδων καί ἐντός τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου, ἐν τῇ βεβαιότητι καί τῇ πεποιθήσει ὅτι κατέχει ὡς Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία τήν ἀλήθειαν, ὡς αὕτη ἐκηρύχθη ὑπό τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ,  κατεγράφη ἐν τοῖς ἱεροῖς Εὐαγγελίοις, ἐν τῷ “Κανόνι” τῆς Ἁγίας Γραφῆς, κατωχυρώθη ἐν Οἰκουμενικαῖς Συνόδοις, ἐμαρτυρήθη ὑπό τῶν Πατέρων καί ἐβιώθη καί ἐπιστεύθη μέχρι σήμερον καί εἰς τόν αἰῶνα, ὡς καταγράφεται πνευματοκινήτως καί ὁμολογεῖται “καρδίᾳ καί χείλεσιν” ἐν τῷ Συμβόλῳ τῆς Πίστεως τῆς Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως.

Ἡ βιουμένη σημερινή ἐποχή παρουσιάζει, ὡς γνωστόν,  πολλάς ἰδιαιτερότητας, αἱ ὁποῖαι καθιστοῦν ἀπαραίτητον τήν συνεργασίαν ταύτην μεταξύ τῶν χριστιανῶν διά τήν ἀντιμετώπισιν σοβαρῶν προβλημάτων, τά ὁποῖα ἐμφανίζονται πλέον ἐπί παγκοσμίου ἐπιπέδου.

Ἕν τῶν καιρίων προβλημάτων τούτων εἶναι ἀσφαλῶς ἡ αὔξησις τοῦ θρησκευτικοῦ λεγομένου φονταμενταλισμοῦ, μέ τήν κλιμάκωσιν ἀδικαιολογήτων πράξεων βίας καί καταστροφῆς διά λόγους θρησκευτικῆς μισαλλοδοξίας. Ἰδιαιτέρως δέ ἐπίκαιρον καί μόνιμον πρό τῶν ὀφθαλμῶν πάντων ἡμῶν εἶναι τό παράδειγμα τῶν διώξεων, τάς ὁποίας ὑφίστανται σήμερον οἱ χριστιανοί, ἀνεξαρτήτως ὁμολογίας, εἰς τήν εὐρυτέραν περιοχήν τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, ὅπου ἡ ἁπλῆ πλέον ὁμολογία τῆς χριστιανικῆς ταυτότητος θέτει σχεδόν εἰς κίνδυνον καθημερινῶς καί αὐτήν ταύτην τήν βιολογικήν ζωήν τοῦ ὁμολογοῦντος. Τά πρωτοφανῆ ταῦτα εἰς ἔκτασιν καί ἔντασιν κρούσματα βίας καί διώξεων ἐναντίον τῶν χριστιανῶν δέν εἶναι δυνατόν νά ἀφήσουν ὅλους ἡμᾶς τούς ὑπολοίπους, ἔχοντας τήν εὐλογίαν νά ζῶμεν εἰρηνικῶς καί κατά τινα τρόπον ἀσφαλῶς, ἀσυγκινήτους καί ἀπράκτους. Ὀφείλομεν ὡς χριστιανοί καί ὡς ἄνθρωποι νά συμπάσχωμεν μετά τῶν διωκομένων καί νά ὑψώσωμεν φωνάς συμπαραστάσεως καί διαμαρτυρίας ὑπέρ αὐτῶν, ὑπέρ εἰρηνεύσεως, ὑπέρ τῆς ἐλευθερίας τῆς ὁμολογίας τῆς πίστεως, ὑπέρ τῆς προστασίας τῶν διωκομένων καί τῶν ἀδυνάτων ἑκασταχοῦ μειονοτήτων.

Τοιουτοτρόπως δέν ὑπερασπιζόμεθα ἀσφαλῶς μόνον τούς διωκομένους. Ὑπερασπιζόμεθα τούς ἰδίους τούς ἑαυτούς μας. Διότι, ἡ βία καί ὁ θρησκευτικός φονταμενταλισμός δέν γνωρίζουν ἀτυχῶς σύνορα καί ὅρια, καί αὔριον ἤ μεθαύριον δυνατόν νά κρούσουν καί τήν ἡμετέραν θύραν, νά εἰσέλθουν εἰς τάς χώρας μας, ὅσον καί ἐάν φαίνεται μακράν εἷς τοιοῦτος κίνδυνος ἤ ἕν ἔστω ἁπλοῦν ἀνάλογον ἐνδεχόμενον.

Τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί δι᾿ αὐτοῦ σύνολος ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ὡς διεδηλώσαμεν πανορθοδόξως καί ἐπισήμως ἐν συνεδρίοις, ἐν Πανορθοδόξοις Διασκέψεσιν, ἐν ἐπί μέρους διορθοδόξοις καί διαχριστιανικοῖς συνεδρίοις, ἀλλά καί διά τῆς ὀργανωθείσης ἐν τῇ ἕδρᾳ ἡμῶν ἐν Φαναρίῳ ἐπί τούτῳ Συνάξεως τῶν Προκαθημένων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν τῆς περιοχῆς τῆς Μέσης Ἀνατολῆς κατά τό ἔτος 2011, καταδικάζει τά φαινόμενα ταῦτα, τά ἀπομονώνει καί καταβάλλει ὡς ὁ Καλός Σπορεύς τῆς εὐαγγελικῆς περικοπῆς προσπαθείας νά ἐκριζωθοῦν παντελῶς τά “ζιζάνια” ἐκ τοῦ “ἀγροῦ”, διά νά εὕρῃ ὁ κόσμος  τήν διακηρυσσομένην  καί οὐδέποτε ἐπιτυγχανομένην εἰρήνην.

Ὡς Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον καί προσωπικῶς οὐδέποτε θά παύσωμεν νά διακηρύσσωμεν πρός πᾶσαν κατεύθυνσιν ὅτι τό μίσος, ἡ βία, ἡ ἀπάνθρωπος συμπεριφορά, ἡ στέρησις τῆς ἐλευθερίας τῶν ἀδελφῶν μας, ἡ στέρησις τῆς ἐλευθερίας τῆς ὁμολογίας τῆς πίστεως, ἡ στέρησις τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, μόνον καί μόνον διότι δέν συμβιβάζονται πρός τάς ἡμετέρας ἀπόψεις καί θέσεις, τυγχάνουν ἐνέργειαι ἀσυμβίβαστοι πρός τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καί δέν προέρχονται ἐκ Θεοῦ, ἀλλ᾿ ἀντιθέτως ἀπομακρύνουν ἐξ Αὐτοῦ.  “Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί”, διακηρύσσει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης. Ἀπεκαλύφθη εἰς ἡμᾶς, εἰς τήν  ἀνθρωπότητα, ὡς ἀγάπη, καί ὅσοι θέλομεν νά Τόν γνωρίσωμεν πραγματικῶς καί νά ὁμοιάσωμεν Αὐτῷ ὀφείλομεν νά ἀποκτήσωμεν καί νά καλλιεργήσωμεν τήν ἀγάπην, ἄνευ τῆς ὁποίας “οὐδείς ὄψεται τόν Κύριον”, κυρίως δέ ἡμεῖς οἱ Ἱεράρχαι, οἱ ἐκκλησιαστικοί ἡγέται, οἱ κληρικοί. Ἡ ἀγάπη καί ἡ ταπείνωσις, ἄλλωστε, εἶναι αἱ δύο ἰδιότητες καί τά γνωρίσματα, τά ὁποῖα μᾶς κάνουν ὁμοίους μέ τόν Θεόν καί ἡ μία ἀρετή, ἡ τῆς  ἀγάπης, συμπληροῦται καί βιώνεται διά τῆς ἑτέρας ἀρετῆς, ἐκείνης τῆς ταπεινώσεως.

Ὅταν ὁ Κύριος, ἀδελφοί, ἔλθῃ ἐν δόξῃ ἵνα κρίνῃ τόν κόσμον, θά ἀναζητήσῃ, κατά τάς διδαχάς, εἰς ἕκαστον ἐξ ἡμῶν τόν Ἑαυτόν Του. Διερωτώμεθα, πῶς εἶναι δυνατόν νά ἀναγνωρίσῃ ὁ ταπεινός καί πρᾷος Ἰησοῦς Ἑαυτόν εἰς τούς μισοῦντας καί διώκοντας τούς ἀδελφούς των, Ὅστις Ἰησοῦς διῆλθε τήν ἐπίγειον ζωήν Του εὐεργετῶν καί ἰώμενος τούς πάντας; Πῶς εἶναι δυνατόν νά ἐπικροτῇ τήν θανατικήν ποινήν  διά τάς ἁμαρτίας τῶν ἀνθρώπων, Αὐτός ὁ Ὁποῖος ἦλθε νά σώσῃ τό ἀπολωλός καί ὁ Ὁποῖος ἐπιθυμεῖ “πάντας ἀνθρώπους σωθῆναι καί εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν”; Σωτηρία εἶναι ἡ ἐπίγνωσις τῆς ἀληθείας. Ἆραγε πῶς εἶναι δυνατόν νά ἀγαπᾷ τόν θάνατον ἡ ζωή;

Ἡ βία, λοιπόν, εἰς βάρος τῶν ἀδελφῶν μας καί ἡ μισαλλοδοξία  δέν εἶναι παρά μία διαστροφή καί δέν ἐκφράζουν θείαν βούλησιν.

Ὡς χριστιανοί, ὀφείλομεν νά δίδωμεν εἰς τούς πέριξ ἡμῶν, τούς ἐγγύς καί τούς μακράν, τό ὑπόδειγμα καί τό παράδειγμα τῆς τηρήσεως τῶν θείων ἐντολῶν καί ἡ ζωή μας νά εἶναι σύμφωνος πρός τήν Ἁγίαν Γραφήν, ἡ ὁποία διδάσκει ἀψευδῶς “δικαιοσύνην μάθετε οἱ ἐνοικοῦντες ἐπί τῆς γῆς”. Τό Εὐαγγέλιον δι᾿ ἡμᾶς τούς χριστιανούς εἶναι νόμος ζωῆς. Πᾶσα ἀλλοίωσις ἤ προσπάθεια παρερμηνείας του μέ σκοπόν νά δικαιολογήσῃ  ἤ νά αἰτιολογήσῃ ἀνθρώπινα πάθη ἤ ἀδυναμίας μας ἀπομακρύνει ἀπό τό πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καί γίνεται ἀφορμή νά βλασφημῆται τό Ὄνομά Του ἐν τοῖς ἔθνεσιν (πρβλ. Ρωμ. β΄ 24). Ἄλλωστε, οὐδέποτε πρέπει νά λησμονῶμεν, ὅτι “πᾶσα παράβασις καί παρακοή ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν” (Ἑβρ. β΄ 3). Τά  ἀνθρώπινα πάθη μας  εἶναι “ἔχθρα πρός τόν Θεόν” (Ρωμ. 8,7) καί μέ αὐτά δέν δυνάμεθα νά Τόν ἐγγίσωμεν. Καί ἡ οὐσία τοῦ πάθους εἶναι ἡ ἁμαρτία τῆς ἀπομακρύνσεώς μας ἀπό τόν Θεόν καί ἡ ἑτεροκρατία, ἡ ὁποία εἰσέρχεται ἐντός ἡμῶν.

Ἡ ἁμαρτία, κατά τούς Πατέρας τῆς ἀδιαιρέτου Ἐκκλησίας, δέν εἶναι ὑπαρκτή, δέν ἔχει ὀντότητα. Εἶναι ἀνυπόστατος, διό καί δέν δύναται νά ἐπικρατήσῃ εἰς τήν βούλησιν τοῦ ἀνθρώπου. Ὅταν ὅμως ὁ ἄνθρωπος ἀνακηρύσσῃ ἑαυτόν θεόν καί τοποθετῇ ἑαυτόν εἰς τήν θέσιν τοῦ ἀδεκάστου Κριτοῦ, τότε ἡ ἁμαρτία γίνεται ἡ ἀναπνοή του. Τήν ἀσπάζεται, τήν ὡραιοποιεῖ, τήν θαυμάζει, τήν λατρεύει. Ἡμεῖς δέ οὐχ οὕτως, οὐχ ὡς “οἱ λοιποί οἱ μή ἔχοντες ἐλπίδα”, οὐχ ὡς “τάφοι κεκονιαμένοι” ἐνώπιον τῆς εὐθύνης καί ἐνώπιον τῶν δῆθεν θλιβόντων ἡμᾶς.

Πρέπει, λοιπόν, ὅλοι μας νά ἀκολουθήσωμεν καί νά τηρήσωμεν τόν νόμον τοῦ Θεοῦ, τόν “ἐλαφρύν ζυγόν” τοῦ Ἰησοῦ, νά εἴμεθα προσεκτικοί καί ἐπιμελεῖς, ὥστε νά μή δίδωμεν εἰς τούς ἀνθρώπους ἀφορμήν σκανδάλου, νά μή εἴμεθα ἀνεύθυνοι, “καταδικάζοντες τόν δίκαιον”, ἀλλά νά ἀξιωθῶμεν τῆς παρά τοῦ Θεοῦ φιλανθρωπίας. Ὁ ταλαίπωρος κόσμος μας ἀναμένει πολλά ἐξ ἡμῶν τῶν χριστιανῶν, καί μάλιστα τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἡγετῶν. Ἄς μή λησμονῶμεν ὅτι ἅπαντες κρινόμεθα. Κρίνονται ἐπί παγκοσμίου ἐπιπέδου τά πολιτικοινωνικά σχήματα, αἱ ἰδεολογίαι καταρρέουν, οἱ ἄνθρωποι καί οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν ἀποθνήσκομεν, βλέπομεν μόνον τήν σήμερον καί ἐγκαταλείπομεν τάς θεοπλάστους ψυχάς τῶν ἀνθρώπων ἀπηλπισμένας καί διψώσας καί πεινώσας τήν ἀλήθειαν τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Πρό ἐνενήκοντα καί πλέον ἐτῶν ἐπεκράτησεν εἰς τήν γείτονά σας χώραν τῆς Ρωσσίας καί εἰς ἄλλας χώρας τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης καθεστώς ἀθεϊστικόν, τό ὁποῖον ἐδίωξε τάς ἀξίας, διά νά εἴπωμεν τήν Ἀξίαν, τόν Κύριον Ἰησοῦν, τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ. Σήμερον ἔχει ἐξαφανισθῆ. Κατέρρευσεν ἐντός συντόμου χρονικοῦ διαστήματος, ἐνῷ  ὀλίγον καιρόν πρίν ἦτο πανίσχυρον καί παντοδύναμον.

Ὀφείλομεν διά τοῦτο ὡς χριστιανοί καί μάλιστα οἱ κεκλημένοι κατόπιν προγνώσεως Θεοῦ ἐπί τήν “λυχνίαν” νά μή ἀπελπίζωμεν μέ τήν ζωήν μας ὅσους προσβλέπουν εἰς ἡμᾶς μετά πολλῆς προσδοκίας.

Ἡ παρουσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἰς τήν Φιλλανδίαν, μέ ἀφορμήν τήν ἐπέτειον τῶν ἐνενήκοντα ἐτῶν ἀπό τῆς ἀπονομῆς τοῦ αὐτονόμου εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν τῆς Χώρας σας ὑπό τοῦ ἀοιδίμου ἐκ τῶν προκατόχων ἡμῶν Μελετίου τοῦ Δ΄ τοῦ Μεταξάκη, τοῦ «ταμόντος ὁδούς χριστιανικῆς συνεργασίας καί καταλλαγῆς», εὐχόμεθα νά ἀποτελέσῃ εὐκαιρίαν καί ἀφορμήν συσφίγξεως τῶν σχέσεων τῶν ἐδῶ Χριστιανῶν μετά τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, τό ὁποῖον δίδει τήν ἰδικήν του μαρτυρίαν ἀνά τήν οἰκουμένην καί ἀγωνίζεται διά τήν διάδοσιν τοῦ εὐαγγελικοῦ μηνύματος εἰς ὅλον τόν κόσμον, ἀπό τήν Εὐρώπην καί τήν Ἀμερικήν μέχρι τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς καί τῆς Ὠκεανίας.

Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀγαπᾷ καί ἀσπάζεται καί προωθεῖ, ὡς προελέχθη, τόν διάλογον μεταξύ τῶν Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν, τήν ἐπικράτησιν πνεύματος ἀνοχῆς καί συνδιαλλαγῆς μεταξύ των. Συγχρόνως ὅμως δέν λησμονεῖ ὅτι, διά νά ἠμπορέσουν οἱ χριστιανοί νά ἔλθουν εἰς μίαν ἀληθῆ καί πραγματικήν ἐπικοινωνίαν μεταξύ των, ἡ ὁποία θά μεταβληθῇ εἰς κοινωνίαν ψυχῶν καί δέν θά παραμείνῃ εἰς τό πρωταρχικόν ἐπίπεδον  τῆς ἀνταλλαγῆς ἀπόψεων, τό ὁποῖον ἀσφαλῶς εἶναι καλόν καί χρήσιμον, εἶναι ἀπαραίτητοι τρεῖς προϋποθέσεις:

Πρῶτον, ἡ ἐπιστροφή εἰς τήν μελέτην, τήν γνῶσιν καί τήν τήρησιν τῶν δογμάτων τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ μελέτη τῶν δογμάτων ὅπως ταῦτα διεμορφώθησαν κατά τούς πρώτους χριστιανικούς αἰῶνας καί μέσα ἀπό τάς ἀποφάσεις τῶν ἑπτά Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί διετυπώθησαν ἀπό τούς ἐκκλησιαστικούς πατέρας προσφέρει τά ἀσφαλῆ ἐχέγγυα διά τήν κοινήν πίστιν, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ προϋπόθεσιν τῆς χριστιανικῆς κοινωνίας.

Δεύτερον, ἡ ἄσκησις ὡς προσωπικός ἀγών καί μέσον ἁγιασμοῦ, διά τῆς ἀποκοπῆς τοῦ προσωπικοῦ θελήματος καί τῆς ἀπομακρύνσεως ἀπό τῆς φιληδόνου ζωῆς τῶν αἰσθήσεων καί τῶν ὑλικῶν ἀπολαύσεων. Ὅσον περισσότερον αἱ ἐπιθυμίαι ἡμῶν στρέφονται πρός τήν γῆν, τόσον ἀπομακρυνόμεθα ἀπό τόν οὐρανόν, ἀπό τόν Θεόν. Ἡ ἐγκράτεια, ἡ συνεχής νῆψις, ἡ νηστεία, ἡ φυλακή τῶν αἰσθήσεων, εἶναι μέσα τά ὁποῖα μᾶς ἐχάρισεν ὁ Θεός διά νά Τόν γνωρίσωμεν καί νά νά μᾶς ἀποκαλύψῃ τόν Ἑαυτόν Του. Ἄς μή λησμονῶμεν, ὅτι ὁσάκις ὡμίλει πρός τόν Μωϋσῆν, ἐζήτει ἀπό αὐτόν νηστείαν καί ἐγκράτειαν.

Καί, τρίτον: Οὐδείς εἶναι δυνατόν νά σωθῇ μόνος του. Ζῶμεν ἐντός τῆς Ἐκκλησίας καί διά τήν Ἐκκλησίαν. Extra Ecclesiam, nulla salus. Ἡ ζωή μας ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ εἶναι ζωή κοινωνική, ζωή διά τούς ἄλλους, ζωή θυσίας διά τούς ἀδελφούς. Ἀντιθέτως, ἡ μόνωσις εἶναι ἐγωπαθής στροφή πρός τόν ἑαυτόν μας, ἡ ἀδιαφορία διά τούς ἀδελφούς, εἶναι στοιχεῖα τά ὁποῖα φανερώνουν τήν ἀπομάκρυνσίν μας ἐκ τοῦ Θεοῦ.

Ὅταν καλλιεργήσωμεν τάς τρεῖς προϋποθέσεις ταύτας, τότε ἀσφαλῶς θά ἔχωμεν τήν δυνατότητα ἡμεῖς οἱ χριστιανοί νά πλησιάσωμεν ἀλλήλους καί νά ἀποκτήσωμεν βῆμα πρός βῆμα τήν ποθουμένην ἑνότητα.

Μέχρι τότε, καλοῦμεν ἅπαντας, ἑαυτούς καί ἀλλήλους εἰς ἐκτενῆ προσευχήν καί ἀγῶνα ὑπέρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου καί τῆς καλλιεργείας σχέσεων διαλόγου, εἰρήνης καί καταλλαγῆς μεταξύ πάντων τῶν χριστιανῶν.