Μακαρώτατε καί τιμιώτατε ἀδελφέ Ἀρχιεπίσκοπε Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κύριε Ἱερώνυμε,
Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σισανίου καί Σιατίστης καί προσφιλέστατε ἐν Χριστῷ ἀδελφέ καί συλλειτουργέ κύριε Παῦλε,
Ἱερώτατοι καί Θεοφιλέστατοι ἀδελφοί Ἀρχιερεῖς,
Ἐξοχώτατοι καί ἐντιμότατοι ἐκπρόσωποι τῶν ἀρχῶν,
Πατέρες, ἀδελφοί καί τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Εὐχαριστίαν καί ἔπαινον ἀναπέμπομεν πρός τόν πολιοῦχον τῆς Θεσσαλονίκης καί τῆς εὐλογημένης μακεδονικῆς γῆς, ἀλλά καί παντός Ὀρθοδόξου πιστοῦ, ὡς ἐπίσης καί δοξολογίαν πρός τόν Ὕψιστον Θεόν, ὅτι ἀξιώνει τήν ἡμετέραν Μετριότητα νά εὑρισκώμεθα σήμερον ἐν μέσῳ λαοῦ εὐσεβοῦς, εἰς τούς ἑορτασμούς τῆς ἑκατοστῆς ἐπετείου ἀπό τῆς τρίτης ἀνοικοδομήσεως τοῦ πανσέπτου καί περικαλλοῦς τούτου Ἱεροῦ Ναοῦ τοῦ σήμερον ἑορταζομένου καί τιμωμένου Ἁγίου Δημητρίου, πολιούχου καί προστάτου καί τῆς ἱστορικῆς ταύτης πόλεως τῆς Σιατίστης.
Ὁ οὐρανός εἶναι ὁ ἰ δ ε α τ ό ς χῶρος, ἐν τῷ ὁποίῳ, ἀνθρωπομορφικῶς ἐκφραζόμενοι, λέγομεν ὅτι κατοικεῖ ὁ πνευματικός κόσμος καί ὁ Θεός “τῶν πνευμάτων καί πάσης σαρκός”, ὁ παντοκράτωρ πατήρ, ὁ ποιητής οὐρανοῦ καί γῆς, ὁρατῶν τε καί ἀοράτων, καί δι’ Οὗ τά πάντα ἐγένετο.
Ἑπομένως, ὁ οὐράνιος χῶρος εἶναι πλήρης χ α ρ ᾶ ς καί ε ἰ ρ ή ν η ς καί ἀντίτυπον αὐτοῦ ἐπιγείως εἶναι ὁ χ ῶ ρ ο ς τοῦ Ναοῦ. Ἐν τῷ Ναῷ λατρεύομεν τόν Θεόν κατά μίμησιν τῶν ἐν οὐρανῷ Ἁγίων, ἀνθρώπων καί ἀγγέλων. Οὗτοι, πλήρεις ἐνθουσιασμοῦ καί εὐγνωμοσύνης διά τήν ἀγάπην Του πρός αὐτούς, ὑμνοῦν χαρμοσύνως καί ἀκαταπαύστως τήν Π η γ ή ν τῆς ἀγάπης καί τῆς εἰρήνης. Δέν ἐνεργοῦν τήν ἀκατάπαυστον ὑμνῳδίαν, πιεζόμενοι ὑπό τινος ἄλλου ἤ ἀπό ἀνάγκην πρός ἐκτέλεσιν ἐντολῆς ἤ πρός συμμόρφωσιν εἰς τό Θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ἐνεργοῦν α ὐ θ ο ρ μ ή τ ω ς, ἀπό ἐσωτερικήν πηγαίαν παρόρμησιν, διά νά ἐκδηλώσουν τά αἰσθήματα εὐγνωμοσύνης καί ἀγάπης αὐτῶν πρός τήν ἀ γ α θ ό τ η τ α τοῦ Θεοῦ.
Καί ἡμᾶς πάντας τούς συνελθόντας σήμερον εἰς τόν Ναόν τοῦτον, δέν συνεκέντρωσε κάποια καταναγκαστική δύναμις, ἀλλά προσήλθομεν ἐξ ἰδίας πρωτοβουλίας, ἐλευθέρως καί ἀβιάστως, διά νά ὑμνήσωμεν τόν θαυμαστόν ἐν τοῖς Ἁγίοις Αὐτοῦ παντοδύναμον Κύριον. Σεῖς ηὐτρεπίσατε τόν οἶκον τοῦτον τῆς λατρείας μέ πολλήν φροντίδα καί ἀγάπην, καί ἀπολαμβάνετε μετά χαρᾶς αὐτά τά ὁποῖα προσφέρετε εἰς τόν Θεόν. Ἡ καρδία σας εἶναι πλήρης ἀγαλλιάσεως, καί τά βιώματά σας ἐν τῷ Ναῷ τούτῳ, ἐν μέσῳ ἀδελφῶν ἀγαπητῶν καί ὁμοψύχων, πλημμυρίζουν τήν ὕπαρξίν σας ἀπό εὐφροσύνην ἐν ἐλευθερίᾳ, ἐν εὐρυτέρᾳ καί στενῇ ἐννοίᾳ, ἐν πνευματικῇ καί ὁρατῇ.
Διά τοῦτο καί μετά πολλῆς ἀγάπης καί ζήλου καί εὐγνωμοσύνης, πνευματικός ποιμήν, ὁ Μητροπολίτης σας, καί τοπικοί παράγοντες, καί εὐλογημένος λαός τοῦ Θεοῦ, ὠργανώσατε τόν πανηγυρικόν ἑορτασμόν τῆς ἑκατοστῆς ἐπετείου ἀπό τῆς ἀνιδρύσεως τοῦ Ἱεροῦ τούτου Ναοῦ, καί ἀπολαμβάνετε τήν χαράν τοῦ ἑορτασμοῦ. Ἡ συμμετοχή σας εἰς αὐτόν εἶναι ἀπόλαυσις καί ὄχι κόπος. Ὅπως ἀκριβῶς καί οἱ ἅγιοι ἄγγελοι χαίρονται ὑμνολογοῦντες τόν Θεόν. Κατ᾿ αὐτόν τόν τρόπον ἀντιλαμβανόμεθα, ὅτι ἡ χαρά τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς μνήμης τοῦ προστάτου μας μεγαλομάρτυρος Δημητρίου εἶναι πρόγευσις τῆς χαρᾶς τῆς ἀμεσωτέρας ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός ἡμᾶς.
Ὁ θαυματουργός μεγαλομάρτυς Ἅγιος Δημήτριος χαίρει σήμερον μαζί μας, διότι τιμῶντες αὐτόν τιμῶμεν τόν θαυμαστώσαντα αὐτόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν. Ἐπί πλέον, τείνει εὐήκοον οὖς εἰς ὅλα τά αἰτήματά μας, καί προστρέχει προθυμότατα εἰς βοήθειάν μας. Ὅλοι ἔχομεν ἀκούσει διά τά θαύματά Του καί πολλοί ἀπό ἡμᾶς ἔχομεν εὐεργετηθῆ θαυματουργικῶς ὑπό τοῦ Ἁγίου. Πολλάκις ἔσωσε τήν πόλιν του, τήν Θεσσαλονίκην, ἀπό ἐπιδρομάς βαρβάρων καί ἀπό τάς συνεπείας μεγάλων σεισμῶν, καταστροφῶν, δοκιμασιῶν. Μυριάκις ἐθεράπευσεν ἀσθενεῖς καί πολλάκις ἐβοήθησε ποικιλοτρόπως ἀδυνάμους, καί καθεῖλε τήν “ἔπαρσιν τοῦ Λυαίου”, τοῦ κάθε ἐπαιρομένου καί στηριζομένου εἰς τήν δύναμίν του ἀνθρώπου, ἐν τῷ “σταδίῳ θαρρύνας τόν Νέστορα”, τόν κάθε ἀδύναμον, πλήν πιστόν εἰς τόν Κύριον ἄνθρωπον.
Αὐτόν τόν Ἅγιον Δημήτριον τιμῶμεν, καί τόν αἰσθανόμεθα ὡς μέλος τῆς εὐχαριστιακῆς ταύτης συνάξεως τῆς ἀ γ ά π η ς, ἡ ὁποία ἔξω βάλλει τόν φόβον, καί τῆς νοητῆς καί ἀναιμάκτου θυσίας. ᾽Α γ ά π η καί Θ υ σ ί α, δύο λέξεις ταυτιζόμεναι πρός τόν Κύριον καί πρός τόν μύστην Του Ἅγιον Δημήτριον, ὡς γράφει ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης Εὐστάθιος, χαρακτηρίζων αὐτόν κ α τ α φ υ γ ή ν, ἡ ὁποία ὡς θεσμός ὑφίσταται μέχρι σήμερον πλησίον τοῦ Ναοῦ τοῦ πολιούχου, εἰς τήν γειτονικήν Θεσσαλονίκην.
Συγχρόνως ὅμως ὁ Ἅγιος Δημήτριος ὑπῆρξε Θεσσαλονικεύς, ἦτο Μακεδών, καί αὐτό σημαίνει ὅτι εἶναι σάρξ ἐκ τῆς σαρκός σας καί εἶναι συγχρόνως καί προστάτης τῆς Ἐκκλησίας σας, ἡ ὁποία δέν εἶναι μόνον σημερινή, ἀλλά “ἦν καί ἔστι καί ἔσται”, διά τοῦτο καί σήμερον ὁ Ἅγιος εἶναι ἀνάμεσά μας.
Ὁ Ἅγιός μας, τό καύχημά μας, τῆς Θεσσαλονίκης καί τῆς πόλεώς σας, δέν ἐλυπήθη τό κάλλος τῆς νεότητός του, δέν ἐπεθύμησε δόξαν καί τιμάς, τά ὁποῖα τῷ ἐπεφύλασσεν ἴσως ἡ λαμπρά στρατιωτική του σταδιοδρομία, δέν ἐπεδίωξε τήν εὔνοιαν τοῦ ἐπιγείου βασιλέως, ἀλλά, ὅλως πληγωμένος ἀπό τήν ἀ γ ά π η ν τοῦ ἐπουρανίου βασιλέως Χριστοῦ, ἐπεθύμησε νά λάβῃ τόν ἴδιον θάνατον μέ Ἐκεῖνον, καί νά φέρῃ τά ἴδια στίγματα καί τάς ἰδίας πληγάς, “γενόμενος ὑπήκοος ἄχρι θανάτου”, θανάτου θ υ σ ί α ς. Τά θ α ύ μ α τ ά του ἀνά τούς αἰῶνας μέχρι σήμερον ἄπειρα, ὥστε ἡ φήμη του νά ἐπισκιάσῃ καί ἐκείνην τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου. Ὅπως ὁ Ἀπόστολος Πέτρος μετέβαλε μέ τήν διδασκαλίαν καί μέ τό μαρτύριόν του τήν ἀρχαίαν εἰδωλολατρικήν πόλιν Ρώμην εἰς χριστιανικήν, τοιουτρόπως καί ὁ Ἅγιος Δημήτριος μέ τό ἔνδοξον μαρτύριόν του καί μέ τήν ἀδιάλειπτον μεσιτείαν του, μετέβαλε τήν ποτε εἰδωλολατρικήν καί ἄδοξον Θεσσαλονίκην εἰς χριστιανικήν καί ἔνδοξον.
Λοιπόν, χαίρετε πάντοτε, καί πάλιν ἐρῶ χαίρετε, ἀδελφοί καί τέκνα, διότι ἔχετε τόν Ἅγιον Δημήτριον καί τόν Ναόν Του αὐτόν, εἰς τόν ὁποῖον καί σεῖς σήμερον ἔχετε τήν δυνατότητα τῆς καρπώσεως τῆς σ ω τ η ρ ί α ς τῶν ψυχῶν σας καί τῆς ἐξόδου ἀπό τά ἀδιέξοδα τῆς παρούσης ζωῆς, καί ἰδιαιτέρως τῆς συγχρόνου ἐποχῆς. Καί τήν ἔχετε διά τῆς συμμετοχῆς σας εἰς τήν ἐκκλησιαστικήν καί μυστηριακήν ζωήν, ζ ω ή ν δωρουμένην ἐντεῦθεν μέ τήν πολυποίκιλον Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ζωήν ἀληθῆ καί μηδέποτε λήγουσαν, ζωήν ἐμπλησμοῦ θείου φωτός.
Εἰς αὐτήν τήν ζ ω ή ν μετεῖχον οἱ εὐκλεεῖς προπάτορές σας, φίλοι Σιατιστεῖς, οἱ ὁποῖοι ἐβαπτίσθησαν καί ἔζησαν εἰς τόν κόσμον τοῦτον κατά τό ἀνθρωπίνως δυνατόν εὐαγγελικῶς, ἀναμένοντες καί ἡμᾶς πάντας τούς ζῶντας καί περιλειπομένους νά εἰσέλθωμεν εἰς τά φωτεινά δώματα τῆς ἄνω καί μυστικῆς Σιών. Εἰς τήν Γαλιλαίαν αὐτήν, ἵσταται ὁ ἀναστάς Κύριος, ἀναμένων ἕκαστον ἐξ ἡμῶν, διά νά ἀποδώσῃ εἰς ἡμᾶς κατά τά ἔργα μας, τήν προαίρεσίν μας, τήν ἀγάπην μας, τό μαρτύριόν μας, τήν θυσίαν μας, τήν ἀνεκτικότητά μας πρός τούς ἄλλους. Ὅστις ἐποίησεν ἑνί τούτων τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποίησε, (πρβλ. Ματθ. κε΄ 40), λέγει ὁ ἀψευδής εὐαγγελικός λόγος, αὐτός οὗτος ὁ Κύριος τῆς δόξης.
Ἐδῶ, εἰς τόν Ἱερόν αὐτόν Ναόν, τόν τρίτον κατά σειράν, ἐτελέσθησαν αἱ βαπτίσεις, οἱ γάμοι, ἡ κατευόδωσις τῶν κεκοιμημένων· ἐδῶ τελοῦνται συνεχῶς τά ἅγια μυστήρια· ἐδῶ ἡ μυστική Θεία Εὐχαριστία καί ἡ κλάσις τοῦ Ἄρτου καί ἡ ἀόρατος πλήν πραγματική συμπορεία τοῦ Ἰησοῦ εἰς τήν πρός Ἐμμαούς ὁδόν μας. Ἀρκεῖ νά τό ἀντιλαμβανώμεθα. Ἐδῶ συνεχίζεται ἡ ζωή τοῦ Κυρίου μυστικῶς καί μυστηριακῶς. Ἐδῶ σύναξις ἀγγέλων καί ἀνθρώπων. Ἐδῶ ἡ μυστική προσευχή τοῦ ἀδυνάτου ἀνθρώπου πρός Ἐκεῖνον τόν ὁποῖον “ἑωράκαμεν καί αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐψηλάφησαν” (Α΄ Ἰωάν. α΄ 1), τόν Θεόν τοῦ μεγαλομάρτυρος Δημητρίου καί ὅλων μας.
Μέ αἰσθήματα, λοιπόν, χαρᾶς καί εὐγνωμοσύνης εὑρισκόμεθα ἐδῶ, καί μιμνησκόμεθα “πάντων τῶν ὑπέρ ἡμῶν γεγενημένων, τοῦ Σταυροῦ, τοῦ Τάφου, τῆς ἐκ νεκρῶν Ἀναστάσεως, τῆς εἰς οὐρανούς ἀναβάσεως, τῆς ἐκ δεξιῶν Καθέδρας, τῆς δευτέρας καί ἐνδόξου πάλιν παρουσίας καί ὅλων τῶν ἀνωτέρω ἀναφερθέντων γεγονότων τῆς ἐπί ἕνα αἰῶνα ζωῆς εἰς τόν Ναόν αὐτόν. Ἰδιαιτέρως φέρομεν εἰς τήν μνήμην μας τήν τελεσθεῖσαν Θείαν Λειτουργίαν τήν Κυριακήν τῆς Ὀρθοδοξίας τοῦ 1820, εἰς τόν Ἱερόν τοῦτον Ναόν, καί τούς λόγους τοῦ γνωστοῦ διδασκάλου καί σχολάρχου Ἀργυρίου Παπαρίζου, ἐπί τῇ ἀνακαινίσει τῆς σχολῆς τῆς Σιατίστης, ὁ ὁποῖος σοφός ἀνήρ περιέγραψε τό πνεῦμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριαρχείου ὡς πρός τήν παιδείαν τοῦ Γένους, διακηρύξας ὅτι τό Πατριαρχεῖον παρακινεῖ εἰς τόν τρόπον τῆς “ὑγιοῦς καί ὀρθῆς διδασκαλίας”, ὥστε οἱ μαθηταί, νά ἀναδεικνύωνται χριστιανοί “ἑλληνίζοντες εἰς τήν φράσιν”, καί Ἕλληνες “χριστιανίζοντες εἰς τά δόγματα καί εἰς τά ἤθη καί εἰς τόν βίον”.
Εὐχαριστοῦμεν ὑμᾶς ἀπό καρδίας, Ἱερώτατε ἀδελφέ καί συλλειτουργέ ἅγιε Σισανίου καί Σιατίστης κύριε Παῦλε, διά τήν εὐλαβῆ καί εὐγενῆ πρόσκλησιν, τήν θερμήν ὑποδοχήν καί φιλοξενίαν εἰς τήν Ἱεράν Μητρόπολιν ταύτην τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Χρεωστικῶς σᾶς συγχαίρομεν διά σύνολον τό πνευματικόν ἔργον σας, καί τήν ἄγρυπνον ποιμαντικήν, ἐκκλησιαστικήν καί κοινωνικήν μέριμνάν σας διά τάς ἀνάγκας τοῦ λαοῦ σας. Ὁ καίριος καί πνευματικός λόγος σας, τό ἐνδιαφέρον καί ἡ συνεχής μέριμνα διά τήν νεότητα καί τήν ἐκπαίδευσιν, εἰς τήν ὁποίαν ἔχετε μακράν ἐμπειρίαν καί βαθεῖαν γνῶσιν, ἡ ἔμπονος συμμετοχή σας εἰς τά προβλήματα τοῦ τόπου καί εἰς τήν προσπάθειαν ἐπιλύσεως καί διευθετήσεώς των, τό φιλομόναχον πνεῦμα σας καί ἡ ποιμαντική διάκρισις καί στοργή, μέ τήν ὁποίαν περιβάλλετε τάς Ἱεράς Μονάς, τούς Ἱερούς Ναούς καί τά εὐαγῆ ἱδρύματα τῆς Θεοσώστου Ἐπαρχίας σας, ἡ λιτή καί προσεκτική ζωή καί βιοτή σας καί πλεῖστα ἕτερα, πανθολογούμενα ὑπό τοῦ “κοινοῦ αἰσθητηρίου” τοῦ ἱεροῦ κλήρου καί τοῦ λαοῦ σας καί εὐρύτερον ἐν τῇ χώρᾳ ταύτῃ καί τῇ κοινωνίᾳ αὐτῆς, συγκινοῦν τήν ἡμετέραν Μετριότητα, ἀσφαλῶς δέ καί τόν συλλειτουργοῦντα Μακαριώτατον, καί ἀποτελοῦν μίαν εἰσέτι ἀφορμήν δοξολογίας τοῦ Ὀνόματος τοῦ Κυρίου, Ὅστις ἀπέστειλεν εἰς Σιάτισταν ἄξιον διάδοχον τοῦ μακαριστοῦ καί ὁσίας μνήμης κυροῦ Ἀντωνίου.
Ἐκφράζομεν, λοιπόν, καί ἀπό τῆς θέσεως ταύτης τήν εὐχαριστίαν, τόν ἔπαινον, τήν τιμήν τῆς Μητρός Ἐκκλησίας καί τήν εὐαρέσκειαν τῆς ἡμετέρας Μετριότητος δι᾿ ὅλα ὅσα κοπιάζετε νυχθημερόν, ἐργαζόμενος ὑπέρ τῆς δόξης τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ὀνόματος τοῦ Θεοῦ, διά τῆς εὐπορσδέκτου προσφορᾶς πρός τόν λαόν Αὐτοῦ. Πρέπει δόξα, τιμή καί εἰρήνη ὑμῖν, ἵνα κατά τόν Ἀπόστολον Παῦλον εἴπωμεν.
Μνημονεύσαντες, ἑαυτούς καί ἀλλήλους, Μακαριώτατε, Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σισανίου καί Σιατίστης, Ἱερώτατοι ἀδελφοί καί ἀγαπητά τέκνα, εὐχαριστοῦντες ἐπί πᾶσι, καί πᾶσαν τήν ζωήν ἡμῶν Χριστῷ τῷ Θεῷ παρατιθέμενοι, μακαρίζομεν καθηκόντως τόν ἀείμνηστον καί εἰρηνοποιόν Μητροπολίτην Σιατίστης Ἱερόθεον (1909-1920), ὅστις ἐκινητοποίησε τούς πάντας διά νά κτισθῇ ὁ Ἱερός οὗτος Ναός, εὐχόμεθα ὑπέρ μακαρίας ἀναπαύσεως πάντων τῶν ἀοιδίμων κτιτόρων καί ἀνακαινιστῶν αὐτοῦ καί καλοῦμεν ὅλους νά μιμηθῶμεν τήν φιλοθεΐαν, φιλοπατρίαν καί εὐσέβειάν των, μεταποιοῦντες ὁ καθείς τόν ἑαυτόν μας εἰς μυστικά θυσιαστήρια τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ὡς ὁ μεγαλομάρτυς Δημήτριος. Μιμνησκόμεθα καί πάλιν καί τοῦ μακαρίου ἀμέσου προκατόχου τῆς ὑμετέρας Ἱερότητος ἀειμνήστου κυροῦ Ἀντωνίου, τοῦ ἀσκητικοῦ καί λαοπροβλήτου Ἱεράρχου, ὁ ὁποῖος δέν ἐφοβήθη τό μικρόν ποίμνιον τῆς Ἱερᾶς ταύτης Μητροπόλεως, ἀλλά ἐπί πολλά ἔτη τό ἐσκέπασεν ὅν τρόπον ἐπισυνάγει ὄρνις τά νοσσία ἑαυτῆς ὑπό τάς πτέρυγας, καί ἐμόχθησε διά τήν πνευματικήν πρόοδον καί σωτηρίαν του, τρέφων αὐτό καί ποδηγετῶν διά τῶν θεοπνεύστων κηρυγμάτων του ἐκ τοῦ Ἱεροῦ τούτου Ναοῦ, θυσιαζόμενος ὡς ποιμήν ὑπεράνω χρημάτων καί κτημάτων, ταπεινός καί πρᾷος, μιμητής τοῦ ἀρχιποίμενος Χριστοῦ. Αἰωνία αὐτοῦ ἡ μνήμη, εἰς ὅλους δέ ὑμᾶς ἔτη πολλά καί εὐλογημένα!