Ἱερώτατε Μητροπολῖτα Σερβίων καὶ Κοζάνης κύριε Παῦλε,
Ἱερώτατοι καὶ Θεοφιλέστατοι ἅγιοι ἀδελφοί,
Ἐξοχώτατοι ἐκπρόσωποι τῶν τοπικῶν Ἀρχῶν,
Τέκνα ἡμῶν ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Ἡ μνήμη τῶν Πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων Πέτρου καὶ Παύλου, τῶν μεγάλων αὐτῶν στύλων τῆς Ἐκκλησίας μας, συνήγαγε σήμερον πάντας ἡμᾶς ἐνταῦθα, εἰς τὸν Ἱερὸν Ναὸν τῆς Ἁγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακῆς, διὰ νὰ τελέσωμεν τὸν ἑσπερινόν των, καὶ νὰ ἀναπέμψωμεν τὰς ἑσπερινὰς ἡμῶν εὐχὰς πρὸς Κύριον.
Πρὸ δύο περίπου χιλιάδων ἐτῶν, ὁ ἕνας ἐκ τῶν ἑορταζομένων ἁγίων Ἀποστόλων, τὸ σκεῦος τῆς ἐκλογῆς, ὁ μέγας Παῦλος, διῆλθε καὶ ἐκ τῶν τόπων τούτων τῆς μακεδονικῆς γῆς, εἰς τοὺς ὁποίους, χάριτι Κυρίου εὑρισκόμεθα σήμερον, μετὰ τῆς συνοδείας ἡμῶν, ἐκ τῆς καθέδρας τοῦ σεπτοῦ Οἰκουμενικοῦ ἡμῶν Πατριαρχείου, τὸ ὁποῖον γνωρίζομεν πόσον ὅλοι ἐσεῖς σέβεσθε, τιμᾶτε καὶ ἀγαπᾶτε.
Πρὸ δύο χιλιετηρίδων ὁ μεγαλορρήμων Ἀπόστολος ἦλθεν εἰς τὰς περιοχὰς αὐτάς, εὐαγγελιζόμενος τὸν ἐσταυρωμένον Χριστὸν ἐνώπιον τῶν τότε ὁμογενῶν μας, τῶν προγόνων σας Μακεδόνων, οἱ ὁποῖοι ὡς γῆ ἀγαθὴ ἐκαρποφόρησαν ἑκατονταπλασίως τὸν σπαρέντα εἰς αὐτoὺς λόγον τοῦ Θεοῦ καὶ ἔδωσαν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν βλαστοὺς εὐκλεεῖς, τὰ ἀμέτρητα πλήθη τῶν ἀπ’ αἰῶνος σεσωσμένων χριστιανῶν καὶ τὰς χορείας τῶν πολυαρίθμων ἁγίων, ὡς ἡ κατὰ τὰς ἡμέρας αὐτὰς μέλλουσα νὰ τιμηθῇ εἰς τὴν πλησιόχωρον Καστορίαν ἀσκήτρια Σοφία, ἡ πτωχὴ τῷ πνεύματι καὶ ταπεινὴ τῇ καρδίᾳ.
Ἦλθεν ὁ Ἀπόστολος καὶ ἡ διδασκαλία αὐτοῦ, θεία καὶ ζωογόνος, κατεφώτισε τὸν λαὸν μὲ τὸ ἀνέσπερον καὶ ἀκηλίδωτον φῶς τῆς πίστεως, καὶ οἱ ἐν χώρᾳ καὶ σκιᾷ θανάτου τῆς εἰδωλομανίας πρόγονοί σας εὗρον φῶς μέγα. Ἔκτοτε, ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία ἐπὶ εἴκοσιν αἰῶνας συνεχίζει τὸ κοσμοσωτήριον ἔργον, τὸ ὁποῖον ἤρξαντο οἱ Ἀπόστολοι, φυλάττουσα ὡς πολύτιμον παρακαταθήκην τὰς διδαχάς των καὶ εὐαγγελιζομένη τὴν οὐράνιον βασιλείαν, τὴν ὁποίαν ἔφερεν ἐπὶ γῆς ἡ σταυρικὴ θυσία τοῦ Υἱοῦ καὶ Λόγου τοῦ Θεοῦ, τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, διὰ τῆς ὁποίας πάντες σωζόμεθα καὶ ζωὴν αἰώνιον κληρονομοῦμεν.
Καὶ πρέπει νὰ καυχᾶσθε, ἀγαπητοὶ ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, ὡς Μακεδόνες, διότι πρῶτοι ἐσεῖς ἐξ ὅλης τῆς Εὐρώπης, μὲ καλὴν καὶ εὐλογημένην ἀπαρχὴν τὴν ἁγίαν Λυδίαν τὴν Φιλιππησίαν εἰς τὴν ὄχι μακρὰν ἐντεῦθεν ἀπέχουσαν ἀνατολικὴν Μακεδονίαν, ἀσπασθήκατε τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ἀφ’ ὅτου ὁ σκηνὰς ἀφθάρτους διὰ τὰ πλήθη τῶν σεσωμένων ἐν οὐρανοῖς κατασκευάσας σκηνοποιὸς Παῦλος ἐκήρυξε τὴν ἀλήθειαν τοῦ ἀναστάντος Κυρίου. Ἡ Μακεδονία ἐνικήθη ὑπὸ τοῦ κράτους τοῦ Σταυροῦ καὶ ἤλλαξεν ὁ ροῦς τῆς ἱστορίας αὐτῆς, μεταβληθεῖσα βαθμιαίως, βεβαίως ὄχι ἄνευ πολλῶν αἱμάτων μαρτυρικῶν καὶ θυσιῶν εὐόσμων καὶ εὐπροσδέκτων τῶν τέκνων αὐτῆς, εἰς χριστιανικὴν γῆν, μείνασα ἔκτοτε συνεχῶς ἐντὸς τῶν κόλπων τῆς Ἐκκλησίας, ἀρδευομένη ὑπὸ τῶν ναμάτων τῆς πίστεως αὐτῆς, ἀλλὰ καὶ ὑπὸ τῆς μακραίωνος παραδόσεως τοῦ γένους ἡμῶν, τῆς ἑλληνικῆς παιδείας, τοῦ ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ, τοῦ ἑλληνικοῦ πνεύματος, τὰ ὁποῖα ὡς ὄχημα ἐξαίσιον ἐχρησιμοποίησεν ἡ νέα πίστις, καὶ δὴ ὁ ἑορταζόμενος Ἀπόστολος, διὰ νὰ διαδράμῃ πᾶσαν τὴν ὑφήλιον.
Ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ,
Ἡ ἁγία Ἐκκλησία ἡμῶν τιμᾷ τὴν μνήμην τῶν Ἀποστόλων διὰ τῆς σήμερον περατουμένης νηστείας, θέλουσα νὰ μᾶς ὑπομνήσῃ τοὺς ἀγῶνας, τοὺς ἱδρῶτας, τὰς μάστιγας, τὰς φυλακὰς, τὰ μαρτύρια, τὰ ὁποῖα ὑπέμειναν διὰ νὰ μᾶς παραδώσουν τὸ μήνυμα τῆς σωτηρίας μας, τὴν παρακαταθήκην τὴν ὁποίαν κατέλιπεν εἰς αὐτούς ὁ Κύριος, μὲ ὀλίγους λόγους, διὰ νὰ μᾶς σώσουν καὶ διὰ νὰ ζήσωμεν μετ’ αὐτῶν εἰς τοὺς αἰῶνας, ἐν τῇ ἀσαλεύτῳ βασιλείᾳ καὶ ἐλευθερίᾳ τῶν τέκνων τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ.
Δὲν ὑπεχώρησαν ἐνώπιον τοῦ μεγαλειώδους τοῦ ὁράματός των, δὲν ἐζήτησαν ποτὲ νὰ μειώσουν τὴν κλῆσιν τοῦ Θεοῦ, δὲν ἐπεθύμησαν ἀνθρωπίνας δόξας, ἀνθρωπίνας τιμάς, ἀνθρωπίνας ἐπιτυχίας, ἀλλὰ ὁ μοναδικὸς πόθος των ἦτο ἡ δόξα τοῦ Διδασκάλου των τοῦ Χριστοῦ. Αὐτοῦ ὁ Ὁποῖος ἀπεκαλύφθη εἰς αὐτοὺς ἐν φωτὶ ἀπλέτῳ, καὶ τὸν μὲν Παῦλον ἐκάλεσεν ἐκ τῆς ἰουδαϊκῆς εὐσεβείας εἰς τὸ φῶς τῆς ἀληθείας, τὸν δὲ Πέτρον, ἐπανέφερεν εἰς τὴν ὁδὸν τοῦ σταυροῦ, εἰς τὴν ὁδὸν τῆς ζωῆς, τὴν ὁποίαν ὑπέδειξεν ὁ Ἴδιος ἔτι ζῶν, ἐρωτηθεὶς ὑπ’ αὐτοῦ δίς «Κύριε, ποῦ ὑπάγεις;», «Quo vadis, Domine?». Καὶ τὴν μὲν πρώτην φοράν, ὅταν ἠρώτησε τὸν Κύριον, δὲν ἦτο εἰσέτι ὥριμος νὰ Τὸν ἀκολουθήσῃ, διὰ τοῦτο ἤκουσε παρὰ τοῦ παντεπόπτου καὶ παντογνώστου Κυρίου τό «ὅπου ἐγὼ ὑπάγω, οὐ δύνασαί μοι νῦν ἀκολουθῆσαι, ὕστερον δὲ ἀκολουθήσεις μοι» (Ἰω. 13, 36). Τὴν δὲ δευτέραν φοράν, ἔχων ἀφομοιώσει καὶ ἐγκολπωθῆ ἐπὶ μακρόν, μετὰ ἀπὸ τόσα παθήματα, τὴν φιλοσοφίαν τοῦ σταυροῦ, ἐπέστρεψεν ὀπίσω εἰς τὴν Ρώμην διὰ νὰ ἀκολουθήσῃ καὶ σωματικῶς τὸν ἠγαπημένον Διδάσκαλον ἐν τῷ σταυρῷ.
Τοῦτο τὸ πνεῦμα τοῦ σταυροῦ, ἀδελφοὶ ἀγαπητοί, τοῦτο τὸ πνεῦμα τῶν ἀποστόλων, ἂς ἔχωμεν καὶ ἡμεῖς σήμερον. Ὅλον τὸ ἔργον τῶν Ἀποστόλων στηρίζεται εἰς τὴν κατὰ κόσμον ἀποτυχίαν των: ἐντὸς τοῦ κόσμου των οἱ ἀπόστολοι ἦσαν πάντοτε οἱ ἀποτυχημένοι, πάντοτε οἱ διωκόμενοι, πάντοτε οἱ πάσχοντες, πάντοτε οἱ ὑβριζόμενοι, πάντοτε οἱ μὴ ἔχοντες ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ, πάντοτε οἱ μηδὲν ἔχοντες, ἀλλὰ καὶ πάντα κατέχοντες. Αὐτὴ ἡ ἀποτυχία των, αὐτὴ ἡ ἀδυναμία των, ἦτο ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον ἐνήργει ὁ Θεός, ἦτο τὸ φύραμα μὲ τὸ ὁποῖον Αὐτὸς ἐζύμωσεν ὅλον τὸν κόσμον.
Καὶ σήμερον, ἐντὸς τῆς πάλης τοῦ συγχρόνου κόσμου, ὁ χριστιανὸς φαίνεται ἄχρηστος. Ἐντὸς τοῦ ἐργαστηρίου αὐτοῦ τῆς ματαιότητος, ἔνθα βασιλεύει ἡ καταναγκαστικὴ ἐπιτυχία, ἡ ἀτμόσφαιρα ἑνὸς ἀχαλινώτου ἀνταγωνισμοῦ, ὅπου ἡ ἀγωνιώδης ἀναζήτησις τῆς ἐπιδόσεως καθιστᾷ ὑποχρεωτικὴν τὴν ἐπίδειξιν, ὅπου ἡ ἐπιτυχία, ἡ δύναμις, ἡ ἐξουσία εἶναι τὰ μέγιστα ἀγαθά, ὁ χριστιανὸς δὲν ἔχει παρὰ μόνον μίαν καὶ μοναδικὴν ἐργασίαν, καθόλου ἀνατρεπτικήν, ἀλλὰ ἀντιθέτως ἐποικοδομητικὴν καὶ λυτρωτικήν: νὰ ἀποτυγχάνῃ. Μόνον ἕνας ἄνθρωπος, ὅστις ἀποτυγχάνει κατὰ κόσμον διὰ νὰ ἐπιτύχῃ κατὰ τὸν Θεὸν, ἔχει μέλλον εἰς τὴν βασιλείαν Του. Δὲν χωρεῖ ὁ Θεὸς εἰς μίαν καρδίαν πλήρη κοσμικῶν ἐπιτυχιῶν, δὲν εἰσέρχεται εἰς μίαν ψυχὴν πλήρη εὐδοκιμήσεως. Δὲν ἠμπορεῖ ἡ χάρις Του νὰ σκηνώσῃ ἐντὸς ἡμῶν, ἐὰν δὲν κρημνίσωμεν τὸ αὐτοείδωλον τῆς ἐπιτυχίας μας. Τῆς κοσμικῆς ἐπιτυχίας μας, ἡ ὁποία ἀπομονώνει, καὶ ἡ ἀπόλυτος ἀπομόνωσις ἀποτελεῖ πρόγευσιν καὶ ὁρισμὸν τῆς κολάσεως. Ἐνῷ, ἀντιθέτως, ὁ ἀδύναμος ἄνθρωπος, ὁ ἄνθρωπος ποὺ δὲν ἐπιδιώκει τὴν νίκην εἰς τὰ στάδια καὶ τὴν ἀποθέωσιν τοῦ νικητοῦ, ἀλλὰ τὴν μωρίαν τοῦ σταυροῦ, γίνεται ὁ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἀνοίγεται εἰς τὴν θείαν ἀγάπην καὶ γίνεται τὸ ἐκλεκτὸν σκεῦος τοῦ Θεοῦ, ὁ ἄνθρωπος εἰς τὸν ὁποῖον ἐπιβλέπει ὁ Κύριος διὰ νὰ ποιήσῃ τὰ θαυμάσιά Του. Ἡ δύναμίς μου ἐν ἀσθενείᾳ τελειοῦται.
Γνωρίζομεν, ἀδελφοί μου, τὸν Ζακχαῖον. Πῶς ἀνῆλθεν ἐπὶ τῆς συκομορέας διὰ νὰ ἴδῃ τὸν Ἰησοῦν. Πῶς αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος ἦτο ἀρχιτελώνης, ἀπώλεσε τὴν κοινωνικήν του ἀξιοπρέπειαν καὶ ἀνέβη εἰς ἕνα δένδρον, ὡσὰν νὰ ἦτο ἁπλοῦν καὶ ἄκακον παιδίον, μόνον καὶ μόνον διὰ νὰ ἴδῃ τὸν Κύριον. Καὶ ὁ Κύριος τὶ κάμνει; Ἐξ ὅλων ὅσων τὸν περιεστοίχιζον, ἐπιβλέπει μόνον εἰς τὸν ἀρχιτελώνην Ζακχαῖον. Διότι εἰς αὐτὸν ἀνεγνώρισεν ἀμέσως τὸν συγγενῆ του, ἀνεγνώρισε τὴν εἰκόνα του, ἀνεγνώρισεν ἕνα ἀδύνατον, ὅστις δὲν ἐδίσταζε νὰ ἀκυρώσῃ ὅλον τὸ κῦρος, τὸ ὁποῖον μὲ μυρίας μηχανὰς εἶχεν ἀποκτήσει μέχρι τότε, διὰ νὰ γνωρίσῃ Αὐτὸν Ὅστις εἶναι ὁ μόνος Κύριος, ἡ ζωὴ καὶ ἡ ἀνάστασις ἡμῶν. Καὶ ἐξ ὅλων τῶν εὐλαβῶν καὶ καλῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖοι συνώδευον τὸν Διδάσκαλον, μεταξὺ τῶν ὁποίων ἦσαν καὶ νομομαθεῖς καὶ γραμματεῖς καὶ φαρισαῖοι καὶ ἄνθρωποι μὲ μεγάλην κοινωνικὴν ἐπιφάνειαν καὶ ἀναγνώρισιν, ὁ Κύριος ἀπευθύνεται εἰς τὸν Ζακχαῖον καὶ τοῦ λέγει: «Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι, σήμερον γὰρ εἰς τὸν οἶκόν σου δεῖ με μεῖναι». Καὶ οἱ εὐσεβεῖς ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι συνώδευον Αὐτόν, «ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον, λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι». Δὲν ἠδύναντο νὰ καταλάβουν ὅτι ἡ ἀδυναμία τοῦ Ζακχαίου, ἡ ἀπώλεια τῆς κοινωνικῆς του ἀξιοπρεπείας, εἶχον ἑλκύσει τὴν προσοχὴν τοῦ Κυρίου μας. Ἐφθόνησαν!
Ἂς μὴν ἀπατώμεθα, ἀδελφοί μου. Ἡ κρίσις τοῦ δικαίου Κριτοῦ, τοῦ Χριστοῦ καὶ Θεοῦ μας, θὰ εἶναι πολὺ σύντομος. Ὁ Κύριος θὰ ρίψῃ τὸ βλέμμα του εἰς ἡμᾶς καὶ θὰ προσπαθήσῃ νὰ ἀναγνωρίσῃ εἰς ἡμᾶς τὸν ἑαυτόν Του. Ὅταν ὅμως μεταξὺ ἡμῶν καὶ Αὐτοῦ μεσολαβῇ ἡ κοσμική μας ἐπιτυχία, ἡ κοσμικὴ δόξα μας, ἡ κοσμικὴ ἐπιθυμία μας νὰ κατασκευάσωμεν τὸν ἰδικόν μας κόσμον, τὸ αὐτοείδωλόν μας, τότε δὲν θὰ δυνηθῇ νὰ ἴδῃ εἰς ἡμᾶς οὐδεμίαν συγγένειαν, ὡς ἔβλεπεν εἰς τοὺς ἠγαπημένους μαθητάς Του, τοὺς πραγματικοὺς φίλους καὶ συγγενεῖς του, παρὰ τὰς ἀδυναμίας των, παρὰ τὰς πτώσεις των, παρὰ τὴν ἐνίοτε ἄρνησίν των ὅπως τοῦ Πέτρου. Διὰ τοῦτο, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐπιπόθητα, ἂς ἀγαπήσωμεν τὴν ἀδυναμίαν μας, ἂς ἀγαπήσωμεν τὴν κατὰ κόσμον ἀποτυχίαν μας. Ἐν τῇ πτωχείᾳ ἡμῶν ἂς χαιρώμεθα, ἐν τῇ ἀσθενείᾳ μας ἂς καυχώμεθα, ἂς εὐχαριστῶμεν, ἐν τῷ θανάτῳ ἡμῶν εἶναι ἐγγὺς ἡ Ζωὴ καὶ τὸ Φῶς, πλησιάζει ὁ Θεὸς Ὅστις ἐναγκαλίζεται, ἀλλάζει, μεταμορφώνει ὅλον τὸν κόσμον. «Ἦλθε γὰρ ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός».
Μὲ τὰς τοιαύτας σκέψεις ἂς ἐπιτελέσωμεν τὴν ἱερὰν μνήμην τῶν ἀποστόλων, δεόμενοι αὐτῶν νὰ μεσιτεύουν πρὸς τὸν Θεὸν διὰ νὰ ἔχωμεν τὸ φρόνημά των, τὴν πίστιν, τὴν ἀγάπην των, τὴν ὑπομονήν των, τὴν αὐταπάρνησίν των, τὴν πλήρη ἐγκατάλειψιν τοῦ ἑαυτοῦ των εἰς τὰς χεῖρας τοῦ οὐρανίου Πατρός.
Ἰδιαιτέρως ἂς παρακαλέσωμεν αὐτοὺς νὰ φυλάττουν τὸν Ποιμενάρχην τῆς ἱερᾶς ταύτης Μητροπόλεως, προσφιλῆ ἀδελφὸν καὶ συλλειτουργὸν ἡμῶν κύριον Παῦλον, ὅστις ἔχει αὔριον τὰ ὀνομαστήρια αὐτοῦ, νὰ τοῦ δίδουν δύναμιν, ἐνίσχυσιν, φωτισμόν, χάριν καὶ ἔλεος, διὰ νὰ ποιμαίνῃ τὸν λαὸν τῆς θεοσώστου Ἐπαρχίας του μὲ ἀποστολικὸν ζῆλον, μὲ ἀποστολικὴν φλόγα, μὲ σύνεσιν καὶ σοφίαν, πηγάζουσαν ἐκ τῆς μωρίας τοῦ σταυροῦ.
Αἰτούμεθα τὰς εὐχὰς πάντων ὑμῶν εἰς ἐνίσχυσιν ἐν τῇ πολυευθύνῳ πατριαρχίᾳ καὶ εὐχαριστοῦμεν πάντας διὰ τὴν τιμητικὴν ὑποδοχὴν καὶ τὴν ἀγάπην σας, ἀντανακλῶσαν εἰς τὴν Μεγάλην τοῦ Χριστοῦ Μητέρα Ἐκκλησίαν.
Ἡ χάρις τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, ταῖς πρεσβείαις τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, εἴη μετὰ πάντων ὑμῶν πάντοτε. Ἀμήν!