Τῷ Σεβασμιωτάτῳ Μητροπολίτῃ Σμολένσκ καί Καλλίνινγκραντ κυρίῳ Κυρίλλῳ, Προέδρῳ τοῦ Τμήματος ἐξωτερικῶν ἐκκλησιαστικῶν σχέσεων τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας,
Εἰς Μόσχαν.

Σεβασμιώτατε,

Ἡ ἡμέτερα συνεργασία ὑπῆρξεν ἰδιαζόντως ἐποικοδομητική διά τάς σχέσεις τῶν Ἐκκλησιῶν ἡμῶν, ὁσάκις ἦτο εἰλικρινής καί ἀνυπόκριτος ἡ κοινή ἀγωνία διά τήν ὀρθήν καί ἐκκλησιαστικήν κανονικήν ἀντιμετώπισιν παλαιῶν ἤ καί νέων ἐκκλησιαστικῶν ζητημάτων, διότι τοῦτο ἀποτελεῖ ὕψιστον χρέος καί ὀφειλετικήν διακονίαν πάντων τῶν τεταγμένων ὑπηρετεῖν τά τῇ Ἁγίᾳ ἡμῶν Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ συμφέροντα, ἰδίᾳ ἐν ἀντιξόοις περιστάσεσιν. Ἡ συνεργασία αὕτη ὑπῆρξε πολλάκις λυσιτελής, ἀλλά πάντοτε χρήσιμος διά τήν ἀποκατάστασιν τῶν πραγματικῶν διαστάσεων τῶν ἀμφιλεγομένων ζητημάτων, ἔστω καί ἄν δέν κατενοήθη πάντοτε ὑπό τό πνεῦμα τοῦτο ἡ ἐπ᾽ αὐτῶν θέσις ἑκατέρας πλευρᾶς. Οὕτως, εἶναι εὐνόητοι αἱ διάφοροι προσεγγίσεις τῶν ἡμετέρων Ἐκκλησιῶν ὄχι μόνον τῶν αἰτίων ἤ τῆς ταυτότητος τῶν χρονιζόντων ἤ ἀνακυπτόντων ζητημάτων, ἀλλά καί τοῦ καταλλήλου τρόπου ἀντιμετωπίσεως αὐτῶν, ἵνα μή τό κακόν χεῖρον γένηται.

Ἐν τούτοις, κατά τά τελευταῖα ἔτη πολλαπλασι´άζονται καί ἐκτείνονται προκλητικαί ἐνέργειαι ἐκπροσώπων τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας εἰς βάρος ὄχι μόνον τῆς ὀφειλετικῆς διακονίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ, ἀλλά καί τῆς ἀνά τήν Οἰκουμένην ἐκκλησιαστικῆς δικαιοδοσίας αὐτοῦ. Τοῦτο βεβαιοῦται διά τῶν ὑποβαλλομένων τῇ Μητρί Ἐκκλησίᾳ ἐμπεριστατωμένων ἐκθέσεων ἀξιοπίστων προσώπων, τά ὁποῖα εἶχον προσωπικήν ἐμπειρίαν τῶν ἀδίκων ἤ ἀντικανονικῶν ἐνεργειῶν εἰς βάρος τοῦ κύρους ἤ τῆς δικαιοδοσίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

Τοιουτοτρόπως, εἰς τό ἐν Μόσχᾳ πραγματοποιηθέν Θεολογικόν Συνέδριον (17-20 Νοεμβρίου 2003), προεδρεύοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Μίνσκ κ. Φιλαρέτου, ὑπεστηρίχθη προκλητικῶς καί ἀσυστόλως ὅτι δῆθεν ἡ Ἐκκλησία Κωνσταντινουπόλεως ἦτο Ἐκκλησία τῆς Βυζαντινῆς Αὐτοκρατορίας, διό καί ὁ ρόλος αὐτῆς ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ ἐξηντλήθη διά τῆς καταλύσεως τῆς Αὐτοκρατορίας· ὅτι τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἐμφορεῖται ὑπό παπικῶν τάσεων· ὅτι ὁ ΚΗ´    Κανών τῆς Δ´    Οἰκουμενικῆς Συνόδου (451) οὐδέν κανονικόν δικαίωμα παρέχει αὐτῷ ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Διασπορᾷ καί τά ἄλλα νοσηρά πλάσματα τῶν πανσλαβιστῶν καί τῶν λατινοφρόνων θεολόγων τοῦ ΙΘ´    αἰῶνος.

Ἐν τούτοις, τά ἄνευ οἱασδήποτε ἀντιδράσεως τῆς ἕδρας πλεοναστικῶς καί προκλητικῶς, πάντῃ δέ ἀβασίμως, διατυμπανισθέντα πρός τέρψιν τῶν ἀκοῶν ἠνώχλησαν τά μάλα τήν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν τῆς Ρωσσίας, ὅτε τά αὐτά ὑπεστηρίχθησαν ἐξ ἴσου προκλητικῶς ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Καρδιναλίου κ. Walter Kasper εἰς τήν πρόσφατον ἐπιστολήν αὐτοῦ πρός τήν Ἁγιωτάτην Ἐκκλησίαν τῆς Ρωσσίας εἰς βάρος ὄχι μόνον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀλλά καί τοῦ ὅλου Πατριαρχικοῦ συστήματος ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ. Οὕτως, ἡ μέν Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Ρωσσίας ἀπηύθυνεν ἀγωνιώδη ἔκκλησιν πρός τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον διά τήν ὑπεράσπισιν τῶν καθιερωμένων θεσμῶν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τό δέ Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἀπηύθυνεν ὀφειλετικῶς αὐστηράν ἐπιστολήν πρός τήν Α. Ἁγιότητα, τόν Πάπαν Ἰωάννην Παῦλον Β´, ἐν τῇ ὁποίᾳ ἐτονίζετο ὅτι τά προκλητικῶς ὑποστηριχθέντα ὑπό τοῦ Σεβ. Καρδιναλίου ἐγράφησαν προφανῶς ὑπό ρώσσων Οὐνιτῶν ἤ ἀπηχοῦν τάς θέσεις αὐτῶν. Ἐάν λοιπόν ἡ Ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Ρωσσίας ἐξέφρασεν ἐπισήμως τήν πλήρη ἱκανοποίησιν αὐτῆς διά τήν πρός τήν Α. Ἁγιότητα τόν Πάπαν αὐστηράν καί τεθεμελιωμένην ἐπιστολήν τῆς Α.Θ. Παναγιότητος, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Παριάρχου κ.κ.Βαρθολομαίου περί τῶν ἐκκλησιαστικῶν θεσμῶν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καί μάλιστα δι᾽ ἐπιστροφῆς εἰς τήν ἱστορικήν ἐξέλιξιν τοῦ Παπικοῦ θρόνου πάντων τῶν κατά τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου χρησιμοποιηθέντων πλασματικῶν συλλογισμῶν, τότε πῶς ἐξηγεῖται ἡ ἐπίμονος καί καταχρηστική προβολή τῶν αὐθαιρέτων αὐτῶν συλλογισμῶν εἰς θεολογικόν Συνέδριον ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας;

Βεβαίως, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον ἔχει πλήρη συνείδησιν τῆς διαχρονικῆς καί τῆς συγχρονικῆς ἀποστολῆς αὐτοῦ ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ, διό καί οὐδόλως πλήττεται ἐκ τῶν τοιούτων προκλητικῶν θεολογικῶν ἐπιθέσεων, αἱ ὁποῖαι ἀναδίδουν τήν δυσάρεστον ὀσμήν πεπαλαιωμένων καί ἀχρήστων ἀντιλήψεων, ἀλλ᾽ ὁπωσδήποτε ἐνοχλεῖται, διότι δι᾽ αὐτῶν κλονίζεται ἡ ὁμοφροσύνη τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί σκανδαλίζεται ὁ εὐσεβής λαός. Ὑπό τήν ἔννοιαν ταύτην, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον παρακολουθεῖ μετά τῆς ὀφειλομένης ἀνησυχίας τάς προκλητικάς ἐνεργείας ἐκπροσώπων τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας εἰς βάρος τῆς ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ διασπορᾷ κανονικῆς δικαιοδοσίας αὐτοῦ, ὡς αὗται περιγράφονται εἰς τάς ἐμπεριστατωμένας ἐκθέσεις τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βελγίου κ. Παντελεήμονος περί τῆς διασπαστικῆς δράσεως καί ἀλαζονικῆς συμπεριφορᾶς τοῦ Αἰδεσιμολ. Πρωτοπρεσβυτέρου Paul Nedossekine ἐν Βελγίῳ καί τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Ζήλων κ. Σωτηρίου (νῦν Μητροπολίτου Κορέας) περί τῶν ποικίλων καί ἀλλεπαλλήλων προκλητικῶν ἀμφισβητήσεων ἤ ἐνεργειῶν εἰς βάρος τῆς ἐν Κορέᾳ κανονικῆς δικαιοδοσίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, δι᾽ ὧν ζημιοῦται διά μικρά καί ἀσήμαντα ἡ ἀξιόπιστος μαρτυρία τῆς Ὀρθοδοξίας εἰς τόν σύγχρονον κόσμον.

Σεβασμιώτατε,

Εἰς πάσας τάς ἐκθέσεις τονίζεται μετ᾿    ἰδιαζούσης ἐμφάσεως ἡ ὑπό τῆς ὑμετέρας Σεβασμιότητος ἄμεσος ἤ ἔμμεσος κατεύθυνσις ἤ ἐνθάρρυνσις τῶν τοιούτων ἐνεργειῶν, αἱ ὁποῖαι προκαλοῦν ἐντάσεις ἤ καί συγκρουσιακάς σχέσεις μεταξύ τῶν ἐν τῇ διασπορᾷ ἐθνικῶν δικαιοδοσιῶν καί κλονίζουν τήν εὔρυθμον λειτουργίαν τῶν διορθοδόξων σχέσεων. Ἡ ὑμετέρα Σεβασμιότης, ἡ ὁποία συνέβαλε τά μέγιστα εἰς τήν ἐξοικονόμησιν μιᾶς κοινῇ ἀνεκτῆς διευθετήσεως τοῦ πολυπλόκου κανονικοῦ ζητήματος τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς ὑπό τῆς Διορθοδόξου Προπαρασκευαστικῆς Ἐπιτροπῆς (1990,1993), γνωρίζει καλῶς ὅτι κοινός σκοπός τῆς διευθετήσεως ταύτης ἦτο ἡ διά παντός προσφόρου μέσου ὑποστήριξις τῆς ποιμαντικῆς συνεργασίας τῶν ὀρθοδόξων ἐθνικῶν διασπορῶν ἐν ἑκάστῃ περιοχῇ, ἐπί τῷ τέλει ὅπως διά τῆς τοιαύτης συνεργασίας ἀναδειχθῇ πληρέστερον ἡ ἀρραγής ἑνότης τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν τῇ κοινωνίᾳ τῆς πίστεως καί ἐν τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης, διό καί διεκηρύχθη ὁμοφώνως ἡ ἐπιτακτική ἀνάγκη ἀποφυγῆς μονομερῶν ἤ προκλητικῶν ἐνεργειῶν ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Διασπορᾷ.

Εἶναι λοιπόν εὐνόητον ὅτι αἱ ὑπό τῶν ἐκπροσώπων τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας ἐντεινόμεναι προκλητικαί ἀμφισβητήσεις ἤ διασπαστικαί τάσεις, προκαλοῦσαι τήν εὔλογον ἀντίδρασιν τῶν ἄλλων    ἐθνικῶν δικαιοδοσιῶν, πλήττουν εἰς αὐτήν ταύτην τήν βάσιν αὐτῆς τήν ἱεράν προοπτικήν τῆς ἑνότητος τῆς Ὀρθοδοξίας ἐν τῇ Διασπορᾷ, καίτοι τά ἐκ τῶν τοιούτων ἐνεργειῶν ὀφέλη τοπικῆς τινος Ἐκκλησίας θά ἀποδειχθοῦν ἐν τέλει ἀσήμαντα ἤ καί ἀδιάφορα διά τήν οὕτως ἐνεργοῦσαν Ἐκκλησίαν. Ὑπό τό πνεῦμα τοῦτο ἐπεσήμανα πολλάκις τῇ ὑμετέρᾳ Σεβασμιότητι, γραπτῶς καί διά ζώσης, ὅτι ἡ ἐπιλογή τῶν ἐντάσεων ἤ τῶν ἀντιπαραθέσεων ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Διασπορᾷ εἶναι ὄχι μόνον ἀνωφελής, ἀλλά καί ἐπιζήμιος, διότι δέν δύναται ἐν τέλει νά κατισχύσῃ τῆς κανονικῆς τάξεως, ἡ ὁποία ὑπηρετεῖ τήν ἑνότητα καί ὄχι βεβαίως τήν διάσπασιν τῆς Ὀρθοδοξίας. Οὕτως ἀδελφικῶς παρακαλῶ τήν ὑμετέραν Σεβασμιότητα ὄχι μόνον νά μή ἐνθαρρύνῃ τοιαύτας προκλήσεις, ἀλλά καί νά ἀσκήσῃ τήν ἐγνωσμένην ἐπιρροήν αὐτῆς διά τήν πρόληψιν ἤ ἀποτροπήν αὐτῶν, διότι τοῦτο ὑπηρετεῖ καί τό μεῖζον συμφέρον τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας.

Ἐπί δέ τούτοις, διαβιβάζων τῇ ὑμετέρᾳ Σεβασμιότητι τόν ἀδελφικόν χαιρετισμόν καί τάς εὐχάς τοῦ Παναγιωτάτου Πατριάρχου ἡμῶν, διατελῶ μετά τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης καί τιμῆς.

Ἐν τοῖς Πατριαρχείοις, τῇ 10ῃ Ἰουνίου 2004
+Ὁ Φιλαδελφείας Μελίτων
Ἀρχιγραμματεύων τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου.