Εὐγενεστάτη κ. Μιχελάκη,
Ἐλλογιμώτατοι ἐκπαιδευτικοί,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Σᾶς ὑποδεχόμαστε στό Πάνσεπτο Κέντρο τῆς Ὀρθοδοξίας, σέ ἕνα εὐλογημένο χῶρο, ὅπου εὑρίσκεται, ἤδη 420 ἔτη, ἡ ἕδρα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, καί φυλάσσεται ἡ ἱερά παρακαταθήκη τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, ὄχι ὡς κάτι ἀπό τό παρελθόν, ἀλλά ὡς ζῶσα πραγματικότης, ὡς δόγμα καί ὡς ὀρθή λατρεία τοῦ Θεοῦ, ὡς ἦθος χριστοπρεπές καί θυσιαστική διακονία τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ ἐπιγείου καί τοῦ αἰωνίου προορισμοῦ του. Ἡ Ὀρθοδοξία, φίλτατα τέκνα, εἶναι δυναμική, ποτέ στατική, ἀεί μαρτυρουμένη διά τῆς συνοδικότητος καί τῆς κανονικῆς δομῆς καί λειτουργίας της, διά τῆς συμβολῆς της στην εἰρήνη καί τήν δικαιοσύνη, στήν προστασία τῆς κτίσεως καί στόν πολιτισμό.
Χθές ἤσασταν στήν Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης γιά τό Φόρουμ «Οἰκουμενική πρωτοβουλία γιά τήν προστασία τοῦ περιβάλλοντος καί τῶν μνημείων». Εἴμαστε βέβαιοι ὅτι χαρήκατε τό ὡραῖο περιβάλλον, τό ἱστορικό συγκρότημα τῆς Μονῆς καί Σχολῆς, τό Καθολικόν τῆς Ἁγίας Τριάδος, καί, φυσικά, τήν φιλοξενία ἐκ μέρους τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἡγουμένου καί τῶν περί αὐτόν. Ἡ Μετριότης ἡμῶν ἔζησε 11 ὁλόκληρα χρόνια στόν χῶρο αὐτό, 7 ὡς μαθητής καί 4 ὡς βοηθός τοῦ Σχολάρχου. Ἐπισκεπτόμαστε τήν Σχολή μας συχνότατα καί ὡς Πατριάρχης καί ἐμπνεόμεθα πάντοτε ἀπό τό ἐντυπωσιακό περιβάλλον καί τό πνεῦμα της. Πέραν κάθε ἀμφιβολίας, τό ἐνδιαφέρον μας γιά τό φυσικό περιβάλλον, τό ὁποῖο ξεκίνησε ἀπό τά παιδικά μας χρόνια στην ἐρατεινή Ἴμβρο, μεγάλωσε ἀκόμη περισσότερο στήν Χάλκη. Αὐτή ἡ εἰκόνα τοῦ πευκόφυτου Λόφου τῆς Ἐλπίδος, μέ τό ὑπέροχο κτίριο στήν κορυφή του, ὁ ἀνθοστόλιστος κῆπος, εἶναι ἀνεξίτηλα χαραγμένα στό μυαλό καί στήν καρδιά μας.
Μέ τήν ἔννοια αὐτή, θεωροῦμε πολύ ἐπιτυχῆ καί ἐξόχως συμβολική τήν διαξαγωγή τοῦ Φόρουμ γιά τό περιβάλλον καί τά μνημεῖα στήν Θεολογική Σχολή τῆς Χάλκης, ὅπου φύση καί πολιτισμός συνυπάρχουν ἁρμονικά καί ἀλληλοπεριχωροῦνται. Ἐξ ἄλλου, στόν χῶρο αὐτόν ὠργανώθηκαν πολλά οἰκολογικά σεμινάρια καί συνέδρια, τά τρία πρώτα Halki Summit, διαλέξεις, συναντήσεις, συζητήσεις γιά τόν πολιτισμό καί ποικίλες ἄλλες σημαντικές ἐκδηλώσεις. Σίγουρα, θά εἴδατε ἀπό μακριά καί τό Ὀρφανοτροφεῖο τῆς Πριγκήπου, τό περίφημο αὐτό ξύλινο οἰκοδόμημα, καύχημα καί σύμβολο γιά τήν Ὁμογένεια, ἀναπόσπαστο κομμάτι τοῦ τοπίου τῆς νήσου, γιά τή σωτηρία τοῦ ὁποίου εἶναι σέ ἐξέλιξη σύντονες προσπάθειες.
Προσφιλέστατα τέκνα, Ἐλλογιμώτατοι,
Σήμερα, 6η Σεπτεμβρίου 2021, εἶναι ἡ 66η ἐπέτειος τῶν Σεπτεμβριανῶν γεγονότων τοῦ 1955, τῶν βιαίων, θλιβερῶν καί τραγικῶν γεγονότων εἰς βάρος τῆς Ὁμογενείας, στή διάρκεια τῶν ὁποίων καταστράφηκαν ἤ ὑπέστησαν σοβαρές ζημίες οἱ περισσότεροι Ὀρθόδοξοι ναοί τῆς Πόλεως καί ἄλλα μνημεῖα τῆς Ρωμιοσύνης, σπίτια, καταστήματα, κοιμητήρια. Ἀληθινό πογκρόμ. Θεωροῦμε ὅτι πίσω ἀπό τήν καταστροφή τῶν θρησκευτικῶν μνημείων εὑρίσκεται ἡ ἴδια ἐκείνη κακή ἀλλοίωσις τῆς ἐλευθερίας μας, ἡ ὁποία προκαλεῖ καί τά οἰκολογικά προβλήματα. Ὁ θρησκευτικός φανατισμός, αὐτή ἡ νοσηρή ἔκφραση τῆς θρησκευτικῆς πίστης, καί τό «σύμπλεγμα τοῦ ἀνθρωποθεοῦ», ὁ νέος προμηθεϊσμός, ὁ ὁποῖος δέν ἀναγνωρίζει μέτρα καί ὅρια, ἀλλά θέλει τόν ἄνθρωπο ἀπόλυτο κυρίαρχο τῆς φύσης, ἀποτελοῦν σήμερα τήν μεγάλη πρόκληση καί τήν φοβερή ἀπειλή γιά τήν φύση καί τόν πολιτισμό. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (Κρήτη 2016) ἀναφέρθηκε μέ ἔμφαση στήν σύγχρονη οἰκολογική κρίση καί στήν καταστροφή τῶν θρησκευτικῶν μνημείων, καί κατεδίκασε τόν ἀνθρωποθεϊσμό καί τόν φονταμενταλισμό σέ ὅλες τους τίς μορφές.
Ἐλλογιμώτατοι ἐκπαιδευτικοί καί τέκνα ἐν Κυρίῳ,
Πάμπολλα καί οὐσιαστικά γιά τό μέλλον τῆς ἀνθρωπότητος ἐξαρτῶνται ἀπό τό ἐάν καί κατά πόσον ἡ ἐκπαίδευση θά καταφέρῃ νά μεταδώσῃ στήν νέα γενεά τίς ἀρχές τοῦ οἰκολογικοῦ ἤθους, τήν κατανόηση τῆς διαφορετικότητας καί τόν σεβασμό τῆς ἀνθρωπίνης ἀξιοπρεπείας καί τῶν πνευματικῶν ἀξιῶν. Ἐπαναλαμβάνουμε, ὅτι μία παιδεία χωρίς οίκολογικό, ἀνθρωπιστικό καί πνευματικό προσανατολισμό εἶναι παρῳδία παιδείας. Τό μέλλον ἀνήκει σέ μιά αὐθεντική παιδεία ὑπεύθυνης ἐλευθερίας, στήν ὑπηρεσία τοῦ Εἶναι καί ὄχι τοῦ Ἔχειν, τοῦ μετοχικοῦ καί ὄχι τοῦ κτητικοῦ πολιτισμοῦ, τῆς ἀλληλεγγύης καί ὄχι τῆς κατοχύρωσης τῶν δικαιωμάτων τοῦ περικλείστου ἀτόμου.
Χαιρόμαστε γιά τήν παρουσία σας ἐδῶ στήν Πόλη τῶν Πόλεων. Εἴμαστε βέβαιοι, ὅτι καί ὅσοι ἀπό ἐσᾶς ἦλθαν ἐδῶ ὡς ἁπλοῖ ἐπισκέπτες, θά ἔχουν ἀνακαλύψει ἤδη ὅτι ἔγιναν προσκυνητές, ὅτι ἐδῶ εὑρίσκεται ἕνα οὐσιαστικό κομμάτι τῆς ταυτότητός τους. Στό σημεῖο αὐτό δρᾷ ἡ λογική τῆς καρδιᾶς, ἡ ὁποία μᾶς ἱκανώνει νά βλέπουμε αὐτά πού ἀδυνατεῖ νά ἰδῇ καί νά κατανοήσῃ ἡ τετράγωνη λογική. Ἐμεῖς εἴμαστε ἐδῶ, φυλάσσουμε Θερμοπύλες, ἀμετακίνητοι, ποτέ ἀπό τό χρέος μή κινοῦντες, θαραλλέοι, ἀτενίζοντες «τόν Χριστόν μόνον», ἐν πλήρει ἐπιγνώσει ὅτι «χωρίς Αὐτοῦ οὐ δυνάμεθα ποιεῖν οὐδέν».
Μέ αὐτές τίς σκέψεις, σᾶς καλωσορίζομε καί πάλιν εἰς τήν καθέδραν τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας. Συγχαίρομε ἐγκαρδίως τούς συντελεστές τοῦ Φόρουμ καί τῶν δύο ὑπέροχων ἐκθέσεων, εὐχόμεθα συνέχιση, ἐν τῷ αὐτῷ πνεύματι, τῶν δράσεων ὑπέρ τῆς προστασίας τοῦ περιβάλλοντος καί τῶν μνημείων, καί ἐπικαλούμεθα τήν χάρη καί τό ἔλεος τοῦ πανδώρου Θεοῦ γιά ὅλους σας.
Εὐχαριστοῦμε γιά τήν προσοχή σας!