Θεοφιλέστατε Ἐψηφισμένε Ἐπίσκοπε Εὐμενείας, κύριε Εἰρηναῖε, τέκνον ἐν Κυρίῳ ἀγαπητόν,
Πεντηκοστήν ἑορτάζομεν καί Πνεύματος ἐπιδημίαν καί ἐλπίδος συμπλήρωσιν ἐδῶ εἰς τάς αὐλάς τοῦ νέου ὑπερώου τῆς ἀεί ἐπιδημίας αὐτοῦ τοῦ ἑνός καί Ἁγίου Πνεύματος, ἐν Φαναρίῳ, ὅπου ἡ λυχνία ἁφθεῖσα Ἀποστολικῶς δέν ἔπαυσε νά φωτίζῃ λαούς καί ἔθνη διά τοῦ ἀνεσπέρου φωτός τῆς Ἀληθείας.
Τό Πνεῦμα τό Ἅγιον εἶναι ἐκεῖνο τό ὁποῖον διακρατεῖ τήν Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν ἡνωμένην καί ἀδιαίρετον. Ἡ Ἐκκλησία, ἄχρονος, ἄκτιστος, «συνοδοιπόρος» τῆς μόνης Τριάδος, ἀπεκαλύφθη ἐν χρόνῳ καί τόπῳ, ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς Πεντηκοστῆς, καθώς ὁ Παράκλητος ἐφώτισεν αὐτήν τήν ἀθέατον καί ἀναφῆ Ἀλήθειαν, ἐντός τοῦ προαιωνίου σχεδίου τῆς ἀφάτου Οἰκονομίας τοῦ Θεοῦ δι᾽ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους καί διά τήν ἡμετέραν σωτηρίαν. Διό καί τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας, οἱ Ὅροι τῆς πίστεως, ἀποτελοῦν τήν φυσικήν συνέχειαν τῆς Πεντηκοστῆς.
Οὕτω καί ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία ἀποκαλύπτεται, ἐν χρόνῳ καί τόπῳ, ὡς ἔκφρασις τῆς γνησίας καί φιλανθρώπου Προνοίας τοῦ Θεοῦ. Οὕτως ἑρμηνεύεται αὐθεντικῶς καί ἡ πανταχῆ πρόνοια, ὑπό τῆς ὁποίας ὁδηγεῖται ὑπευθύνως ἡ καθ᾽ ἡμᾶς Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως – Νέας Ρώμης καί Οἰκουμενικός Πατριάρχης, ἀγαπητέ ἅγιε Ἐψηφισμένε, εἶναι ὁ ὑπό τε τῶν ἱερῶν Κανόνων καί ὑπό τῆς μαρτυρικῶς καθηγιασμένης πράξεως καί Παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας ἐψηφισμένος εἰς τήν ἄρσιν τοῦ Σταυροῦ τῆς Ἀληθείας κατά πᾶσαν περίστασιν. Καί τοῦτο διότι, ὅταν ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία, προνοητής καθίσταται ὄχι μόνον τῶν ἐν αὐτῇ, ἀλλά καί τῶν ἐν ταῖς ἑκασταχοῦ Ἐκκλησίαις ἀναφυομένων μειζόνων ζητημάτων, δέν ἀντιλαμβάνεται τοῦτο ὡς προνόμιον ἤ ὡς διάθεσιν καί εὐκαιρίαν κατεξουσιάσεως τῶν ἐθνῶν, ἀλλ᾽ ὡς σταυρόσχημον εὐθύνην, τήν ὁποίαν προθύμως ἐπωμίζεται.
Οὕτως εἰς τήν διαχρονίαν τῶν αἰώνων περιέλαβεν ὑπό τάς προστατευτικάς πτέρυγας αὐτῆς, τούς κατοικοῦντας ὄχι μόνον εἰς τὴν Θρᾳκικήν καί Ποντικήν καί Ἀσιανήν Διοίκησιν, ἀλλά καί τούς «ἐν τοῖς Βαρβαρικοῖς», εἰς μίαν ἑνιαίαν καί ἄτμητον ἐκκλησιαστικήν πραγματικότητα, καθισταμένη, τοιουτοτρόπως, ἀσφαλής θεματοφύλαξ τῆς ἑνότητος καί τῆς πίστεως. Παρέλκει βεβαίως ἡ ὑπενθύμισις ἐνταῦθα τῆς θυσιαστικῆς μερίμνης καί ἀρωγῆς ὑπέρ τῶν ἄλλων Πρεσβυγενῶν Θρόνων, πρός θεραπείαν τῶν πειρασμικῶν καταστάσεων καί πρός ἀποκατάστασιν τῆς εὐδρομίας των, εἰ μή καί αὐτῆς ταύτης τῆς ἁπλῆς ἐπιβιώσεώς των, εἰς καιρούς καί ἐποχάς αὐχμοῦ καί λειψανδρίας.
Πολλοί ἐπ᾽ ἐσχάτων ἐθεώρησαν τήν θέσιν τοῦ Πρώτου ὡς μίαν συναισθηματικήν τιμήν καί ἀρχήν ἑνός καταλόγου. Ὅμως, τοῦτό ἐστιν ὁ Πρῶτος κατά τήν ἡμετέραν Ἐκκλησιολογίαν; Ὁ Πρῶτος, Θεοφιλέστατον τέκνον, εἶναι ὄντως ὁ ἐλθών διακονῆσαι καί οὐχί διακονηθῆναι. Τί σημαίνει, ὅμως, διακονία; Διακονία εἶναι μία ταπεινοσχημία, ἀγαπολογία, ραστώνη, ἀδράνεια, ἐγκατάλειψις τῶν παραδεδομένων, ἀπώλεια συνειδήσεως καί ἄλλα πολλά παρόμοια; Οὐδόλως! Αἱ εὐθύναι διά τόν Κωνσταντινουπόλεως εἶναι τοσοῦτον συνυφασμέναι μετά τοῦ Γολγοθαίου Θρόνου αὐτοῦ, ὥστε δέν δύναται νά εἶναι ὁ Κωνσταντινουπόλεως τῆς Ἐκκλησίας ἄνευ αὐτῶν. Διό καί ὡς διάκονος πιστός τῶν ἱερῶν καί τῶν ὁσίων, οὐδέποτε ἠμπορεῖ νά ἀπεμπολῇ αὐτήν τήν ἰδιοσυγκρασίαν καί αὐτοσύστασιν τοῦ πανιέρου Θεσμοῦ, ὅν ἐπ᾽ ὤμων μετ᾽ αὐταπαρνήσεως φέρει.
Αὐτοῦ τοῦ Θρόνου εἷς ἐκ τῶν Ἐπισκόπων καθίστασαι ἀπό τῆς σήμερον καί σύ, Θεοφιλέστατε, ἐκλεγείς πρότριτα διά τῆς τιμίας ψήφου τῆς περί ἡμᾶς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου, ἡμετέρᾳ Πατριαρχικῇ φιλοτιμίᾳ καί προβλήσει.
Καί ἡ ἐκλογή σου συνδέεται ἀρρήκτως μετά μιᾶς ἐκ τῶν δυσαριθμήτων εὐθυνῶν τοῦ Κωνσταντινουπόλεως ἐπί τῆς σεβασμίας αὐτοῦ ὁλκάδος. Ἡ ἐκλογή σου, ὡς καί τοῦ μετ᾽ οὐ πολύ χειροτονηθησομένου ἁγίου Δορυλαίου, συνδέεται μέ τήν ἔκφρασιν τῶν Πατριαρχικῶν ἱεροκανονικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν εὐθυνῶν ἐπί τῶν ἑκασταχοῦ Πατριαρχικῶν καί Σταυροπηγιακῶν Μονῶν.
Εἰς αὐτήν τήν προλεχθεῖσαν ἑνοποιοῦσαν χαρισματοθεσμικήν λειτουργίαν τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐντάσσεται ὁ θεσμός, ἤ, κάλλιον εἰπεῖν, τό ἅγιον ἔθος τῶν Πατριαρχικῶν Σταυροπηγίων, μαρτυρουμένων εἰς τήν συνείδησιν καί πρᾶξιν τῆς Ἐκκλησίας «ἐξ ἀμνημονεύτων χρόνων καί μέχρι τοῦ νῦν» (Γ. Ράλλη – Μ. Ποτλῆ, Σύνταγμα ΙΙ, 41). Ἡ τοιαύτη ἀναγκαιότης ὑπάρξεως τῶν Πατριαρχικῶν Σταυροπηγίων ἐν τῷ ἐκκλησιαστικῷ Σώματι ἐκλαμβάνεται ὑπό πολλῶν ὡς ἡγεμονική τάσις καί ὑπεροπτική διάθεσις τῆς Ἀποστολικῆς Καθέδρας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀλλ᾽ ἐν τοῖς πράγμασιν ἀποδεικνύεται τό θυσιαστικόν καί κενωτικόν ἦθος αὐτῆς, καθώς οὕτω διεσώθη ἕως τῶν ἡμερῶν ἡμῶν ὁ μοναχισμός. Διό καί προνοητικῶς ὁ Πατριάρχης «…κατά πᾶσαν τήν Οἰκουμένην σχεδόν πατριαρχικά καταγράφεται καί δίδωσι σταυροπήγια» (Γ. Ράλλη – Μ. Ποτλῆ, Σύνταγμα ΙV, 535) ἤ, ὅπως κωδικοποιεῖ ἐναργῶς ἡ Ἐπαναγωγή τοῦ νόμου: «Τῷ δέ Κωνσταντινουπόλεως προέδρῳ ἔξεστι καί ἐν ταῖς τῶν ἄλλων θρόνων ἐνορίαις, ἐν αἷς οὐκ ἔστι προκαθιέρωσις ναοῦ, σταυροπήγια διδόναι» (τίτλ. ΙΙΙ, 10).
Ζητεῖται ὅμως ἐσχάτως νά περιγράψωμεν αὐτάς τάς εὐθύνας, τά κατ᾽ ἄλλους προνόμια ἡμῶν, αὐτήν τήν ἔκφανσιν τῆς ἑνότητος εἰς τό καθόλου τῆς Ἐκκλησίας, ὥστε νά τά προστατεύσουν ἀπό τάς τυχόν ἀμφισβητήσεις διά τῆς περιχαρακώσεώς των ὑπό τό πολιτειακόν κῦρος! Ὅμως, Θεοφιλέστατε, ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως εἶδε πολλάκις τήν ἱεροκανονικήν αὐτῆς διάστασιν νά περιθριγκώνεται καί νά ἐγκλωβίζεται ἐντός τῆς ἐφημέρου ἐγκοσμιότητος καί ὄπισθεν τῆς προβαλλομένης προστασίας τῶν δικαίων αὐτῆς νά καλύπτεται οὐχί τό δι᾽ αὐτήν ἀνιδιοτελές ἐνδιαφέρον, ἀλλά ἡ διάθεσις περιορισμοῦ τῆς πηγῆς τοῦ εὐσεβοῦς ἡμῶν Γένους.
Διό καί ἀπαντῶμεν ὅτι δέν ὑπεισερχόμεθα εἰς διαδικασίαν περιγραφῆς καί καταγραφῆς μιᾶς πρός μίαν τῶν εὐθυνῶν τοῦ ἡμετέρου Θρόνου, διότι πῶς δύναται νά ἐπιμετρηθῇ τό μέγεθος τῆς φιλανθρωπίας τοῦ Θεοῦ ἐκδηλουμένης διά τῆς ἐκκλησιαστικῆς πράξεως καί ζωῆς, καί, ἐξ ἑτέρου, ἡμεῖς βιοῦμεν τήν Ἐκκλησίαν καί τά ἐν αὐτῇ ὡς θαῦμα, καί τό θαῦμα καταλογογραφούμενον ἀπόλλυσι τήν ἑαυτοῦ δύναμιν καί ἀπολήγει εἰς ἐγκόσμιον γεγονός. Τό θαῦμα, τό μυστήριον, δέν ὁρίζεται, διότι τότε περιορίζεται.
Ἁπλῶς σημειοῦμεν ἐνταῦθα μετ᾽ ἐμφάσεως ὅτι τυγχάνει αὐτονόητος ἡ ἀπαραμείωτος διαφύλαξις τῆς πατρικῆς καί Πατριαρχικῆς μερίμνης ἐφ᾽ ὅλων τῶν ἀνά τήν Οἰκουμένην Πατριαρχικῶν Μονῶν, οὐχί μόνον ἐκ τῶν ἐπί μέρους θεσμικῶν προβλέψεων, ἀλλ᾽ ἐκ φυσικοῦ χρέους καί πίστεως, χρέους καί πίστεως, ἡ ὁποία μεταλαμπαδεύεται χαρισματικῶς ἀπό Πατριάρχου εἰς Πατριάρχην. Ἡ μέριμνα αὕτη ὑπάρχει διαρκής καί ζῶσα, καί ἐκφράζεται τόσον εἰς τά κατά καιρούς ἐκδοθέντα Σιγίλλια καί ἕτερα συναφῆ κείμενα, ὅσον καί διά τῆς ἑκάστοτε ἐκδηλουμένης βουλήσεως τοῦ Πατριάρχου, ὅστις καί αὐθεντικῶς ἑρμηνεύει καί ἐπιλύει τά κατά καιρούς σημειούμενα ἄπορα καί τυχόν ἀδιευκρίνηστα. Ὡσαύτως δηλοῦμεν ὅτι οὐδόλως ἀποστρεφόμεθα τήν ἐπιθυμητήν συμπόρευσιν τῆς πολιτειακῆς νομιμότητος μετά τῆς ἐκκλησιαστικῆς πράξεως.
Ἔχε, λοιπόν, πρό ὀφθαλμῶν σου τό ἑξῆς: θέλεις νά συνδιακονῇς τάς εὐθύνας τοῦ Κωνσταντινουπόλεως καί τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας; Μένε ἐν τῇ συνεχίσει τῆς Ἱστορίας. Ποίας ἱστορίας; Ἐκείνης ἥτις προῆγε τήν κατά πνεῦμα δόξαν αὐτοῦ, καί οὐχί τῆς προωθησάσης μίαν ἐπιφανειακήν ἑνότητα. Μή χάσῃς τήν παράδοσιν τῶν μακαρίων Πατέρων! Ἔσο μελετητής καί ἐφαρμοστής τῶν παλαιοτάτων κειμένων, τά ὁποῖα καταγράφουν τήν θυσίαν καί τό ἄχθος αὐτῆς. Μή παύσῃς βουλευόμενος καί βουλόμενος μετά πάθους, μετ᾽ ἀφοσιώσεως, μετά λογισμοῦ καί ὀνείρου, εἰς πᾶσαν στιγμήν τοῦ βίου σου, τό πῶς θά διακονήσῃς τήν ἐν τῷ μικρῷ Φαναρίῳ ὑποστασιαζομένην Μεγάλην Ἐκκλησίαν. Καί θά τήν διακονῇς διά τῆς εὐθυπλοΐας τῆς ἀνατεθείσης σοι ἡγουμενίας τῆς καθ᾽ ἡμᾶς Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καί Σταυροπηγιακῆς Μονῆς τοῦ Γουβερνέτου, τῆς οὕτω καλουμένης τῆς Κυρίας τῶν Ἀγγέλων, διά τῆς διακονίας τῶν ἀδελφῶν, διά τῆς ἐπαγρυπνήσεως ἐπί τῶν εὐθυνῶν τοῦ Φαναρίου, διά τῆς λειτουργικῆς διακονίας τῶν ἀδελφῶν τῆς ὡσαύτως Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καί Σταυροπηγιακῆς Μονῆς Χρυσοπηγῆς, τήν ὁποίαν διακονίαν σοι ἀναθέτομεν ὡς ὁ κυριάρχης αὐτῆς ἐπίσκοπος. Φύλαξον ἀλώβητον τόν σύνδεσμον τῆς ἀγάπης καί ταυτότητος μετά τῆς καθ᾽ ἡμᾶς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας καί ἐπαύξησον αὐτόν καί τήν ὑπαρκτικήν ἀναφοράν καί προοπτικήν, καθώς ταῦτα οὐδόλως εἶναι ἐθιμικά καί περιγραφικά στοιχεῖα, ἀλλ᾽ ὀντολογική καί εὐχαριστιακή ἀλήθεια. Καί καθ᾽ ὅσον θά ἀναμιμνήσκεσαι καί θά μνημονεύῃς διαρκῶς ἐν ταῖς ἱεραῖς ἀκολουθίαις καί τοῖς εἰθισμένοις καιροῖς μόνου αὐτοῦ τοῦ Πατριαρχικοῦ ὀνόματος, ὁ σύνδεσμος καί ἡ ἀναφορά αὕτη θά γίνεται ὁλονέν καί περισσότερον ἄλκιμος καὶ ἀδιάστατος.
Ὁ συνδυασμός ἐν τῷ προσώπῳ τῆς ὑμετέρας Θεοφιλίας τῆς ἰδιότητος τοῦ Ἡγουμένου μιᾶς Πατριαρχικῆς Μονῆς καί ἐν ταυτῷ τοῦ ἀξιώματος τοῦ βοηθοῦ Ἐπισκόπου τοῦ Πατριάρχου σου, προσεπιδηλοῖ ἔτι περισσότερον τήν κανονικήν ἐξάρτησιν καί σχέσιν Σταυροπηγιακῶν Μονῶν καί Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὅπως αὕτη περιεγράφη δι᾽ ὀλίγων ἐν τοῖς πρόσθεν. Λέγομεν ἐν τέλει, πληροφόρησον τήν διακονίαν σου διά τῆς συνειδητοποιήσεως, λόγοις καί ἔργοις, ὅτι ἀπό τῆς σήμερον καθίστασαι ἐπίσκοπος τῆς Μεγάλης Ἐκκλησίας. Ἡ καλλιέργεια αὐτοῦ τοῦ φρονήματος θέλει διδάξει καί ὁδηγήσει σε εἰς πᾶσαν εὐάρεστον ἐνέργειαν, ἐπισπωμένην τήν εὐαρέσκειαν αὐτῆς. Ἔσο εὐγενής, ταπεινός, ὅλως πρόθυμος, γνώριζε ὅτι ἡ εὐθύνη σου περιλαμβάνεται καί περιορίζεται ἐντός τῆς Μονῆς σου καί ὅπου σοῦ ἀναθέτει ἡ Μήτηρ Ἐκκλησία. Μή μεταποιῇς τό Μοναστήριον εἰς ἐνορίαν. Αἱ ἐνορίαι ἀνήκουν εἰς τόν ἐπιτόπιον κυριάρχην ἐπίσκοπον, τόν Ἱερώτατον Μητροπολίτην Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου κ. Δαμασκηνόν, τόν σεμνόν καί ταπεινόν καί σεβόμενον, ὡς καί σύ, τήν Μητέρα καί τροφόν ὅλων ἡμῶν ἐνταῦθα Ἐκκλησίαν. Μή διεκδικῇς ποιμαντικήν δρᾶσιν, πλήν αὐτῆς τῶν προσερχομένων εἰς τήν ἐξομολόγησιν, μή μεταφέρῃς τόν κόσμον εἰς τήν Μονήν, ἀλλ᾽ εὐλόγησον διά τοῦ τρόπου τῆς νοερᾶς προσευχῆς, τούς ἀναπαυομένους εἰς τό ὠμοφόριόν σου. Ἀνάπαυσον τήν καρδίαν καί τό γῆρας τοῦ πολιοῦ καί σεβαστοῦ Γέροντός σου καί λίαν τετιμημένου ἀδελφοῦ Ἱερωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης κ. Εἰρηναίου.
Τό λοιπόν, Θεοφιλέστατε, ἅγιε Εὐμενείας, λάβε τήν Θείαν Χάριν. Καί γίνου εὐπειθής ἐνώπιον τοῦ ἐν εὐμενείᾳ κρίναντός σε Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καί εἰρηναῖος εἰς τά τῆς καθ᾽ ἡμέραν ἀναστροφῆς σου, καί οὐχί εἰς τά τῆς Ἐκκλησίας ἀπαράγραπτα δίκαια. Πορεύου καί ἔρχου καί ἴδε τόν βουληθέντα ἐποφθῆναι, παιδίον νέον, τόν πρό αἰώνων Θεόν.