* * *
Ἐλλογιμώτατοι, κύριε Κοσμῆτορ, κύριοι Πρόεδροι τῶν δύο Τμημάτων, Καθηγηταί καί Καθηγήτριαι,
Ἀξιότιμα μέλη τοῦ λοιποῦ προσωπικοῦ τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς,
Ἀγαπητοί φοιτηταί, ἀγαπηταί φοιτήτριαι,
Ἐκλεκτοί παρόντες,
Μέ πολλήν χαράν ἀπευθυνόμεθα ἐκ Φαναρίου πρός ὑμᾶς κατά τήν τελετήν ὑποδοχῆς τῶν νέων φοιτητῶν καί φοιτητριῶν τῶν δύο Τμημάτων τῆς ἱστορικῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Ἐθνικοῦ καί Καποδιστριακοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, εὐχόμενοι ἐκ μέσης καρδίας εἰς τούς φερέλπιδας Νεοεγγραφέντας «Καλή ἀρχή» καί εὔκαρπον πορείαν εἰς τάς σπουδάς των.
Εἰσέρχεσθε, προσφιλέστατα τέκνα ἐν Κυρίῳ, εἰς τό Πανεπιστήμιον, εἰς ἕνα χῶρον μέ πολλᾶς καί ὑψηλάς ἀπαιτήσεις. Καί ἐδῶ τό μυστικόν τῆς ἐπιτυχίας εἶναι ἡ ἀγάπη δι᾿ αὐτό το οποίον πράττετε, ἡ μελέτη καί ἡ ἐργατικότης, ἡ ὑπευθυνότης καί ἡ βεβαιότης ὅτι τό ἔργον τό ὁποῖον θά κληθῆτε νά ἐπιτελέσετε κατέχει περίοπτον θέσιν εἰς τήν κλίμακα καί τήν ἱεραρχίαν τῶν ἀξιῶν. Ἡ συγκομιδή ἐξαρτᾶται πάντοτε ἀπό τό μέγεθος τῆς σπορᾶς καί ἀπό τήν ἐπαγρύπνησιν καί τήν φροντίδα κατά τήν ἀνάπτυξίν της. Ἡ ζωή καί ἡ πεῖρα ἐπιβεβαιώνουν τόν λόγον τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «Ὁ σπείρων φειδομένως, φειδομένως καί θερίσει, καί ὁ σπείρων ἐπ᾿ εὐλογίαις ἐπ᾿ εὐλογίαις καί θερίσει» (Β’ Κορ. θ’, 6).
Εἰς τήν ὀρθήν προσπάθειαν αὐτήν ἀρωγοί καί μέντορές σας θά εἶναι οἱ καθηγηταί καί αἱ καθηγήτριαί σας, πού ὄντως ἐπιτελοῦν μίαν «ἁγίαν ἀποστολήν». Ἰδιαιτέρως εἰς τόν κλάδον σας, ἡ σχέσις διδασκάλου καί μαθητοῦ ἀπαιτεῖ περισσότερα ἀπό ὅσα περιλαμβάνει τό δίδυμον «ἐκπαιδευτικός – ἐκπαιδευόμενος». Ἰσχύουν ἐδῶ κατ᾿ ἐξοχήν ὅσα ἀνέφερεν ὁ «φιλόσοφος τῆς σχέσεως» Martin Buber: Εἰς τό γνησίως προσωποκεντρικόν παιδευτικόν περιβάλλον, γράφει, κάθε ὥρα διδασκαλίας περιλαμβάνει ἀμοιβαίας ἐκπλήξεις διά διδάσκοντα καί διδασκομένους. Εἶναι ἀδύνατον τό μάθημα καί ἡ διδασκαλία νά ἐπαναλαμβάνωνται πανομοιότυπα ὡς «ὑπόθεσις ρουτίνας».
Ἡ θεολογική ἐργασία, ἡ ὁποία θά εἶναι τό κέντρον τῆς ζωῆς σας κατά τά προσεχῆ ἔτη, ἔχει δύο ὄψεις καί διαστάσεις. Εἶναι, πρῶτον, ἐπιστημονική μελέτη καί γνῶσις τῶν μνημείων τῆς χριστιανικῆς μας παραδόσεως, αὐτῆς τῆς τιμαλφεστάτης καί τεραστίας εἰς ὄγκον πνευματικῆς και πολιτισμικῆς παρακαταθήκης, ἐνασχόλησις, ἡ ὁποία δέν εἶναι δυνατόν νά ἀγνοῇ τό κυρίαρχον σήμερον παράδειγμα ἐπιστημονικότητος. Καί, δεύτερον, μετά τήν, κατά τό ἐφικτόν, οἰκείωσιν τῶν θησαυρῶν αὐτῶν, ἡ θεολογία εἶναι διάλογος μέ τόν σύγχρονον ἄνθρωπον, τόν πολιτισμόν καί τούς πολιτισμούς του, προσπάθεια ἀπαντήσεως, ἐπί τῇ βάσει τῶν χριστιανικῶν ἀρχῶν, εἰς τάς ὑπαρξιακάς ἀναζητήσεις του. Αὐτό προϋποθέτει, βεβαίως, νά γνωρίζωμεν τόν ἑκάστοτε σύγχρονον ἄνθρωπον, τά ἀδιέξοδα καί τούς πόθους του, «νά μιλοῦμε τή γλῶσσα του», ὥστε νά εἴμεθα εἰς θέσιν νά μεταφράσωμεν εἰς αὐτήν τό μήνυμα τοῦ Εὐαγγελίου, διά νά εἶναι κατανοητόν εἰς αὐτόν.
Ὅλα αὐτά, προϋποθέτουν, αὐτονοήτως, ὅτι ὁ θεολόγος μετέχει εἰς τό ἐκκλησιαστικόν γεγονός, ζῇ ὁ ἴδιος ἐκ Χριστοῦ, ἐν Χριστῷ καί εἰς Χριστόν, διά νά θεολογῇ «ἁλιευτικῶς», δηλαδή ὑπαρξιακῶς, μέ στόχον νά ἐγγίσῃ τήν καρδίαν τῶν συνανθρώπων του. Χωρίς αὐτήν τήν δέσμευσιν, θεολογοῦμεν μόνον «ἀριστοτελικῶς», ἀντικειμενοποιοῦμεν τό ἐκκλησιαστικόν γεγονός καί εἴμεθα, τρόπον τινά, «θρησκειολόγοι τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀπεκάλεσεν αὐτήν τήν μορφήν θεολογίας «τεχνολογίαν». Ὁ δέ Διάδοχος Φωτικῆς ἔγραψεν: «Οὐδέν πτωχότερον διανοίας, ἐκτός Θεοῦ φιλοσοφούσης τά τοῦ Θεοῦ».
Διά τῆς ὀρθῆς σπουδῆς τῆς Θεολογίας, εἴμεθα βέβαιοι, προσφιλέστατα τέκνα, ὅτι ἀνοίγεται εἰς ὑμᾶς εὐρύτατον πεδίον δράσεως καί μαρτυρίας. Ὁ διαχριστιανικός διάλογος προήγαγε τήν ἐπικοινωνίαν καί τήν συνεργασίαν τῶν Χριστιανῶν. Ὅμως, ὑπολείπονται πάμπολλα ἀκόμη καθ᾿ ὁδόν πρός τήν χριστιανικήν ἑνότητα. Ἐσεῖς πρέπει νά συνεχίσετε τήν προσπάθειαν αὐτήν. Κρίσιμον τομέα ἀποτελεῖ καί ἡ προσέγγισις καί ἀλληλοκατανόησις τῶν θρησκειῶν. Γνωρίζετε, ὅτι αἱ θρησκεῖαι δύνανται καί ὀφείλουν νά συμβάλουν εἰς τήν ὑπόθεσιν τῆς εἰρήνης καί τῆς καταλλαγῆς. Ὅμως, συχνά ἐμφανίζονται εἰς τό προσκήνιον ὡς φορεῖς ἑνός φονταμενταλισμοῦ, ὁ ὁποῖος τροφοδοτεῖ τήν ἔντασιν καί τήν βίαν. Ἡ θεολογική σας σπουδή θά ἀναδείξῃ τήν εἰρηνοποιητικήν διάστασιν τῆς θρησκευτικῆς πίστεως καί θά σᾶς ἀνοίξῃ δρόμους διά τόν καλόν ἀγῶνα «ὑπέρ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου», εἰρήνης, ἡ ὁποία εἶναι δῶρον τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ἀπαιτεῖ ὅμως καί τήν ἀνθρωπίνην συνεργίαν, συνεχῆ προσπάθειαν καί ἄγρυπνον ἐπιφυλακήν διά τήν πραγματοποίησιν καί διαφύλαξίν της.
Τρίτον, καί λίαν σημαντικόν πεδίον δραστηριοποιήσεως διά τόν θεολόγον, εἶναι ἡ συνάντησις καί ὁ διάλογος μέ τόν σύγχρονον κόσμον καί ἡ διατύπωσις τῆς χριστιανικῆς προτάσεως ζωῆς ὡς συμβολῆς εἰς τήν κατά Χριστόν μεταμόρφωσίν του. Ἡ ἐσωστρέφεια, ὡς ἀδιαφορία διά τήν ἱστορίαν καί τόν πολιτισμόν, ὄχι μόνον δέν ἀποτελεῖ συνεπῆ στάσιν διά τόν Χριστιανόν, ἀλλά εἶναι ἀντίθετος πρός τόν ἐν Χριστῷ προορισμόν του, νά λειτουργῇ, κατά τόν λόγον τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, ὡς «τό ἅλας τῆς γῆς», ὡς «τό φῶς τοῦ κόσμου», ὡς «ὁ λύχνος ἐπί τῆς λυχνίας». Ἐσεῖς, ἀγαπητοί φοιτηταί καί φοιτήτριαι, καλεῖσθε, ἐντός ἑνός τεχνοκρατουμένου, οἰκονομοκεντρικοῦ καί ἀτομικιστικοῦ κοινωνικοῦ καί πολιτισμικοῦ περιβάλλοντος, νά ἐπικαιροποιῆτε καί νά ἀναδεικνύετε τάς φιλοθέους καί φιλανθρώπους παραδόσεις τῆς Ὀρθοδοξίας, τόν πολιτισμόν τοῦ προσώπου καί τῆς ἀλληλεγγύης.
Μέ αὐτάς τάς σκέψεις καί μέ πολλήν στοργήν, εὐχόμεθα «Καλή πρόοδο» εἰς ὅλους ἐσᾶς, οἱ ὁποῖοι συνδέετε πλέον τό μέλλον σας μέ τήν θεολογίαν. Νά συζητῆτε καί νά συνεργάζεσθε μέ τούς παλαιοτέρους συμφοιτητάς σας. «Καλό πτυχίο», δι᾿ ἐσᾶς, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά. Νά σέβεσθε καί νά «ἐκμεταλλεύεσθε», μέ τήν καλήν ἔννοιαν, τήν σοφίαν καί τήν πεῖραν τῶν διδασκάλων σας. Αὐτοί, μαζί μέ τούς λοιπούς ἐργαζομένους εἰς τήν Σχολήν, εἶναι τό στήριγμά σας.
Δεόμεθα τοῦ πανδώρου Θεοῦ, νά χαρίζῃ εἰς ὅλους σας ὑγείαν καί κάθε ἄνωθεν εὐλογίαν κατά τό νέον ἀκαδημαϊκόν ἔτος καί εἰς πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς σας, ἐπικαλούμενοι ἐφ᾿ ὑμᾶς τήν ζείδωρον χάριν καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ τῆς ἀγάπης.
