* * *

Ἐλλογιμώτατοι Συντονιστές καί Συντονίστριες Ἐκπαί-δευσης Ἐξωτερικοῦ,

Ἐλλογιμώτατοι ἐκπαιδευτικοί,

Ἐκλεκτοί συμμετέχοντες,

Προσφιλέστατοι μαθητές, ἀγαπητές μαθήτριες, 

Χαιρετίζουμε τήν ἀποψινή διαδικτυακή ἐκδήλωση, μέ ἀφορμή τήν Παγκόσμια Ἡμέρα Ἑλληνικῆς Γλώσσας, πού διοργανώνεται ἀπό τά Συντονιστικά Γραφεῖα Ἐκπαίδευσης Ἐξωτερικοῦ καί εἶναι ἀφιερωμένη στά σχολεῖα ἑλληνό-γλωσσης ἐκπαίδευσης ἐκτός Ἑλλάδος, τά ὁποῖα συμβάλλουν στήν ἀνάπτυξη καί διάδοση τῆς Ἑλληνοφωνίας. 

Ἡ ἑλληνική γλῶσσα ἀποτελεῖ ἀνεκτίμητο δῶρο ἑνός ἰδιοφυοῦς ἱστορικοῦ λαοῦ πρός τήν ἀνθρωπότητα, γλῶσσα σμιλεμένη, ὅπως γράφει ὁ Ἐντιμολογιώτατος καθηγητής Γεώργιος Μπαμπινιώτης, «ἐπί 30 καί πλέον αἰῶνες στήν ἔκφραση λεπτῶν ἐννοιῶν τῆς φιλοσοφίας καί τῆς ἐπιστήμης, ἁδρῶν ἐννοιῶν τοῦ πολιτικοῦ λόγου καί τῶν πολιτειακῶν θεσμῶν, σύνθετων ἐννοιῶν τοῦ εὐαγγελικοῦ λόγου καί τῆς πατερικῆς θεολογίας, καθώς καί βαθιῶν στοχαστικῶν ἐννοιῶν τοῦ ἀρχαίου δράματος, τῆς πεζογραφίας καί τῆς ποίησης». Ἑλληνικές λέξεις ἐκφράζουν θεμελιώδη στοιχεῖα καί ἔννοιες τοῦ παγκόσμιου πολιτισμοῦ καί τῶν ἐπιστημῶν. Τά ἔργα τοῦ Πλάτωνα καί τοῦ Ἀριστοτέλη, τῶν Τραγικῶν, τοῦ Θουκυδίδη καί ἄλλων σπουδαίων ἐκπροσώπων τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς διανόησης κοσμοῦν τίς βιβλιοθῆκες τοῦ κόσμου, μελετῶνται, συζητοῦνται καί ἐμπνέουν. Ἡ Καινή Διαθήκη γράφτηκε στήν Ἑλληνική, ἡ ὁποία θά παραμείνει διαχρονικά ἡ μητρική γλῶσσα τοῦ Χριστιανισμοῦ. 

Ἡ γλῶσσα μας λειτούργησε ἐπί αἰῶνες ὄχι μόνον ὡς μέσο ἐπικοινωνίας, ἀλλά καί ὡς «φορέας ἠθικῶν ἀξιῶν». Ἡ Ἑλληνική ἀναφέρεται πρωτίστως στήν οὐσία τῶν πραγμάτων καί ὄχι ἁπλῶς στή χρησιμότητά τους, ἔχει δηλαδή ἐγγενῶς φιλοσοφική ὑφή. Θεωροῦμε ἐξαιρετικά σημαντικό γιά τήν ἱστορία καί τή διαμόρφωση τῆς ταυτότητας τοῦ Χριστιανισμοῦ καί γιά τήν ἐξέλιξη τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ γενικώτερα, τό γεγονός ὅτι οἱ μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, διά μέσου τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, ἐξέφρασαν μέ ὑπέροχο τρόπο τήν ἐμπειρία τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας καί πέτυχαν τή σύζευξη Ἑλληνισμοῦ καί Χριστιανισμοῦ. Τά ἔργα τῶν Πατέρων, ὅπως καί τά λειτουργικά καί ὑμνολογικά κείμενα τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀποτελοῦν ἐγκώμιο στή δύναμη καί τήν ὀμορφιά τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας. «Ἄν εἶναι νά προκόψουμε σά λαός», σημειώνει ὁ Ζήσιμος Λορεντζάτος, «δέ θά μπορέσουμε νά τό κατορθώσουμε μακριά ἀπό τήν πίστη μας καί τή γλῶσσα μας. Μονάχα μέσα ἀπό αὐτά τά δύο μπορεῖ νά φυτρώσει κάτι ἀληθινό. Μονάχα μέσα ἀπό αὐτά τά δύο σωθήκαμε ὥς σήμερα καί μονάχα μέσα ἀπό αὐτά τά δύο θά σωθοῦμε αὔριο».

Ἡ σύγχρονη ἑλληνική γλῶσσα εἶναι, ὅπως ἔλεγε ὁ Γεώργιος Θεοτοκᾶς, «κόρη ἀπό μεγάλη γενιά». Δέν εἶναι δυνατόν, στό ὄνομα τεχνητῶν διαχωρισμῶν καί ἄγονων ἰδεολογικῶν ἀντιπαραθέσεων, ἡ Νέα Ἑλληνική νά ἀποκόπτεται ἀπό τό παρελθόν καί τίς βαθιές ρίζες της. «Τό κόψιμο τῶν ριζῶν» στή Δημοτική εἶναι λάθος τραγικό, διαβάζουμε στό κείμενο «Τό Ἅγιον Ὄρος καί ἡ παιδεία τοῦ Γένους μας: «Νά μήν ἀφήνει νά τραφεῖ ἡ γλῶσσα ἀπό τίς ρίζες τῶν χιλιάδων ἐτῶν πού προηγοῦνται. Σάν νά μπορεῖ νά ζήσει τό δέντρο χωρίς ρίζες», τονίζεται. Σημαντική εἶναι ἡ συμβολή συγχρόνων μεγάλων ποιητῶν καί πεζογράφων μας στήν ἀνάδειξη τοῦ πλούτου καί τῆς ἐκφραστικῆς πληρότητας τῆς γλώσσας μας. 

Πολλά ἐξαρτῶνται ἀπό τήν ὀρθή ὀργάνωση τῆς διδασκαλίας τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καί λογοτεχνίας στόν χῶρο τῆς παιδείας, ἡ ὁποία ἀποκτᾷ ἰδιαίτερη σημασία στήν ἐποχή μας, ὅπου κυριαρχεῖ μία χρησιμοθηρική ὀργάνωση τῆς ἐκπαίδευσης. Ἡ γλῶσσα, ἡ λογοτεχνία, ἡ φιλοσοφία καί τά ἄλλα ἀνθρωπιστικά μαθήματα ἀποτελοῦν πρόσφορα καί ἀπαραίτητα μέσα πνευματικῆς καλλιέργειας καί διαμόρφωσης τοῦ ἀνθρώπινου χαρακτῆρα. Ἡ γνώση πού προσφέρουν ἐξανθρωπίζει, ἀντιστέκεται στή δημιουργία τῶν «μονοδιάστατων ἀνθρώπων» καί διασφαλίζει ὅτι ἡ παιδεία, ἡ ὁποία ἀναφέρεται πάντοτε σέ αὐτό πού ὀφείλει νά εἶναι ὁ ἄνθρωπος, σέ ἰδανικά καί μετάδοση ἀξιῶν, δέν θά περιοριστεῖ σέ ἕνα «ἁπλό ἀξεσουάρ» μίας ὠφελιμιστικῆς καί πρακτικιστικῆς ἐκπαίδευσης. Μέσα ἀπό κείμενα πού ἀντικατοπτρίζουν τίς πνευματικές ἀναζητήσεις κάθε ἐποχῆς, ἀναδεικνύονται οἱ βαθύτερες ἀλήθειες τῆς ζωῆς, πέρα ἀπό τή διάχυτη προτεραιότητα τῶν μέσων καί τήν ψυχρή λογική τῶν στατιστικῶν δεδομένων καί τῶν οἰκονομικῶν δεικτῶν. 

Πιστεύουμε ὅτι καί τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, μέ τήν παιδαγωγικῶς καί θεολογικῶς ὀρθή διδασκαλία του, μπορεῖ νά βοηθήσει τά παιδιά στή σχέση τους μέ τήν ἑλληνική γλῶσσα, ἀφοῦ συμβάλλει στήν ἀνάπτυξη ὑγιοῦς αἰσθητηρίου γιά τά οὐσιώδη τῆς ζωῆς, τήν ὀμορφιά, τό μυστήριο, τήν ἀλήθεια, τήν πνευματική ἐλευθερία, φέρνει τούς νέους ἀντιμέτωπους μέ τά πιό κρίσιμα ἐρωτήματα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης, τούς ὁδηγεῖ στό νά ἀνακαλύψουν καί νά ἀγαπήσουν τήν πολιτιστική μας κληρονομιά πού εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένη μέ τήν Ὀρθοδοξία, γιά τήν ὁποία ἡ συνάντηση μέ τόν Ἑλληνισμό καί τήν ἑλληνική γλῶσσα δέν εἶναι, ὅπως ἔλεγε ὁ μεγάλος θεολόγος τοῦ 20οῦ αἰώνα π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, ἕνα «ἁπλό ἐπεισόδιο»,  ἀλλά «μόνιμη διάσταση καί κατηγορία» τῆς ταυτότητάς της. 

Ἀγαπητοί συμμετέχοντες στήν ἐκδήλωση,

Ἡ καλλιέργεια τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας ἀνήκει στό κέντρο τῆς παιδείας τοῦ Γένους. Ὅπου διδάσκεται ἡ γλῶσσα μας μεταδίδεται ἕνα ὑψηλό πολιτισμικό ἀγαθό, ἦθος γνήσιας ἐλευθερίας καί ἀνθρωπιᾶς, ἡ ἀξία τοῦ ὁποίου ἀποκαλύπτεται ἰδιαιτέρως σήμερα, στήν ἐποχή τῆς κυριαρχίας τῶν νέων τεχνολογιῶν στήν ἐκπαίδευση καί σέ ὅλες τίς διαστάσεις τῆς ζωῆς. Χωρίς νά ἀμφισβητοῦμε τίς νέες προοπτικές πού προσφέρουν οἱ ἠλεκτρονικοί ὑπολογιστές καί τό διαδίκτυο στή διαδικασία διδασκαλίας καί μάθησης, στήν πληροφόρηση καί τήν ἐπικοινωνία, θεωροῦμε ὅτι, ὑπό τίς νέες πολιτισμικές συνθῆκες, ἡ σωστή διδασκαλία τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καλεῖται νά διαδραματίσει οὐσιαστικό ρόλο στή διαμόρφωση τῆς ἰδιοπροσωπία μας. Γιά τόν λόγο αὐτό, ἀξίζει ἰδιαίτερος ἔπαινος σέ ἐκείνους πού εἶχαν τήν ἔμπνευση καί τήν πρωτοβουλία ὀργάνωσης αὐτῆς τῆς ὡραίας διαδικτυακῆς ἐπικοινωνίας, ἡ ὁποία θά συμβάλει στήν ἀνάδειξη τῆς μοναδικῆς προσφορᾶς τῆς γλώσσας μας στόν πολιτισμό καί τῆς σημασίας τῆς ἀνά τήν οἰκουμένην διδασκαλίας της. 

Σέ αὐτό τό πνεῦμα, εὐχόμενοι κάθε ἐπιτυχία στήν παροῦσα ἐκδήλωση, ἀπονέμουμε σέ ὅλους σας τήν Πατριαρχική μας εὐλογία καί ἐπικαλούμεθα ἐπί τούς διοργανωτές, τούς ὁμιλητές, ὅλους τούς συμμετέχοντες, καί γιά τούς νέους καί τίς νέες μας μέ ἰδιαίτερη στοργή, τή χάρη καί τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ τῶν θαυμασίων, πού διαρκῶς εὐεργετεῖ τό Γένος μας.

Εὐχαριστοῦμε γιά τήν προσοχή  καί τήν ἀγάπη σας.

Καλό Τριώδιο! Καλή Σαρακοστή!