* * *
Ἱερώτατοι ἀδελφοί ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
Ἐξοχώτατε κ. Ὑπουργέ μέ τήν τιμίαν συνοδείαν σας,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
Σήμερα τό πρωί στήν ἀκολουθία τῆς Ἀποκαθηλώσεως εἴδαμε τόν ἀπό Ἀριμαθαίας Ἰωσήφ, «εὐσχήμονα βουλευτήν», καί τόν Νικόδημο, τόν κρυφό μαθητή τοῦ Κυρίου, νά ἀποκαθη-λώνουν ἀπό τόν Σταυρό τόν Χριστό «νεκρόν καί γυμνόν», νά Τόν τυλίγουν «σινδόνι καθαρᾷ» καί παράλληλα ἀκούσαμε τόν γοερό θρῆνο τῆς Παναγίας Μητέρας Του καί τῶν μαθητριῶν Του. Ἀπόψε, «τῷ ἁγίῳ καὶ μεγάλῳ Σαββάτῳ, τὴν θεόσωμον Ταφήν, καὶ τὴν εἰς ᾍδου Κάθοδον τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἑορτάζομεν δι᾽ ὧν τῆς φθορᾶς τὸ ἡμέτερον γένος ἀνακληθέν, πρὸς αἰωνίαν ζωὴν μεταβέβηκε», ὅπως διαβάζουμε στό Συναξάρι τῆς ἡμέρας. Ὅπως μᾶς ἐξιστορεῖ τά δραματικά γεγονότα ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης, μετά τόν θάνατο τοῦ Κυρίου, ὁ Ἰωσήφ ἔλαβε τήν ἄδεια ἀπό τόν Πιλᾶτο καί μέ τή βοήθεια τοῦ Νικοδήμου κατέβασαν τό σῶμα Του ἀπό τόν Σταυρό, τό ἔπλυναν, τό τύλιξαν μέ τά ὀθόνια, ὅπως τό συνή-θιζαν οἱ Ἰουδαῖοι, κι ἔπειτα τό ἔθαψαν σ᾽ ἕνα καινούργιο μνῆμα, σ᾽ ἕνα μνῆμα ὅπου κανείς ἄλλος δέν εἶχε ταφεῖ μέχρι τότε (Ἰωάν. ιθ´, 38-41).
Τό γεγονός τῆς ταφῆς τοῦ Κυρίου τονίζεται μέ ἔμφαση τόσο ἀπό τούς Εὐαγγελιστές ὅσο καί ἀπό τούς ὑμνογράφους. Οἱ Εὐαγγελιστές περιγράφουν μέ ρεαλισμό τόν σταυρικό θάνατο, τήν ἀποκαθήλωση καί τήν ταφή Του, ἐνῶ οἱ ὑμνογράφοι ψάλλουν καί δοξολογοῦν τά γεγονότα μέ τόνους δραματικούς ἀλλά καί ἐξόχως λυρικούς. Ὅμως, τό πλέον χαρακτηριστικό σημεῖο πού πρέπει νά προσέξωμε εἶναι ὅτι ὁ Χριστός “ἐτάφη”. Φαίνεται ὅτι αὐτό τό ρῆμα εἶναι σημαντικό γιά τήν πίστη μας, σημαντικό γιά τήν ὅλη χριστολογία τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὁ Χριστός πεθαίνει καί θάπτεται ὡς ἄνθρωπος, γιατί, σύμφωνα μέ τή δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Χριστός ἦταν τέλειος Θεός ἀλλά καί τέλειος ἄνθρωπος καί ὡς ἄνθρωπος ὑπέκειτο στούς νόμους τῆς φθορᾶς.
Θάπτεται ὁ Χριστός καί βρίσκεται «ἐν τάφῳ, σωματικῶς, ἐν ᾅδῃ δὲ μετὰ ψυχῆς ὡς Θεός»: τό Ἅγιο Σῶμά Του βρίσκεται στόν τάφο, ἡ ψυχή Του ὅμως κατέρχεται στόν Ἅδη, ἐκεῖ ὅπου βρίσκονται οἱ «ἀπό αἰῶνος καθεύδοντες». Τί σημαίνει ὅμως ἡ κάθοδος τοῦ Χριστοῦ στόν ᾍδη, στόν χῶρο τοῦ θανάτου καί τῆς φθορᾶς; Ἡ Ἐκκλησία μας εἶδε τόν θάνατο ὡς τό κυριώτερο πρόβλημα τοῦ ἀνθρώπου, ὡς τόν μεγάλο ἐχθρό τῆς ἀνθρώπινης φύσεως. Ἡ ἀπάντησή της σ᾽ αὐτό τό πρόβλημα ἦταν καί εἶναι ὁ θάνατος καί ἡ ταφή τοῦ Χριστοῦ. Γιά τόν ἄνθρωπο πού δέν πιστεύει, ὁ θάνατος συνιστᾶ ἔνα φυσικό νόμο, ἀπό τόν ὁποῖο δέν ξεφεύγει κανείς. Ἡ ἀνθρώπινη συνθήκη γνωρίζει ἕνα ὅριο, τό ὅριο τοῦ τάφου. Πέρα ἀπό τόν τάφο ἐκτείνεται τό σκοτεινό καί ἄγνωστο βασίλειο τοῦ ᾍδου, ἀπό ὅπου ὁ θάνατος εἰσβάλλει στόν χῶρο τῆς ζωῆς σάν ἕνας παράξενος, ἀπρόσκλητος, ἐχθρικός ἀλλά καί παντοδύναμος ἐπισκέπτης, πού δέν μποροῦμε νά τοῦ κλείσωμε τήν πόρτα. Ἡ ταφή τοῦ Χριστοῦ σημαίνει τήν εἴσοδό Του μέσα σ᾽ αὐτή τήν περιοχή τοῦ θανάτου, μέσα στό βασίλειο τοῦ θανάτου. Καί τί εἶναι αὐτό τό βασίλειο τοῦ θανάτου; Θά λέγαμε ὅτι ὁ ᾍδης καί ὁ θάνατος εἶναι ἡ ματαίωση τοῦ σκοποῦ τῆς ζωῆς, ἡ παρέκκλιση ἀπό τόν ἀληθινό προορισμό μας, πού εἶναι ἡ ἀθανασία καί ἡ ζωή κοντά στόν Πλάστη καί Δημιουργό μας. Ὁ Χριστός, μέ τόν θάνατο καί τήν ταφή Του, εἰσέρχεται στόν χῶρο τοῦ ᾍδου, ἀλλ᾽ ὄχι ὅπως οἱ πρό Αὐτοῦ ἄνθρωποι, πού ἦταν δεσμῶτες τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου, ἀλλά ὡς Νικητής τοῦ θανάτου, ἐπειδή ὁ Χριστός εἶναι «ἡ ἀνάστασις καί ἡ ζωή», ὅπως γράφει ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης (Ἰωάν. ια´, 25). Γι᾽ αὐτό καί ὅποιος πιστεύει στόν Χριστό, «κἄν ἀποθάνῃ ζήσεται» (Ἰωάν. ια´, 25). Ὁ ἐγκωμιαστικός ὕμνος πού ἀκούσαμε ἀπόψε τό λέγει καθαρά: «Ἡ ζωὴ ἐν τάφῳ κατετέθης Χριστέ, καὶ θανάτῳ σου τὸν θάνατον ὤλεσας, καὶ ἐπήγασας τῷ κόσμῳ, τὴν ζωήν». Ὁ Χριστός εἶναι ἡ Ζωή, ἤ, ὅπως σημειώνουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες, εἶναι ἡ «αὐτοζωή», ὁ δοτήρ τῆς ζωῆς. Πῶς μποροῦσε, λοιπόν, ὁ θάνατος νά φυλακίσῃ τή Ζωή στά καταχθόνια; Γι᾽ αυτό καί «ὅτε κατῆλθε πρὸς τὸν θάνατον ἡ Ζωὴ ἡ ἀθάνατος, τότε τὸν Ἅδην ἐνέκρωσε τῇ ἀστραπῇ τῆς Θεότητος» καί «ἀνέστησε τοὺς τεθνεῶτας ἐκ τῶν καταχθονίων». Ὁ Χριστός κατέβηκε στόν ᾍδη, συνάντησε καί νίκησε τή δύναμη τοῦ θανάτου, θανάτωσε τόν θάνατο καί χάρισε στούς ἀνθρώπους ζωή καί πληρότητα ζωῆς, διότι «τὸ θνητὸν κατεπόθη ὑπὸ τῆς ζωῆς» (Β´ Κορ. ε´, 4).
Ὁ θάνατος καί ἡ ταφή τοῦ Χριστοῦ ἀποτελοῦν τήν ὑπόσχεση ὅτι ὁ θάνατος καί ἡ φθορά δέν εἶναι φυσικός καί ἀπαράβατος νόμος. Ἄν ἡ ἀνθρώπινη φύση πλάστηκε ἀπό τόν Θεό, ὅπως καί ὅλη ἡ Δημιουργία, «καλὴ λίαν», τότε ὁ θάνατος εἶναι μιά ἀρρώστια, ἡ ὁποία μόνο μέ τή μετοχή στόν θάνατο καί τήν ταφή τοῦ Χριστοῦ θεραπεύεται. Διότι, ὅποιος μετέχει στόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ, μετέχει καί στήν Ἀνάστασή Του καί γίνεται κοινωνός θείας ζωῆς. Συμμετέχομε δέ στόν θάνατο καί τήν ταφή τοῦ Χριστοῦ, ὅταν γίνωμε μέλη τοῦ Σώματος Του, τῆς Ἐκκλησίας Του, πού εἶναι Σῶμα Χριστοῦ. Ὁ ἄνθρωπος πού ἔχει ἑνωθῆ μέ τόν Χριστό: πεθαίνει, κατεβαίνει στόν τάφο, ὅπως τό σιτάρι πού σπείρεται στό χῶμα, ὅμως δέν χάνεται, δέν ἐξαφανίζεται, ἀλλά βλαστάνει ὡς καινούργιος ἄνθρωπος, γιατί εἶναι μέλος τοῦ ἀφθαρτοποιημένου Σώματος τοῦ Κυρίου.
Ὁ Χριστός βρίσκεται στόν τάφο σωματικῶς, ὅπου «σαββατίζει», ἤτοι ξεκουράζεται, ἀναπαύεται, ὅπως λέγει ἀνθρωπομορφικῶς ὁ ἱερός ὑμνογράφος. Σύμφωνα μέ τήν διήγηση τῆς δημιουργίας τοῦ κόσμου, ὁ Θεός τήν ἑβδόμη ἡμέρα «κατέπαυσεν ἀπὸ πάντων τῶν ἔργων αὐτοῦ ὧν ἐποίησεν» (Γέν. β´, 2). Ἔτσι καί ὁ Χριστός ἀναπαύθηκε στόν τάφο, ἀφοῦ ὁλοκλήρωσε μέ τό Πάθος καί τόν Σταυρό Του τό ἔργο Του, τό ἔργο τῆς σωτηρίας μας. Μπροστά σ᾽ αὐτό τό μυστήριο τοῦ Πάθους, τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ταφῆς τοῦ Χριστοῦ στέκεται ἐκστατικός ὁ ἅγιος Ἐπιφάνιος καί ἀναφωνεῖ: «Τὶ τοῦτο; Σήμερον σιγὴ πολλὴ ἐν τῇ γῇ, σιγὴ πολλὴ καὶ ἡρεμία λοιπόν, ὅτι ὁ Βασιλεὺς ὑπνοῖ, γῆ ἐφοβήθη καὶ ἡσύχασεν, ὅτι ὁ Θεὸς σαρκὶ ὕπνωσε, καὶ τοὺς ἀπ᾽ αἰῶνος ὑπνοῦντας ἀνέστησεν‧ ὁ Θεὸς ἐν σαρκί τέθνηκε καὶ ὁ ἅδης ἐτρόμαξεν‧ ὁ Θεὸς πρὸς βραχὺ ὕπνωσε καὶ τοὺς ἐν τῷ ἅδῃ ἐξήγειρε».
Τιμιώτατοι ἀδελφοί Ἱεράρχαι, εὐλαβέστατοι πατέρες,
Ἐξοχώτατε κ. Ὑπουργέ,
Ἀγαπητοί μου συμπατριῶτες,
Εἴμεθα ἰδιαίτερα συγκινημένοι, διότι ὅσα ἀπόψε τελεσι-ουργοῦνται θυμίζουν τήν πορεία καί τίς πολλές περιπέτειες τῆς Ἴμβρου, τά παθήματα καί τίς ἀδικίες, τούς σταυρούς καί τίς ἀναστάσεις της. Μέσα στήν ἐπικρατοῦσα σιγή, ἀφουγκραζό-μαστε τό μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως, τίς κωδωνοκρουσίες πού διακηρύσσουν τόν θρίαμβον τῆς ζωῆς ἐπί τοῦ θανάτου: «Ποῦ σου, θάνατε, τό κέντρον; Ποῦ σου, ᾍδη, τό νῖκος; Ἀνέστη Χριστός, καί ζωή πολιτεύεται». Δοξάζουμε τόν Θεόν πού μᾶς ἀξίωσε νά ψάλλουμε ἀπόψε τόν Ἐπιτάφιο Θρῆνο καί νά προσδοκοῦμε τήν Ἀνάσταση. Αὐτῷ ἡ Δόξα καί τό κράτος εἰς τούς αἰῶνας. Ἀμήν.
Ἐξοχώτατε κ. Ὑπουργέ,
Καλῶς μᾶς ἤλθετε καί καλή Ἀνάστασι!
Ἡ ἐρατεινή Ἴμβρος, ντυμένη στά καλά της – καί ὄχι μόνο τῆς ἀνοιξιάτικης φύσης –, σᾶς ὑποδέχεται μέ ἀγάπη καί τιμή ὡς διακεκριμένο μέλος τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως, ἀλλά καί ὡς εὐσεβῆ Ὀρθόδοξο Χριστιανό. Σᾶς ὑποδεχόμεθα ἐγκαρδίως οἱ Ἴμβριοι αὐτή τήν ἡμέρα τοῦ Πάθους καί τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου μας.
Σᾶς ὑποδεχόμεθα ἀκόμη ὡς ἄγγελον εἰρήνης, εἰρήνης, καταλλαγῆς καί δημιουργικῆς συνεργασίας μεταξύ τῶν γειτόνων καί συμμάχων χωρῶν τῆς Τουρκίας καί τῆς Ἑλλάδος. Ἀκούσαμε καί προχθές στή συνέντευξί σας στήν ἑλληνική τηλεόραση, μέ ἱκανοποίησι, ὅτι εἶσθε ὑπέρμαχος καί θιασώτης τῆς ἑλληνοτουρκικῆς φιλίας καί σᾶς εὐχαριστοῦμε γι᾽ αὐτό.
Ἐμεῖς οἱ Ἴμβριοι καί οἱ Τενέδιοι πληρώσαμε ἀκριβό τίμημα τῶν διενέξεων καί τῶν ἀντιπαλοτήτων τῶν δύο χωρῶν χωρίς ἴχνος ὑπαιτιότητός μας. Ὑπέστημεν μεγάλες ἀδικίες. Καί τώρα πού ἔρχονται τά καλύτερα, εὐχόμεθα καί λέμε μέ τόν Ψαλμωδό: «Εὐφρανθείημεν ἀνθ᾽ ὧν ἡμερῶν ἐταπείνωσας ἡμᾶς, ἐτῶν ὧν εἴδομεν κακά».
Ἐξοχώτατε,
Σᾶς εὐχαριστοῦμε ἐγκαρδίως γιά τήν τιμητική ἀλλά καί ἱστορική ἐπίσκεψί σας στό ἀκριτικό νησί μας καί στά σχολεῖα μας. Καί ἀπόψε στήν Ἐκκλησία τῶν Ἀγριδίων, τοῦ χωριοῦ ὅπου κάθε Αὔγουστο γίνεται τό μεγαλύτερο Ἰμβριώτικο πανηγύρι στή γιορτή τῆς Μεγαλόχαρης.
Θεωροῦμε τήν ἐδῶ παρουσία σας ὡς ἔκφρασι τοῦ ἐνδιαφέροντος τῆς Ἑλληνικῆς Πολιτείας γιά τήν ἐδῶ ὀλιγάριθμη Ρωμαίηκη Κοινότητα. Μᾶς ἐνισχύετε καί μᾶς ἐνθαρρύνετε.
Προσδοκοῦμε καί εὐχόμεθα, μετά τίς ἐπικείμενες ἐκλογές στίς δύο γειτονικές χῶρες, ἡ κατάστασις τῆς ἐν τῇ Πόλει καί ἐδῶ μειονότητός μας νά βελτιωθῇ ἔτι περισσότερο καί νά εἴμεθα πολῖται ἀντιμετωπιζόμενοι μέ ἰσότητα καί δικαιοσύνη, ὡς νομοταγεῖς πού εἴμεθα ἐν πᾶσι.
Φίλτατε κ. Ὑπουργέ, εὐχόμεθα νά ἔχετε, σεῖς καί οἱ προσφιλεῖς οἰκεῖοι σας, ὅλες τίς εὐλογίες τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου. Χρόνια σας πολλά καί εὐλογημένα! Καί ὁ πολύτιμος, συνετός καί οἰκοδομητικός λόγος σας νά εἶναι γιά πολλά ἀκόμη χρόνια συμβολή στά πολιτικά πράγματα τῆς Ἑλλάδος καί τῆς εὐρύτερης περιοχῆς.
Καλό Πάσχα!